درمان کرونا؛ چه زمانی دارو برای معالجه مبتلایان خواهیم داشت؟

بی بی سی :تاکنون بیشتر از ۱۸۰ هزار نفر در جهان در اثر ابتلای به ویروس کووید-۱۹ جان خود را از دست داده‌اند اما هنوز دارویی وجود ندارد که به پزشکان در معالجه بیماران کمک کند.
 
سوال این است که دارویی که بتواند جان مبتلایان را نجات دهد چه موقعی در دسترس خواهد بود؟
 
در حال حاضر، بیش از صد و پنجاه داروی مختلف در آزمایشگاه‌های مختلف در جهان در دست بررسی است. این‌ داروها از داروهای موجود هستند که روی ویروس کرونا آزمایش می‌شوند.
 
بعضی از تلاش‌های جاری برای یافتن داروی موثر بر ویروس کرونا عبارتند از:
 
سازمان بهداشت جهانی برنامه "آزمایش همبستگی" را با هدف بررسی نویدبخش‌ترین شیوه‌های درمانی به جریان انداخته است.
 
مقامات بریتانیا می‌گویند که با راه اندازی برنامه آزمایش دارویی موسوم به "بازیافت تندرستی" بزرگترین برنامه در سطح جهانی را به اجرا گذاشته اند و در حال حاضر بیش از پنج هزار بیمار به عنوان داوطلب در آن مشارکت دارند.
 
مراکز متعدد تحقیقاتی در سراسر جهان در مورد استفاده از خون بیماران درمان شده به عنوان ماده‌ای برای درمان مبتلایان تحقیق می‌کنند.
چه نوع دارویی می‌تواند موثر باشد؟
تحقیقات در مورد درمان ویروس کرونا در سه مسیر اصلی در جریان است:
 
داروهای موثر بر ویروس‌ها به نحوی که رشد و فعالیت ویروس کرونا را در داخل بدن متوقف کند.
 
داروهایی که قادر به آرامش بخشیدن به سیستم ایمنی بدن است. حال مبتلایان به ویروس کرونا در شرایطی به وخامت می‌گراید که واکنش سیستم ایمنی بدن‌شان بیش از اندازه فعال می‌شود و به اندام‌های اصلی بدن آسیب می‌رساند.
 
پادتن به دست آمده از خون مبتلایان بهبود یافته یا ساخته شده در آزمایشگاه که قادر به حمله به ویروس باشند.
امیدبخش‌ترین داروی ضدویروس کرونا چیست؟
دکتر بروس ایلوارد، از کارکنان سازمان بهداشت جهانی، پس از دیداری از چین گفته است که در حال حاضر داروی رمدسیویر (remdesivir) تنها دارویی است که به نظر می‌رسد روی بیماران تاثیر داشته است.
 
این داروی ضدویروس در اصل برای درمان بیماری ویروس ابولا در آفریقا ساخته شده اما تاثیر داروهای دیگر بر ابولا بیشتر بود.
 
با این همه، در آزمایش‌های صورت گرفته روی حیوانات این دارو در درمان بعضی دیگر از بیماری‌های کشنده ویروسی از جمله عارضه تنفسی مرس و عارضه وخیم تنفسی، سارس، مفید بوده است. به این ترتیب، این امیدواری ایجاد شده که ممکن است در درمان کووید-۱۹ هم موثر باشد.
 
گزارش‌های درز یافته از نتیجه آزمایش‌های مختلف که زیر نظر دانشگاه شیکاگو در آمریکا صورت می گیرد هم حاکی از آن است که این دارو ممکن است در درمان مبتلایان به ویروس کرونا مفید باشد.
 
این دارو یکی از چهار دارویی است که برنامه "آزمایش همبستگی" سازمان بهداشت جهانی و شرکت تولیدی آن موسوم به گیلیاد در دست آزمایش دارند.
آیا داروهای ایدز در درمان ویروس کرونا موثر است؟
در مورد تاثیرگذاری دو داروی مورد استفاده در درمان اچ آی وی ایدز بر ویروس کرونا صحبت‌های زیادی شده است. این دو دارو عبارتند از lopinavir و ritonariv اما شواهد چندانی در تایید اثر آن‌ها بر ویروس کرونا به دست نیامده است.
 
تحقیقات آزمایشگاهی شواهدی را از اثرگذاری این دو دارو بر ویروس کرونا به دست داده اما نتیجه استفاده از آنها در درمان مبتلایان ناامیدکننده بوده است.
 
به عبارت دیگر، تجویز ترکیب این دو دارو برای مبتلایان به ویروس کرونا به بهبود آن‌ها کمکی نکرده، به کاهش میزان تلفات منجر نشده و میزان ویروس در بیمارانی که در شرایط وخیم قرار داشتند را کاهش نداده است.
 
البته گفته شده است که از آنجا که این ترکیب فقط در مورد بیماران بدحال در مراحل پیشرفته بیماری به کاررفته (گروهی که یک چهارم آنها جان خود را از دست دادند) احتمال دارد این دارو در شرایطی به کار رفته که پیشرفت بیماری در حدی بوده که نتوانسته آسیب‌های ناشی از بیماری را جبران و بیماران را درمان کند.
تاثیر داروهای ضدمالاریا چیست؟
داروهای مورد استفاده در درمان مالاریا از جمله داروهایی بوده که در برنامه های "آزمایش همبستگی" و در تحقیقات "بازیافت تندرستی" آزمایش شده است.
 
کلروکوئین (chloroquine) و یکی از مشتقات آن به نام هیدروکسی کلروکوئین احتمالا دارای خواص ضدویروسی و همچنین اثر آرام‌ کننده سیستم ایمنی بدن هستند.
 
شهرت این دو دارو به عنوان داروهای موثر بر ویروس کرونا عمدتا مدیون ادعای دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا در این مورد بوده اما شواهد مربوط به تاثیرگذاری آن‌ها در مورد این بیماری پراکنده است.
 
از هیدروکسی کلروکوئین به عنوان یکی از داروی موثر بر آتروز روماتوئید (روماتیسم) استفاده می شود زیرا به تنظیم سیستم ایمنی بدن کمک می‌کند.
 
تحقیقات آزمایشگاهی نشان داده است که این دارو می‌تواند مانع از فعالیت ویروس کرونا شود و گزارش‌های پراکنده پزشکان حاکی از آن است که به نظر می‌رسد به مبتلایان به ویروس کرونا کمک کرده باشد.
 
با این همه، سازمان بهداشت جهانی گفته است که شواهد محکمی از موثر بودن این دارو در دست نیست.
داروهای موثر بر سیستم ایمنی مفید است؟
هنگامی که سیستم ایمنی بدن نسبت به یک ویروس واکنشی بیش از حد بروز دهد، باعث التهاب در سراسر بدن می شود. این وضعیت توانایی سیستم ایمنی را برای جنگ با عفونت تقویت می‌کند اما در همان حال می‌تواند باعث بروز آسیب جانبی در سراسر بدن شده و به مرگ بیانجامد.
 
برنامه "آزمایش همبستگی" داروی اینترفرون بتا را هم که برای مبتلایان به ام‌اس به کار می‌رود در دست بررسی دارد. این دارو باعث کاهش التهاب می‌شود.
 
اینترفرون‌ها گروهی از مواد شیمایی هستند که هنگام تهاجم یک ویروس در بدن ترشح می‌شود.
 
برنامه "بازیافت تندرستی" هم داروی دگزامتازون را به آزمایش گذاشته است. این ماده نوعی از اسرتوید موثر در کاهش التهاب است.
آیا پلاسمای خون بهبود یافتگان می‌تواند درمان کند؟
در بدن کسانی که به ویروس کرونا مبتلا شده و جان سالم به در برده اند قاعدتا باید پادتن قادر به حمله به این ویروس ایجاد شده باشد.
 
در این مورد، نظر بر این است که پلاسمای خون (یعنی بخشی از خون را که حاوی پادتن‌هاست) از این افراد گرفته و به عنوان درمان به مبتلایان داده شود.
 
در ایالات متحده تاکنون حدود پانصد بیمار را با استفاده از آن چه که "پلاسمای نقاهتی" نام گرفته، مورد درمان قرار داده اند و سایر کشورهای نیز دست به کار شده‌اند.
داروی درمان مبتلایان به ویروس کرونا چه زمانی در دسترس خواهد بود؟
هنوز برای این که بتوانیم بگوییم داروی موثر بر ویروس کرونای جدید چه زمانی در دسترس قرار می گیرد، زود است.
 
در عین حال، انتظار می رود ظرف چند ماه آینده، نتایج تحقیقات به تدریج مشخص شود. این مدت کوتاه تر از زمان لازم برای آگاهی از آن است که آیا واکسن موثری برای پیشگیری از ابتلای به بیماری یافت شده است یا نه.
 
دلیل این تفاوت زمانی در آن است که پژوهشگران در حال حاضر مشغول بررسی داروهایی هستند که پیش از این تولید شده و برای درمان امراض دیگر مورد استفاده قرار گرفته و در نتیجه می توان از بی خطر بودن آن‌ها برای مصرف کننده اطمینان داشت.
 
در مورد واکسن، کار از ابتدا شروع شده و باید مراحل لازم برای بررسی و حصول اطمینان از موثر بودن و خطر نداشتن واکسن طی شود.
 
البته برخی داروهای کاملا جدید نیز در آزمایشگاه‌ها در دست بررسی هستند اما هنوز برای آزمایش روی انسان آماده نشده‌اند.
چرا به دارو نیاز است؟
واضح‌ترین جواب این است که داروی معالج بیماران مبتلا به ویروس کرونا برای حفظ جان انسان‌ها لازم است اما این موضوع را هم نباید فراموش کرد که داشتن داروی موثر شرایط مناسب را برای کاهش یا لغو محدودیت رفت و آمد و فعالیت‌های اقتصادی ایجاد می‌کند.
 
در واقع، داشتن دارویی موثر برای این بیماری به معنی آن است که ویروس کرونا به جای یک بیماری به شدت خطرناک به یک بیماری ملایم‌تر و قابل درمان تبدیل خواهد شد.
 
همچنین اگر داشتن دارو باعث شود که مبتلایان بستری در بیمارستان به ونتیلاتور (دستگاه تنفس مصنوعی) نیاز نداشته باشند، فشار بر بخش مراقبت های ویژه کمتر می‌شود و با افزایش امکانات درمانی، می‌توان محدودیت‌های موجود بر زندگی شهروندان را کاهش داد.
پزشکان در حال حاضر چه شیوه‌های درمانی را به کار می‌گیرند؟
در مواردی که ابتلای به ویروس کرونا شدت کمتری دارد و بیماری ملایم‌تر است، فرد مبتلا با استراحت در خانه، مصرف پاراستامول برای مقابله با تب و خوردن مقادیر زیادی مایعات بهبود می‌یابد.
 
بیماری بعضی افراد شدیدتر است و آن‌ها باید در بیمارستان بستری شوند و تحت معالجات ویژه به خصوص استفاده از اکسیژن و دستگاه تنفس مصنوعی قرار گیرند.