نتفلیکس چیست و چطور غول دنیای سرگرمی شد؟

مطرح شدن خبری در رسانه‌های فارسی درباره قرارداد نتفلیکس با شرکت پخش فیلم MK2 نام نتفلیکس را در رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی ایران مطرح کرد. بعضی از رسانه‌ها گزارش کرده بودند که فیلم‌های عباس کیارسمی هم وارد نتفلیکس شده است که بررسی‌های بی‌بی‌سی نشان داد این خبر‌ها صحت ندارد.
 
علاوه بر آن، نتفلیکس که بزرگ‌ترین سامانه پخش "آنلاین" فیلم و سریال در جهان است، به تازگی اعلام کرده که در زمان همه‌گیری گسترده ویروس کرونا و به تبع آن اعمال گسترده سیاست‌های قرنطینه و خانه‌نشینی اجباری مردم، نزدیک به ۱۶ میلیون مشترک جدید جذب کرده است و مجموع مشتریان این شرکت آمریکایی به بیش از ۱۸۰ میلیون نفر رسیده است. اما نتفلیکس چیست و چه می‌کند؟
نتفلیکس چیست؟
شرکت "نتفیلیکس"، یکی از شرکت‌های پخش آنلاین فیلم و سریال است. البته شرکت‌ها یا کانال‌های دیگری هم در جهان امروز خدمات مشابهی را ارائه می‌کنند و نتفلیکس یکی از آنها است. البته این شرکت به دلیل تنوع سریال‌ها و فیلم‌هایی که به مخاطبانش ارائه می‌کند و البته اشتراک به نسبت ارزان‌تر، محبوبیت خاصی پیدا کرده است.
 
این روزها، با یک خط اینترنت پر سرعت، تقریبا می‌تواند با هر وسیله‌ای که صفحه نمایش داشته باشد، به نت فلیکس وصل شد. از تلویزیون‌های هوشمند گرفته تا مرورگر کامپیوتر‌ها، موبایل، تبلت و حتی کنسول‌های بازی.
 
البته نت‌فلیکس پا را از عرضه محصولات موجود در بازار فراتر گذاشته و حالا در حال تبدیل شدن به یکی از مهم‌ترین شرکت‌های تولید آثار بصری در دنیاست.
 
این سامانه پخش فیلم و سریال در چند سال گذشته تعدادی از پر بیننده‌ترین آثار سینمایی را تهیه کرده است. فیلم‌هایی که در بسیاری از جشنواره‌های مهم سینمایی جوایز متعددی هم گرفته‌اند. مثل فیلم "روما" که در سال ۲۰۱۸ سه جایزه بهترین فیلم خارجی ‌زبان، بهترین کارگردانی و بهترین فیلم‌برداری از اسکار آن سال را به دست آورد. فیلمی که از "تولید تا توزیع" محصول نتفیلیکس بود.
 
فراگیر شدن میل به تماشای فیلم و سریال در فضاهای خصوصی و بی‌رغبتی به رفتن و فیلم دیدن در سالن‌های سینما، مخاطبان بیشتری را به سمت نتفیلیکس برده است و در نتیجه قدرت اقتصادی این کمپانی ۲۳ ساله را بیش از پیش افزایش داده است. البته اگر هزینه‌های رفتن به سینما برای یک خانواده را در نظر بگیرید - به همراه هزینه‌های جانبی رفت و آمد و خرید خوراکی و غیره - دیدن فیلم در نتفلیکس و شرکت‌های مشابه آن می‌تواند برای بسیاری از مخاطبانش به صرفه هم باشد.
دوران ورود "دی‌وی‌دی" و شروع روایت موفقیت "نتفیلیکس"
اواخر دهه ۹۰ میلادی تحولی جدی در نحوه توزیع محصولات بصری به وجود آمد. "دی‌وی‌دی‌" جای نوارهای وی‌اچ‌اس را گرفت و هر روز بر شمار نسخه‌های فیلم‌های سینمایی که روی دی‌وی‌دی منتشرمی‌شدند افزوده شد.
 
۲۹ اوت سال ۱۹۹۷ بود که "مارک راندولف" مدیر بازاریابی و "رید هیستینگز" ریاضیدان تصمیم گرفتند در آمریکا شرکتی را تاسیس کنند برای فروش و کرایه نسخه "دی‌وی‌دی" فیلم‌های سینمایی از طریق ارسال پستی به مردم. شرکتی که "نت‌فلیکس" نام گذاری شد.
 
روایتی هست که می‌گوید "هاستینگز" پس از اینکه به دلیل تاخیر در عودت یک فیلم مجبور شد ۴۰ دلار جریمه پرداخت کند، به فکر تاسیس "نت‌فلیکس" افتاد. هرچند که برخی می‌گویند این هم یکی دیگر از "افسانه‌های" مرسوم کسانی‌ست که می‌خواهند تاریخی برای موفقیت کنونی خود بسازند.
 
به هر روی نت‌فلیکس با تنها ۳۰ کارمند و ۹۲۵ عنوان نسخه "دی‌وی‌دی" فیلم‌های سینمایی شروع به خریدن تمام "صندلی‌های سینماهای خانگی" مشتریانی کرد که اتاق خانه و تماشای چندباره یک فیلم را به تجربه تماشای دسته‌جمعی و یک‌باره در سینما ترجیح می‌دادند.
 
شکل‌گیری نت‌فلیکس تا اندازه زیادی مدیون ورود "دی‌وی‌دی" به بازار نمایش فیلم بود. با فراگیرتر شدن استفاده از دی‌وی‌دی بازار کار "نت‌فلیکس" هم رونق گرفت. شرکتی که در ابتدا فعالیت خود را با ارسال پستی دی‌وی‌دی به خانه‌های مردم در "سانتا کروز" ایالت کالیفرنیا شروع کرده بودند، در فاصله سه سال و در شروع قرن جدید میلادی بیش از ۳۰۰هزار مشترک داشت که به وسیله پست مرکزی آمریکا برای آنها نسخه "دی‌وی‌دی" فیلم‌های سینمایی را ارسال می‌کرد.
 
بالارفتن تعداد مشتریان نت‌فلیکس الزاما خبر خوبی برای مدیران آن نبود. هزینه‌های ارسال با پست بسیار زیاد شده بود و نت‌فلیکس خسارت مالی زیادی دیده بود. "بلک باکسر" بزرگترین شرکت فروشگاه‌های زنجیره‌ای کرایه و فروش فیلم در آمریکا به مدیران نت‌فیلیکس پیشنهاد می‌دهد تا در ازای دریافت ۵۰ میلیون دلار امتیاز نت‌فیلیکس را به "بلک باکسر" واگذار کنند و به مدیران نت‌فیلیکس هم توصیه کردند با واگذار کردن بخش توزیع دی‌وی‌دی به تشکیلات "بلک باکسر"، تنها در بخش اینترنتی فعالیت کنند. پیشنهاداتی که از سوی مدیران نت‌فیلیکس رد شد.
 
با ورود به قرن بیست ویک و اوج‌گیری پیشرفت‌های تکنولوژی به خصوص در حوزه اینترنت و امکان دسترسی آسان‌تر، ارزان‌تر و البته سریع‌تر مردم به دنیای مجازی، فصل جدیدی در توسعه "نت‌فیلیکس" رقم خورد. بالا رفتن تدریجی انتشار آثار تصویری و فیلم‌های قدیمی و به روز در فضای اینترنت و در دسترس بودن آثار بدون نیاز به دستگاه‌های پخش مثل "دی‌وی‌دی پلیر"، مدیران نت‌فیلیکس را بر آن داشت تا هرچه بیشتر از قابلیت دسترسی بالای مخاطبان به آثار تصویری درفضای اینترنت بهره بگیرند.
 
در سال ۲۰۰۷ میلادی در حالی که تنها نسخه "آنلاین" چیزی در حدود هزار فیلم سینمایی وجود داشت، نت‌فیلیکس تصمیم گرفت تا قابلیت ارائه این آثار را برای مشتریان خود فراهم کند. در آن زمان تعداد نسخه‌های دی‌وی‌دی از فیلم‌های سینمایی بسیار بیشتر از فیلم‌های "آنلاین" بود اما ضروریات تغییرات سریع جهان به مرور روش‌های تماشای فیلم را هم تغییر داد. شمار فیلم‌هایی که می‌شد تنها با اتصال به اینترنت تماشا کرد هر روز بیشتر شد و به طبع بر تعداد مشتریان نت‌فیلیکس هم روز به روز افزوده می‌شد.
 
نتفلیکس در ۲۵ ماه فوریه سال ۲۰۰۷ "یک‌میلیاردمین" دی‌وی‌دی خود را ارسال کرد و پس از آن رسما سرویس "رسانه جاری" یا "Streaming media" را راه ‌اندازی کرد. چهارسال بعد و در ماه آوریل سال ۲۰۱۱، بیست و سه میلیون مشترک در آمریکا و ۲۶ میلیون مشترک در جهان داشت.
 
در سال ۲۰۱۱ درآمد فروش خدمات دیجیتالی این شرکت به یک و نیم میلیارد دلار رسید و در سال ۲۰۱۴ در سراسر جهان بیش از چهل میلیون مشترک داشت.
 
رشد مشتریان این کمپانی بزرگ هم‌چنان ادامه دارد و سال گذشته آماری منتشر شد که نشان می‌داد نت‌فیلیکس ۱۵ درصد از پهنای باند اینترنت کل دنیا را در اشغال خود دارد.
آیا نت‌فیلیکس در ایران هم وجود دارد؟
در سال ۲۰۱۶ میلادی مدیران نت‌فلیکیس که تا آن زمان با ۶۰ کشور جهان همکاری داشتند، اعلام کردند که ۱۳۰ کشور دیگر از جمله ایران نیز به فهرست خدمات گیرندگان این سرویس اضافه شده‌اند.
 
اظهارات مدیران این شبکه بزرگ نمایش خانگی واکنش‌های زیادی را به دنبال داشت؛ از یک‌سو عده‌ای بر این باور بودند که محتوای بسیاری از فیلم‌ها و سریال‌های این شبکه نمایش خانگی با توجه به قوانین موجود در ایران قابل پخش نیست و از سوی دیگر برخی معتقد بودند که با فراهم شدن دسترسی مردم به این سامانه، اقبال عمومی از شبکه‌های پخش فیلم آنلاین هم‌چون "فیلیمو" و یا دیگر نمونه‌های ایرانی پخش آنلاین فیلم و سریال کم می‌شود.
 
دامنه سایت نت‌فیلیکس در ایران فیلتر نبود هرچند که تحریم‌های آمریکا علیه ایران اجازه دسترسی به محتوای آن را نمی‌داد. امروز دسترسی به نت‌فیلیکس در ایران، تنها با فیلترشکن میسر است.
 
البته استفاده از نتفلیکس در ایران، محدودیت‌های دیگری هم دارد. هزینه اشتراک حدود ۷ تا ۱۵ دلاری (بسته به اینکه کجای جهان باشید) برای مخاطب ایرانی گران است. از طرفی، با این فرض که موفق به عبور از سد فیلتر شدید، پرداخت هزینه اشتراک باید با کار‌های بانکی مورد قبول نت‌فلیکس باشد که در ایران - برای همه - وجود ندارد. علاوه بر آن نت‌فلیکس یک شرکت آمریکایی است و تحریم‌های آمریکا علیه ایران مانعی دیگر است.
 
البته سرعت محدود اینترنت در ایران، و زیرساخت‌های ضعیف، باعث می‌شود که تجربه نت‌فلیکس در ایران متفاوت از کشورهای توسعه یافته باشد.
 
این مشکلات باعث شده که در ایران، دانلود غیر قانونی فیلم‌ها همچنان راحت‌ترین گزینه باشد، که البته روند شدت گرفتن روند مسدود شدن این سایت‌ها در سال‌های اخیر این روش غیر قانونی برای تماشای فیلم و سریال‌های جهانی را هم برای مخاطبان در ایران دشوار کرده است.