شیوع: فیلمی که ده سال پیش ویروس کرونا را پیش‌بینی کرده بود؟
+12
رأی دهید
-3
شیوع شصت و یکمین فیلم پرفروش سال ۲۰۱۱ بود، اما مجددا به خاطر شیوع ویروس کرونا مورد توجه قرار گرفته است بی بی سی :در سال ۲۰۱۱ فیلمی در سینماها پخش شد درباره پیدایش ویروسی ناشناخته و مرگبار در چین. این فیلم در آن زمان موفقیت خاصی کسب نکرد، اما حالا به خاطر شیوع ویروس کرونا حسابی محبوب شده است. بین فیلمنامه این اثر و اتفاقات دنیای واقعی شباهت‌های خیره‌کننده‌ای وجود دارد.این فیلم در آن زمان فروش چندانی نداشت و با وجود بازیگران برجسته‌ای چون مت دیمن، جود لا، گوئینت پالترو، کیت وینسلت و مایکل داگلاس در جدول فروش فیلم‌های آن سال در رتبه شصت و یکم قرار گرفت.
اما این فیلم نه تنها حالا نامش در بین پرتعدادترین جست‌وجوهای گوگل دیده می‌شود، بلکه به یکی از پرمخاطب‌ترین عناوین موجود در فروشگاه اپل نیز تبدیل شده است.
وارنر برادرز، استودیوی سازنده این فیلم، می‌گوید که در ماه دسامبر گذشته، یعنی هنگامی که نخستین خبرها درباره کشف ویروس کرونا در چین به گوش می‌رسید، این فیلم دویست و هفتادمین عنوان محبوب در کاتالوگ محصولات این استودیو بود.
حالا اما با گذشت سه ماه محبوبیتش فقط از هشت فیلم هری پاتر کمتر است.
دلیل این اتفاق ویروس کرونا و شباهت‌های شیوع آن با داستان این فیلم است که یک دهه پیش ساخته شده است.
هنری شبیه به زندگی
شخصیت گوئینت پالترو بیمار صفر این فیلم بود در این فیلم، زن تاجری (شخصیت گوئینت پالترو) در جریان سفر به چین به ویروسی ناشناخته و مرگبار مبتلا می‌شود، جانش را از دست می‌دهد و در این بین دنیا را نیز دچار بحران پزشکی می‌کند.رابطه با چین یکی از شباهت‌های این فیلم به وقایع جاری است که به افزایش محبوبیت آن در هفته‌های اخیر منجر شده است.
البته "تبلیغ" گوئینت پالترو نیز در افزایش این محبوبیت نقش داشت: این بازیگر آمریکایی روز ۲۶ فوریه تصویری از خود منتشر کرد که در هواپیما نشسته بود و ماسک به صورت داشت.
او در این پست اینستاگرامش چنین نوشته بود: "در راه پاریس. متوهم؟ محتاط؟ آرام؟ ترسان؟ همه‌گیری؟ تبلیغات؟ پالترو می‌خواهد با این در هواپیما بخوابد."
این بازیگر که بیش از ۶ میلیون دنبال‌کننده در اینستاگرام دارد در ادامه نوشته بود "من قبلا در این فیلم بوده‌ام. مراقب باشید. دست ندهید. مرتب دست‌هایتان را بشویید."
شباهت‌ها
فیلم شیوع شباهت‌های حیرت‌انگیزی با واقعیت دارد.
شخصیت خانم پالترو در پی دست دادن با آشپزی در هنگ‌کنگ به ویروس MEV-1 مبتلا می‌شود. این ویروس از طریق لاشه یک خوک که توسط خفاشی گزیده شده بود به آشپز منتقل شده است. او بعد از بازگشت به خانه شدیدا مریض می‌شود و در فاصله کوتاهی می‌میرد. پسرش نیز به سرعت جان خود را از دست می‌دهد، اما معلوم می‌شود که همسرش، شخصیت مت دیمن، در برابر این ویروس مقاوم است.
مقامات درمانی عقیده دارند که نقطه آغاز شیوع بیماری کووید-۱۹ انتقال ویروس از حیوان به انسان بوده است - مثل اتفاقی که در فیلم افتاد در دنیای واقعی نیز کارشناسان عقیده دارند که نقطه آغاز شیوع ویروس کرونای جدید، انتقال آن از حیوان به انسان در ماه دسامبر گذشته در شهر ووهان بوده است.حتی گمان می‌رود که ناقل اصلی این ویروس کرونا خفاش بوده باشد، عین اتفاقی که در جریان همه‌گیری بیماری سارس در بین سال‌های ۲۰۰۲ و ۲۰۰۳ افتاد. این ویروس احتمالا با وساطت حیوان دیگری به انسان منتقل شده است.
فعلا بر سر ماهیت این حیوان واسط اجماعی وجود ندارد (حیوان واسط در فیلم خوک بود)، اما گزارشی که از طرف سازمان بهداشت جهانی منتشر شده است نقطه آغاز شیوع ویروس کرونا را به یکی از بازارهای فروش زنده حیوانات در ووهان وصل می‌کند.
دقیقا مانند ویروس کرونای جدید، ویروس تخیلی این فیلم نیز از طریق تماس مستقیم یا تماس با سطوح آلوده بین انسان‌ها منتقل می‌شود.
الهام از واقعیت
هر دو ویروس تخیلی و واقعی باعث ایجاد مشکلات تنفسی می‌شوند، اما ویروس MEV-1 مشتقی از ویروسی واقعی به نام نیپاه است که به خانواده ویروس‌های کرونا تعلق ندارد.
خفاش هم با ویروس MEV-1 این فیلم مرتبط شناخته شده است و هم ویروس کرونای واقعی یک تفاوت، کشندگی به مراتب کمتر همه‌گیری فعلی در مقایسه با آن ویروس تخیلی است. شخصیت‌های این فیلم مرتب به نرخ مرگ‌ومیر ۲۵ درصد اشاره می‌کنند، در حالی که به گفته سازمان بهداشت جهانی نرخ مرگ‌ومیر بیماری کووید-۱۹ در حال حاضر حدود ۳.۴ درصد است.در فیلم شیوع، ویروس MEV-1 ظرف تنها یک ماه به مرگ ۲۶ میلیون نفر در سراسر دنیا منجر می‌شود. اما در حدود ۳ ماهی که از پدیدار شدن ویروس کرونای جدید می‌گذرد، تعداد افرادی که جان خود را به خاطر ابتلا به آن از دست داده‌اند کمتر از ۲۵ هزار نفر است.
تنها اتفاقی که در دوران معاصر با وقایع این فیلم برابری می‌کند آنفلوآنزای اسپانیایی است که در فاصله سال‌های ۱۹۱۸ و ۱۹۲۰ به مرگ بیش از ۵۰ میلیون نفر در سراسر جهان منجر شد.
قرنطینه
شیوع ویروس در این فیلم باعث می‌شود تا کارمندان سرویس اطلاعات همه‌گیری آمریکا - نهادی واقعی - برای شناسایی و قرنطینه افراد مبتلا اعزام شوند. شهر شیکاگو در آمریکا به صورت کامل قرنطینه می‌شود، اتفاقی که شبیه قرنطیه کامل شهرهای مختلف در چین و دیگر کشورها است.
همه‌گیری آنفلوآنزای اسپانیایی آخرین باری بود که ما در دنیای واقعی شاهد اتفاقی به ویرانگری وقایع این فیلم بودیم ترس و تاثیرات ثانویه محبوبیت تازه این فیلم، اسکات برنز، نویسنده فیلمنامه، را متحیر کرده است. با این حال، در مصاحبه‌ای که با مجله فورچون داشت گفت که ایده اصلی این فیلم این بود که نشان دهد جامعه مدرن در برابر شیوع اینگونه بیماری‌ها آسیب‌پذیر است.
به گفته او "شباهت ویروس فیلم ما به ویروس کرونا جزئی، اتفاقی و واقعا بی‌اهمیت است. چیزی که اهمیت دارد و دقیق است واکنش اجتماعی و فراگیری وحشت و تاثیرات ثانویه آن است."
شاید اشاره او در این صحبت‌ها به یکی از شخصیت‌های فیلم بوده باشد: آلن کروموید، خالق تئوری‌های توطئه.
این شخصیت که توسط جود لا به تصویر کشیده شده است شایعات بی‌اساسی درباره این ویروس منتشر می‌کند و درمان‌هایی جعلی برای آن ارائه می‌دهد.
اتفاق ترسناک این است که در واقعیت نیز شرکت آمازون اخیرا اعلام کرد که از فروش بیش از یک میلیون قلم کالا توسط اشخاص ثالث به دلیل ادعاهای نادرست فروشندگان مبنی بر درمان بیماری کووید-۱۹ جلوگیری کرده است.
جیم باکر، کشیش تلویزیونی سرشناس آمریکایی، اخیرا توسط مقامات ایالت نیویورک به خاطر تبلیغ کلوئید نقره به عنوان درمان این بیماری توبیخ شد.
از طرف دیگر، ما شاهد پخش اخبار جعلی گوناگونی راجع به منشاء این ویروس بوده‌ایم، از جمله شایعاتی مبنی بر تولید این ویروس به عنوان سلاح بیولوژیکی.
حتی خود آقای برنز نیز هدف یکی از این تئوری‌های توطئه قرار گرفت.
او در مصاحبه با روزنامه نیویورک تایمز گفت که عده‌ای در شبکه‌های اجتماعی با او تماس گرفته بودند و او را به عضویت در سازمانی مخفی که هدفش کنترل مسائل دنیا است متهم کرده بودند.
به گفته او "به یاد دارم که یکی از نگرانی‌هایم در آن زمان این بود که شیوع اطلاعات نادرست می‌تواند به اندازه خود ویروس خطرناک باشد."
مقبولیت علمی
توضیح دیگری که می‌توان برای محبوبیت این فیلم ارائه کرد توجه آقای برنز به مقبولیت علمی آن است.
او هنگام نوشتن فیلمنامه از گروهی از ویروس‌شناسان و همه‌گیرشناسان، از جمله کارشناسان سازمان بهداشت جهانی، مشورت گرفته بود.
توصیه‌هایشان مو بر تن آدم سیخ می‌کرد.
آقای برنز به مجله هالیوود ریپورتر گفت "وقتی با کارشناسان این حیطه صحبت کردم، همه آن‌ها می‌گفتند که شیوع یک بیماری دیر و زود دارد، ولی سوخت و سوز ندارد."