بی بی سی :میدانیم که چاقی خطر ابتلا به بیماریهایی را افزایش میدهد از جمله بیماریهای قلبی، سرطان و دیابت نوع دوم.
تحقیقات مقدماتی نشان داده است که چاقی ممکن است باعث احتمال بیشتر ابتلا به کوویدـ ۱۹ شود. چرا؟
آیا شواهدی مبنی بر ارتباط چاقی و خطر ابتلا به ویروس وجود دارد؟
این پرسش موضوع چندین تحقیق بوده است و کارشناسان در تلاشند تا پاسخی برای آن بیابند. - در تحقیقی که بر روی بیش از ۱۷ هزار بیمار مبتلا به کوویدـ ۱۹ بستری در بیمارستانهای بریتانیا انجام شد، کسانی که چاق بودند و شاخص توده بدنی (بیامآی) آنها بیش از ۳۰ بود، ٪۳۳ درصد بیشتر در معرض خطر مرگ بر اثر این بیماری بودند تا کسانی که چاق نبودند.
- تحقیق دیگری روی پروندههای بهداشتی الکترونیکی نظام خدمات بهداشت ملی بریتانیا (ان اچ اس) نشان داد که خطر مرگ بر اثر کوویدـ۱۹ در افراد چاق دو برابر افراد دیگر است. پژوهشگران میگویند اگر بیماریهای دیگری مربوط به چاقی مثل بیماریهای قلبی و دیابت نوع دوم را هم در نظر بگیریم این احتمال بسیار بالاتر میرود.
- در پژوهش دیگری روی بیمارانی که در بخش مراقبتهای ویژه و در وضعیت حاد بستری بودند، دریافتند که حدود ٪۳۴،۵ از آنها اضافه وزن داشتند و ٪۳۱،۵ از آنها چاق بودند و ٪۷ به طور بیمارگونهای چاق بودند (به طور کلی٪۷۳) در مقابل ٪۲۶ از افرادی که بیامآی سالمی داشتند.
این ارقام در مقایسه با ٪۶۴ افراد دارای اضافه وزن و چاق در کل بریتانیاست، ٪۳۵ با بیامآی ۲۵ تا ۲۹ و باقی با بیامای ۳۰ و بالاتر.
شاخص توده بدنی یا بیامآی با تقسیم وزن فرد در واحد کیلوگرم بر قد او در واحد متر به دست میآید.
فدراسیون جهانی چاقی میگوید با توجه به میزان بالای چاقی در جهان، درصد بالایی از افرادی که مبتلا به ویروس کرونا شدهاند "بیامآی بالاتر از ۲۵ داشتهاند". پژوهشهای اولیه در ایالات متحده، ایتالیا و چین هم آن را به عنوان عامل مهم خطرساز تأئید کرده است.
سالمندی، مذکر بودن و بیماریهای زمینهای همه از عواملی است که باعث میشود افراد دچار عوارض شدید کوویدـ ۱۹ بشوند.
چرا چاقی خطرساز است؟
هرچه اضافه وزن بیشتری داشته باشید، بدن شما چربی بیشتری دارد و تناسب بدنی کمتری دارید و گنجایش ریههای شما هم کمتر است. به این معنا که بدن شما باید تلاش بیشتری کند تا اکسیژن را به خون و سراسر بدن شما برساند که این خود بر کارکرد قلب و گردش خون هم اثر میگذارد.
پروفسور نوید ستار، از دانشگاه گلاسگو میگوید:" بیشتر افرادی که اضافه وزن دارند، نیاز بیشتری به اکسیژن دارند. به این معنا که بدن آنها مورد تهدید شدیدتری قرار میگیرد".
در دوران بیماریهایی مانند ویروس کرونا این موضوع خطرساز است.
دکتر دیان سلایا، از دانشگاه ردینگ میگوید:" بدن افراد چاق به تدریج بر اثر کمبود و نرسیدن اکسیژن به اعضای اصلی تحت فشار قرار میگیرد".
این یکی از دلایلی است که افراد چاق یا دارای اضافه وزن در بخش مراقبتهای ویژه بیشتر نیاز به کمکهای تنفسی و حمایت در مورد کارکرد کلیهها پیدا میکنند.
سلولهای چربی چه نقشی دارند؟
پژوهشگران دریافتند که آنزیمی به نام آنزیم ۲ مبدل آنژیوتانسین (ACE2) که در سلولهای بدن وجود دارد، راه اصلی ورود ویروس به بدن است.
میزان بالایی از این مولکول در بافتهای چربی قرار دارد که در افراد چاق بیشتر در زیر پوست و اطراف اعضای داخلی بدنشان وجود دارد.
این یکی از دلایلی است که افراد چاق احتمال بیشتری برای ابتلا به این ویروس و بیمار شدن با آن دارند.
آیا چاقی بر سیستم ایمنی بدن هم اثر میگذارد؟
مهمتر از هر چیز دیگری، توانایی خود بدن در مقابله با ویروس اهمیت دارد که همان واکنش ایمنی بدن است. این واکنش در افراد چاق به خوبی عمل نمیکند.
به دلیل التهاب سلولهای ایمنی به نام ماکروفاژها و ورود به بافتهای چربی، باعث اختلال در واکنش سلولهای بدن در برابر بیماری میشوند.
بنا به نظر کارشناسان، این امر منجر به توفان سیتوکین میشود که نوعی واکنش شدید و کشنده سیستم ایمنی بدن است که ایجاد التهاب و عفونت و آسیبهای جدی میکند .
نوع ویژهای از بافت چربی بیشتر در معرض حمله ماکروفاژها قرار میگیرد. این موضوع شاید روشن کند که چرا افراد اقلیتهای قومی- نژادی و آفریقاییتبارها، که مقدار بیشتری از این نوع بافت در بدن خود دارند؛ به گفته دکتر سلایا: " میزان بالاتری از ابتلا به دیابت دارند و همچنین در برابر ویروس هم آسیبپذیرترند".
آیا ممکن است مشکلات نهفته دیگری در میان باشد؟
چاقی به طور معمول با مشکلات دیگر سلامتی همراه است، مانند مشکلات قلب و ریه یا کارکرد ضعیف کلیهها و دیابت نوع دوم.
همه این مشکلات ممکن است تا زمانی که بیماری شدیدی مانند کووید ـ ۱۹ از راه نرسد، خود را نشان ندهند و در چنین وضعیتی شرایط بدنی فرد وخیمتر میشود.
لختههای خونی هم احتمال بیشتری دارد که تشکیل شوند که دلیل آن هنوز روشن نیست.
مراقبتهای بیمارستانی چگونه خواهد بود؟
مراقبت از بیماران چاق در بخش مراقبتهای ویژه کار دشواری برای کادر درمان است و لولهگذاری تنفسی نای (انتوبه) و اسکن به دلیل وزن زیاد به آسانی ممکن نیست.
بیماران سنگینوزن مشکلاتی برای نفس کشیدن دارند و به سختی میتوانند تنفس خود را تنظیم کنند.
چه کنیم تا سلامت بمانیم؟
بهترین راه تغذیه سالم است، رژیم غذایی متعادل و فعالیت بدنی منظم.
راهرفتن سریع، دویدن و دوچرخهسواری انتخابهای خوبی هستند که حتی در دوران فاصلهگیری اجتماعی هم ممکن است.
از طرف دیگر تلاش کنید تا آهسته غذا بخورید و از موقعیتهایی که وسوسه پرخوری به سراغتان بیاید، پرهیز کنید.