چگونه ورزشکاران اسرائیل به مقابله با تحریم‌های ورزشی می‌روند

ساگی موکی، جودکای اسرائیلی
اسرائیلی‌ها با این سناریو به خوبی آشنا هستند: یک ورزشکار اسرائیلی در چارچوب رقابتی بین‌المللی به مرحله‌ای تعیین‌کننده و حساس می‌رسد و در آستانه رویارویی با رقیبی است که کشور او مناسباتی دیپلماتیک با اسرائیل ندارد.

گاهی ورزشکار رقیب از حضور در میدان خودداری می‌کند، اقدامی که در نهایت پیروزی ورزشکار اسرائیلی را به دنبال دارد. گاهی نیز ورزشکار رقیب پیشاپیش می‌بازد تا از صعود و مصاف با حریف اسرائیلی‌اش پرهیز کند و گاهی نیز تظاهر به مصدومیت می‌کند تا از این رویارویی معاف شود.

مواردی هم پیش آمده پیکار مورد نظر بین او و رقیب اسرائیلی برگزار می‌شود، اما او پس از مقابله از دست دادن به ورزشکار اسرائیلی سر باز می‌زند.

ورزشکاران ایرانی در بسیاری از موارد بخشی از چنین رویدادهایی بوده‌اند، اما مواردی نیز مشاهده شده که ورزشکاران عربستان سعودی، لبنان، الجزایر و تونس چنین رفتاری از خود نشان داده‌اند.

برخی از این کشورها هرگز اسرائیل را از زمان تأسیس این کشور در سال ۱۹۴۸ میلادی به این سو به رسمیت نشناخته‌اند. رهبری جمهوری اسلامی حتی خواهان نابودی اسرائیل شده است. چنین مواضع و سیاست‌هایی در هر حال بر ورزش بی‌تأثیر نمی‌ماند.

اقدامات و رفتارهای تحریمی علیه ورزشکاران اسرائیلی در بسیاری از رشته‌های ورزشی مشاهده شده است، از اسنوکر و تنیس و کشتی گرفته تا شمشیربازی، اما رشته‌ای ورزشی که در این ارتباط بارها خبرساز شده، جودو است.

ایران و اسرائیل از کشورهای مطرح و به اصطلاح "سنگین‌وزن" در رشته جودو محسوب می‌شوند و طبیعی است که جودوکاهای این دو کشور دیر یا زود در چارچوب تورنمنت‌های ورزشی به هم برمی‌خورند.

از ۹ مدالی که ورزشکاران اسرائیلی در طول حضور این کشور در بازی‌های المپیک به دست آوره‌اند، پنج مدال در رشته جودو بوده است.

اولین باری که اسرائیل طعم مدال المپیک را چشید، در بازی‌های سال ۱۹۹۲ بارسلون بود. در آن دوره یائل آراد، جودکای اسرائیلی با کسب مدال نقره طلسم را شکست.

یاردن جربی در رشته جودوی زنان توانست عنوان قهرمانی جهان در سال ۲۰۱۳ را به دست آورد و در بازی‌های المپیک ۲۰۱۶ ریو نیز مدال برنز را از آن خود کرد.

یوئل رازفوزوف، بیش از یک دهه یکی از بهترین جودوکاهای اسرائیلی محسوب می‌شد و در سال‌های ۲۰۰۴ و ۲۰۰۵ دو بار پیاپی نایب‌قهرمان اروپا شد. او همچنین در بازی‌های المپیک ۲۰۰۴ آتن حضور داشت.

او رقیبانش را که از رویارویی با او سر باز زده‌اند، سرزنش نمی‌کند. او در گفت‌وگویی با دویچه وله می‌گوید: «من بیش از همه برای آنان حس دلسوزی داشتم. برای آنها هم مثل من پیکار ورزشی و کسب مدال مهم بود. من در چشمان آنها می‌توانستم اشک و سرخوردگی را ببینم، اما کشورشان دست‌هایش را بسته بود».

رازفوزوف پس از پایان فعالیت ورزشی‌اش وارد عرصه سیاست شد و به عضویت کنست (پارلمان اسرائیل) در آمد.

او در پارلمان کارگروهی راه‌اندازی کرد که وظیفه‌اش رسیدگی به موارد تحریمی علیه ورزشکاران اسرائیلی است. یکی از اعضای این کارگروه آلن درشویتس، وکیل و حقوقدان معروف آمریکایی است. هر گاه که ورزشکاری اسرائیلی از سوی حریف تحریم شود، این کارگروه شکایت خود را رسما به اسپانسرهای تورنمنت اعلام و ارائه می‌کند.

رازفوزوف در این رابطه می‌گوید: «این اقدام همیشه مؤثر است. هرگاه آنها یک ورزشکار اسرائیلی را تحقیر کنند و از دید من اجرا نکردن سرود ملی در صورت موفقیت ورزشکار تحقیر است، آنوقت باید متوجه باشند که ما هم اقدام می‌کنیم».

موشه پونته که از هشت سال پیش تا کنون رئیس فدراسیون جودوی اسرائیل است، تمامی تلاش خود را برای مقابله با تحریم ورزشکاران اسرائیلی به کار می‌بندد.

او در گفت‌وگو با دویچه وله می‌گوید: «ما پیوسته به فدراسیون بین‌المللی جودو گوشزد می‌کنیم که برخورد تحریمی رفتاری غیرورزشی است». از دید او وقتی ورزشکاران اسرائیلی تحریم شوند، این برای جودوی جهان شرمساری به دنبال دارد. به باور او این وضعیت به سرعت تغییر نخواهد کرد، بلکه روندی است که زمان می‌برد و گام به گام پیش می‌رود.

یکی از اقدامات مهمی که در این راستا صورت گرفت، تصمیم فدراسیون جهانی جودو به تعلیق مسابقات گراند اسلم ابوظبی در سال ۲۰۱۸ بود، چرا که جودوکاهای اسرائیلی در دوره پیش از آن ‌(سال ۲۰۱۷) اجازه رژه زیر پرچم‌شان را نداشتند و برگزارکنندگان از اجرای سرود ملی اسرائیل سر باز زده بودند.

در پی قاطعیت فدراسیون جهانی جودو بود که برگزارکنندگان اماراتی موضعی دیگر در پیش گرفتند. در مسابقات گراند اسلم ابوظبی در سال ۲۰۱۸ پس از قهرمانی ساگی موکی، جودوکای اسرائیلی (تا وزن ۸۱ کیلوگرم) سرود ملی این کشور اجرا شد.
سعید مولایی در دور نیمه نهایی مسابقات قهرمانی جهانی در سال ۲۰۱۹ به حریف بلژیکی خود باختسعید مولایی، جودوکای ایرانی که از بخت‌های مدال طلا در آن مسابقات بود، در دور نیمه نهایی در عرض کمتر از یک دقیقه از ادامه پیکار به خاطر مصدومیت چشم پوشید و به این ترتیب از رویارویی با حریف اسرائیلی‌اش در بازی فینال معاف شد. رسانه‌های اسرائیل در آن زمان از مصدومیتی نمایشی سخن گفتند.

در مسابقات جودوی قهرمانی جهان در سال ۲۰۱۹ در توکیو نیز دو باره به نظر می‌رسید که مسیر موکی و مولایی بار دیگر تلاقی کند. این بار مولایی در دور نیمه‌‌نهایی عمدا شکست خورد تا ناگزیر نباشد در دیدار نهایی به مصاف رقیب اسرائیلی‌اش برود. موکی در نهایت قهرمان آن دوره از بازی‌ها شد.

مولایی از پس از آن ناکامی راه آلمان را در پیش گرفت و درخواست پناهندگی داد. مولایی و موکی بعدها در چین یکدیگر را ملاقات کردند و مولایی از موکی به عنوان "بهترین دوست‌اش" یاد کرد. پونته، رئیس فدراسیون جودی اسرائیل مولایی را به خاطر موضع و تصمیم‌اش یک "قهرمان" می‌داند.

سعید فضل اولی قایقران پیشین تیم ملی ایران که در آلمان پناهنده شده و حال در این کشور فعالیت دارد، چندی پیش در گفت‌وگو با دویچه وله متذکر شده بود که تغییر و تحولی به جریان افتاده است.

او تصریح کرده بود: «بسیاری از ورزشکاران ایرانی در داخل کشور فشار آوردند تا ماده ۱۱ در طرح قانون مقابله با اسرائیل حذف شود». به گفته او مقامات جمهوری اسلامی فکر نمی‌کردند که با چنین ایستادگی [ورزشکاران] روبرو شوند.

آیا یخ روابط ورزشی ایران و اسرائیل می‌رود که آب شود و بهاری در این زمینه در راه است؟

مسابقات المپیک می‌توانند پاسخی به این پرسش باشد.

موشه پونته، رئیس فدراسیون جودوی ایران خواهان برخوردی قاطعانه با جمهوری اسلامی پیش از بازی‌های المپیک ۲۰۲۱ توکیو است.

او در این رابطه می‌گوید: «ایران باید بداند، اگر تصمیم بگیرد که به مصاف ما نیاید با مشکل روبرو خواهد بود».

رازفوزوف، جودوکای پیشین و سیاستمدار کنونی نیز معتقد است: «ورزش باید عاری از سیاست باشد. اگر کشوری دست به چنین تحریم‌هایی علیه ورزشکاران اسرائیلی می‌زند، باید پیامدهای آن را نیز بپذیرد».

گیلاد لوستیگ، رئیس کمیته ملی المپیک اسرائیل به پشتیبانی کمیته بین‌المللی المپیک امید بسته و در گفت‌وگو با دویچه وله می‌گوید: «خوشبختانه کمتیه بین‌المللی المپیک تحت ریاست توماس باخ هیچگونه تسامحی در قبال چنین رفتارهایی نشان نمی‌دهد».

از دید پونته و لوستیگ تحریم حریف گزینه‌ای نیست که ورزشکارن اسرائیلی به آن متوسل شوند؛ فرقی نمی‌کند که این حریف از چه کشوری می‌آید.

پونته در گفت‌وگو با دویچه وله خاطرنشان می‌کند: «ما در همه جا با میل شرکت می‌کنیم، خواه در کشورهای عربی که خود را دشمن ما می‌دانند، خواه در کشورهایی دیگر».

او می‌افزاید: «اگر نمی‌خواهند با ما دست بدهند، این تصمیم خود آنهاست. برای ما مهم این است که خود را نشان دهیم و نهایت تلاش خود را بکنیم. به امید آنکه جودکای برتر برنده شود».