جمهوری آذربایجان و ارمنستان بر سر آتش‌بس در قره‌باغ توافق کردند

دویچه وله :جمهوری آذربایجان و ارمنستان بر سر آتش‌بس در منطقه قره‌باغ کوهستانی، تبادل اسرای جنگی و جمع‌آوری اجساد کشته‌شدگان توافق کردند. آتش‌بس با اهدافی بشردوستانه از ساعت ۱۲ روز شنبه ۱۹ مهر (دهم اکتبر) به وقت محلی آغاز خواهد شد.

حدود دو هفته پس از آغاز درگیری‌ها در قره‌باغ کوهستانی جیحون بایراموف، وزیر امور خارجه جمهوری آذربایجان و زوهراب مناتساکانیان، وزیر امور خارجه ارمنستان، برای نخستین بار در مسکو پایتخت روسیه ملاقات کرده و موقتا بر سر آتش‌بس در منطقه قره‌باغ به توافق رسیدند.

نشست وزرای خارجه آذربایجان و ارمنستان دیروز جمعه ۱۸ مهر (۸ اکتبر) بنا به دعوت ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه انجام گرفت. روسیه نقش میامجی‌ بین دو جمهوری سابق شوروی واقع در منطقه قفقاز را برعهده گرفته است.

مذاکرات آذربایجان و ارمنستان با وساطت سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه، حدود ۱۰ ساعت طول کشید. دو کشور جمهوری آذربایجان و ارمنستان بر سر چهار اصل آتش‌بس فوری توافق کردند. لاوروف بعد از نشست سه‌جانبه بیانیه مشترک این نشست را قرائت کرد.

به گفته لاوروف، برقراری آتش‌بس با اهدافی بشردوستانه صورت گرفته است که از ساعت ۱۲ امروز شنبه دهم اکتبر به وقت محلی آغاز خواهد شد تا به کمک صلیب سرخ جهانی اجساد کشته‌شدگان جمع‌آوری و اسرای جنگی مبادله شوند. اصل مهم دیگر این آتش‌بس ادامه مذاکرات در قالب گروه مینسک است.

جیحون آشیروف، روزنامه‌نگاری که اخبار مربوط به قره‌ه‌باغ را پوشش می‌دهد، در توییتر متن توافقنامه را که به زبان روسی نوشته شده، منتشر کرده است.

وزیر امور خارجه روسیه تاکید کرد که جمهوری آذربایجان و ارمنستان مذاکرات اساسی را با میانجی‌گری اعضای "گروه مینسک" سازمان امنیت و همکاری اروپا (OSCE) به منظور دستیابی به یک راه حل سریع صلح‌آمیز آغاز خواهند کرد.

هم‌زمان با اوج درگیری‌ها در قره‌باغ رهبران آمریکا، روسیه و فرانسه که مسئولیت رهبری گروه مینسک را نیز برعهده دارند، خواستار آتش‌بس فوری و همه‌جانبه در منطقه قره‌باغ کوهستانی شده بودند.
ادامه مذاکرات آتش‌بس در چهارچوب گروه مینسک
گروه مینسک در سال ۱۹۹۲ توسط "سازمان امنیت و همکاری اروپا" برای حل و فصل صلح‌آمیز بحران قره‌باغ کوهستانی ایجاد شده است. ریاست مشترک گروه مینسک را روسیه، فرانسه و آمریکا برعهده دارند. علاوه بر این سه کشور، بلاروس، آلمان، ایتالیا، پرتغال، هلند، سوئد، فنلاند، ترکیه و همچنین ارمنستان و جمهوری آذربایجان عضو گروه مینسک هستند.

گروه مینسک با گذشت حدود سه دهه موفق نشده است در منطقه قره‌باغ کوهستانی صلحی پایدار برقرار کنند و آتش جنگ بار دیگر در این منطقه شعله‌ور شده است.

جمهوری آذربایجان ادعا کرده است که چندین منطقه استراتژیک، ۳۴ روستا، چندین شهرک و یک شهر را از تصرف نیروهای ارمنی در منطقه قره‌باغ کوهستانی بیرون آورده است.

الهام علی‌اف، رئیس جمهوری آذربایجان، دیروز جمعه هم‌زمان با برگزاری مذاکرات سه‌جانبه (روسیه، جمهوری آذربایجان و ارمنستان) با ارسال توییتی به زبان روسی اعلام کرد: «بحث بر سر حفظ وضعیت موجود دیگر وجود ندارد. ما آن را در میدان جنگ تغییر داده‌ایم و دیگر هیچ خط تماسی وجود ندارد، ما آن را شکسته‌ایم. این پیروزی تاریخی ماست!»

گرچه روسیه از نظر تاریخی قدرت حامی ارمنستان به حساب می‌آید، روابط نزدیکی نیز با جمهوری آذربایجان دارد و در سال‌های اخیر بارها هر دو کشور را با سلاح تامین کرده است.

ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه، صریحا اعلام کرده است که درگیری‌ها در منطقه قره‌باغ کوهستانی در خاک جمهوری آذربایجان انجام می‌گیرد و روسیه در مسئله قره‌باغ دخالت نخواهد کرد.

منطقه قره‌باغ کوهستانی که تحت کنترل ارمنستان است، ۱۴۵ هزار نفر جمعیت دارد و اکثر شهروندان آن را ارمنی‌ها تشکیل می‌دهند، اما از نظر حقوق بین‌الملل این منطقه بخشی از خاک جمهوری آذربایجان محسوب می‌شود. این منطقه دهه‌هاست که محل مناقشه دو کشور جمهوری آذربایجان و ارمنستان است.

این بحران در سال ۱۹۸۸ شروع و بعد از فروپاشی اتحاد شوروی (۱۹۹۱) ادامه یافت. حدود ۲۰ درصد از اراضی جمهوری آذربایجان در این منطقه از جمله هفت شهر این کشور در اطراف قره‌باغ هم به تصرف ارمنستان در آمده است. بیش از یک میلیون نفر از ساکنین این شهرها آواره شدند و در باکو و سایر شهرهای جمهوری آذربایجان زندگی می‌کنند.

درگیری‌های قره‌باغ تاکنون بیش از ۳۰ هزار قربانی بر جای گذاشته است.