نقش قند در شکل گیری، رشد و متاستاز سلول های سرطانی موضوعی است که غالباً جامعه علمی را به دو بخش تقسیم کرده است. در حالی که متخصصان انجمن سرطان کانادا به صراحت اظهار دارند که خوردن قند باعث نمی شود سلول های سرطانی سریعتر رشد کنند؛ منابع معتبر دیگر مخالفند و درست برعکس آن را ادعا می کنند. تحقیقات جدیدی که در ژورنال Clinical Investigation منتشر شده است شواهد تجربی را ارائه داده است که رابطه بین مصرف قند و سرطان را توضیح می دهند.
رابطه بین مصرف قند و سرطان
اثر واربورگ
اثر به اصطلاح واربورگ به معنی چگونگی تولید سلول های سرطانی از طریق گلیکولیز هوازی است. این به این معنی است که سلول های سرطانی قند را متابولیزه می کنند. میزان گلیکولیتیک بافت های نرمال بسیار کم و حدود ۲۰۰ برابر کمتر از سلول های سرطانی در حال رشد است. این فرایند به نام اتو واربورگ نامگذاری شده است. واربورگ اولین کسی بود که این تغییر در متابولیسم را دلیل اساسی سرطان می دانست.
درست است که وقتی نظریه واربورگ منتشر شد تبلیغات زیادی روی آن انجام شده و حتی جایزه نوبل را برای او به همراه داشت؛ اما بعدها مورد سوء استفاده قرار گرفت. بخش اعظمی از ادبیات مورد استفاده در تحقیقات فعلی، تغییر گلیکولیز هوازی را نتیجه سرطان می دانند نه علت آن. اما این تحقیق جدید، نقش اثر واربورگ را نشان داده و این اصطلاح را دوباره سر زبان مرکز تحقیقات سرطان آمریکا انداخته است.
پروژه تحقیقاتی نه ساله ای که ارتباط بین قند و سرطان را مشخص کرد
وب سایت ScienceDaily به تازگی مطلبی در مورد یک پروژه تحقیقاتی که چگونگی تحریک رشد سرطان با قند را توضیح داده، منتشر کرده است. در این مقاله آمده:
یک پروژه تحقیقاتی ۹ ساله مشترک منجر به دستیابی موفقیتی اساسی در تحقیقات سرطان شده است. دانشمندان چگونگی کارکرد اثر واربورگ را در این پژوهش توضیح داده اند. این اثر پدیده ای است که سلول های سرطانی را وادار می کند به سرعت قندها را تجزیه کرده و رشد تومور را تحریک می کند. این کشف شواهدی از همبستگی مثبت بین مصرف قند و سرطان را نشان می دهد. این یافته ها ممکن است تأثیرات گسترده ای بر روی رژیم های غذایی متناسب برای بیماران سرطانی داشته باشد.
به گفته یکی از محققان پروفسور یوهان توویلین:
تحقیقات ما نشان می دهد که چگونه مصرف قند منجر به بیش فعال در سلول های سرطانی شده و چرخه رشد و نمو سرطان را به راه می اندازد. بنابراین می تواند ارتباط بین قدرت اثر واربورگ و پرخاشگری تومور را به این شکل توضیح داد. این ارتباط بین مصرف قند و سرطان عواقب جالبی دارد. نتایج پژوهش ما زمینه لازم برای انجام تحقیقات در آینده در این زمینه را فراهم می کند. با پایان این ۹ سال اکنون دیگر می توان با تمرکز بسیار بیشتری روی این موضوع کار کرد.
این تحقیق در ژورنال دانشگاهی Nature Communications منتشر شده است.
مصرف قند و سرطان (سایر تحقیقات) یک مطالعه علمی منتشر شده در ژورنال پزشکی Science تأیید کرد که افزایش مصرف قند باعث پیشرفت سرطان یا انکوژنز می شود. تیم تحقیق نشان داد که فعالیت گلیکولیتیک در اثر بیان گلوکز حمل کننده نوع ۳ (GLUT3) در سلول های سرطانی پستان افزایش پیدا می کند.
این روند منجر به فعال شدن مسیرهای سیگنالینگ انکوژنیک می شود. در این تحقیق هنگامی که به سلول های بدخیم گلوکز کمتری داده شد؛ ساختارهای سازمان یافته ای که به سرعت رشد نمی کردند رشد کرده و مسیرهای انکوژنیک را سرکوب کردند.
به عبارت دیگر اگر قند کمتری در دسترس باشد؛ سلول های سرطانی به سمت ساختاری که پیش از ابتلا به سرطان داشتند باز می گردند و سرطان معکوس می شود. محققان از یک مدل کشت سه بعدی استفاده کردند و نشان دادند که میزان جذب گلوکز مشخص می کند که سلول های سرطانی پستان از خود رفتار بدخیم نشان دهند یا غیر بدخیم.
این یافته های جدید علمی اعتبار روش هایی که در آنها از مواد مغذی برای جلوگیری و درمان سرطان استفاده می شود را بیشتر می کند.
رژیم کتوژنیک که در آن مصرف قند و کربوهیدرات به شدت کاهش پیدا کرده و بیشتر روی چربی ها و پروتئین های سالم تمرکز دارد، حتی در معالجه تهاجمی ترین سرطان ها نیز بسیار مفید است. یک مطالعه علمی نتیجه گرفته است که رژیم کتوژنیک به نظر می رسد درمان کمکی امیدوار کننده و قدرتمندی برای طیف وسیعی از سرطان ها باشد.
نحوه استفاده از این یافته ها در تشخیص سرطان حتی اگر قبلاً هم نقش قند در شکل گیری سرطان مورد بحث قرار گرفته باشد؛ باز هم یافته های واربورگ در زمینه تشخیص سرطان به کار می آید.
اسکن های PET برای تشخیص سلول های گرسنه تومور از گلوکز استفاده می کنند. همچنین در اروپا، انکولوژیست ها (پزشکان متخصص در زمینه تشخیص و درمان انواع سرطان) از پروتکل درمانی سیستمیک چند مرحله ای سرطان (SCMT) استفاده می کنند. این پروتکل شامل تزریق گلوکز به بدن بیمار برای افزایش غلظت گلوکز خون است. این کار باعث رشد سریع تومور می شود. بنابراین می توان تومور را آسان تر با شیمی درمانی و پرتودرمانی مورد هدف قرار داد.
دلایل دیگری که کاهش مصرف قند را توجیه پذیر می کنند