سقوط ۱۳۷ درصدی ارزش ریال در ۱ سال؛ برای حفظ قدرت خرید چه باید کرد؟

یورونیوز :نرخ برابری ریال ایران در برابر دلار آمریکا تنها طی یک سال گذشته بیش از ۱۳۷ درصد سقوط کرده و بهای دلار از ۱۱ هزار و ۵۰۰ تومان به ۲۷ هزار و ۳۰۰ تومان در پایان معاملات روز دوشنبه(۳۱ شهریور) رسیده و همزمان نرخ تورم اقتصاد ایران نیز در آستانه ۲۶ درصد قرار گرفته است؛ در چنین شرایطی برای مقابله با افت قدرت خرید پول و حفظ ارزش پس‌اندازهای نقدی چه راهکارهایی وجود دارد؟‌‌

افزایش حجم نقدینگی همچنان روند صعودی دارد. به طوری که این نرخ در بهار سال ۱۳۹۸ در مقایسه با مدت مشابه سال ۱۳۹۷ کمی بیش از ۲۵ درصد بوده است. مطابق گزارش بانک مرکزی ایران، حجم نقدینگی در شهریور سال ۱۳۹۲ و همزمان با آغاز به کار دولت حسن روحانی ۵۰۶.۳۹ هزار میلیارد تومان بوده و تا پایان بهار گذشته ۵.۲ برابر شده است.

کارشناسان اقتصادی افزایش حجم نقدینگی را یکی از عوامل موثر در رشد نرخ تورم می‌دانند. نرخی که تا مرداد سال ۱۳۹۷ همچنان تک رقمی بود ولی تا شهریور سال پیش به نزدیک ۴۳ درصد رسید و تاکنون نیز نتوانسته به کمتر از ۲۵ درصد برسد.
این بدان معناست که متوسط قیمت کالاها و خدمات مصرفی یک خانوار ایرانی طی یک سال گذشته حداقل بیش از ۲۵ درصد افزایش یافته و به همین میزان از قدرت خرید داخلی آنها کاسته شده است.

همزمان افت ۱۳۷ درصدی نرخ برابری ریال ایران در مقابل دلار آمریکا موجب شده تا قدرت خرید بین‌المللی ایرانی‌ها نیز به شدت سقوط کند.
روند افت قدرت خرید داخلی و خارجی ایرانی‌ها همچنان ادامه دارد ولی با وجود ادامه این روند، چگونه می‌توان در برابر آن مقاومت کرد و بخشی از این روند نزولی را جبران یا خنثی کرد؟
اخذ وام بانکی و خرید اقساطی
در شرایطی که نرخ تورم روندی صعودی و پرشتابی دارد، دریافت وام بانکی بلند مدت با نرخ بهره پایین‌تر از میانگین تورم و خرید دارایی ثابت یا دارایی‌ سرمایه‌ای همچون زمین، ساختمان‌، ماشین‌آلات، وسایل نقلیه و سایر کالاهای سرمایه‌ای یک راهکار رایج برای غلبه بر روند صعودی افت قدرت خرید و افزایش ثروت آتی محسوب می‌شود.

رشد مداوم نرخ تورم به سرعت ارزش اقساط وام را در سال‌های آتی کاهش می‌دهد و همزمان ارزش دارایی خریداری شده نیز اگر بر پایه ارزیابی درستی انجام شده باشد، می‌تواند با نرخی بالاتر از تورم رشد کند.

بسیاری از مردم در جهان سال‌هاست که از این طریق صاحب خانه شده‌اند و یا بر روی دارایی‌هایی دیگری سرمایه‌گذاری کرده‌اند که صاحب ارزش آتی بالایی شده‌اند.
تشکیل سبد سرمایه‌گذاری
اگر قادر به تحلیل بازارهای مالی هستید و یا به مشاوران متخصصی دسترسی دارید که می‌توانند پیش‌بینی قابل اتکایی از روند صعود قیمت‌ها در بازار ارز، طلا، سهام و ارزهای دیجیتالی به شما ارائه دهند، بهتر است با انتخاب یک ترکیبی از این دارایی‌ها سرمایه‌گذاری مطمئنی برای افزایش ارزش پس‌اندازها و غلبه بر روند نزولی ارزش پول و قدرت خرید خود انجام دهید.
ایجاد درآمد ارزی
ایجاد درآمد ارزی که اغلب از طریق سرمایه‌گذاری در بازارهای مالی بین‌المللی صورت می‌گیرد، در حال حاضر و با توجه به تحریم‌های پولی و مالی آمریکا علیه جمهوری اسلامی فعلا برای ایرانی‌ها ممکن نیست ولی با این حال راهکاری همچون خرید ملک در خارج از کشور و اجاره ارزی آن روشی است که طی سال‌های اخیر ایرانی‌ها با محدودیت کمتر نسبت به بازار جهانی سهام و ارز از آن بهره برده‌اند. مزیت این روش رشد همزمان ارزش دارایی و درآمد اجاره در صورت صعود نرخ ارز است.

با این حال، رواج این روش خود می‌تواند به افزایش تقاضای ارز و بالا رفتن قیمت آن منجر شود. چنان که در پی انتشار اخباری در مورد سرمایه‌گذاری کلان ایرانی‌ها در بازار مسکن ترکیه، علی خامنه‌ای، رهبر ایران در دیدار مجازی اخیر خود با دولت ایران، خواستار مجازات افرادی شد که در خارج از ایران اقدام به خرید ملک می‌کنند.

البته آن گونه که در مدل ونزوئلا تجربه شده، با ادامه جهش نرخ ارز حتی امکان دارد صاحبان درآمدهای پایین جامعه نیز تلاش کنند تا با فروش کالا در بازارچه‌های مرزی غیررسمی برای خود درآمد ارزی مهیا کنند. اقدامی که در عمل به کمبود کالا در بازار داخلی و گرانی بیشتر کالا دامن می‌زند.

در چنین شرایطی دولت‌ها تلاش می‌کنند تا با دخالت در قیمت‌گذاری کالاها مانع از بروز فاصله معنادار میان قیمت‌های داخلی و بهای بازارهای کشورهای همسایه شوند. آن گونه که در ایران نیز دولت در آبان سال ۱۳۹۸ تلاش کرد تا با توسل به «سرکوب خونین معترضان» قیمت آزاد بنزین را ۳ برابر کند تا مانع از رونق روز افزون قاچاق سوخت به کشورهای همسایه و کمبود بنزین در بازار داخلی شود.

اما صعود مستمر نرخ ارز و تاثیر قیمت‌گذاری حمایتی دولت در بازار کالاها بار دیگر موجب برهم خوردن تعادل قیمت‌ها می‌شود، به طوری که نسبت قیمت بنزین سه هزار تومانی به دلار ۲۷ هزار و ۳۰۰ تومانی به سرعت در حال نزدیک شدن به نسبت بنزین هزار تومانی به دلار ۱۱ هزار و ۵۰۰ تومانی سال گذشته است.