اکالیپتوس یک درخت همیشه سبز است که به دلیل خواص دارویی خود، بسیار مورد استفاده قرار می گیرد. اگرچه این گیاه بومی استرالیا است اما در بسیاری از مناطق جهان طرفدار داشته و پرورش داده می شود. این گیاه دارای ساقه های بلند و برگ های درازی است که اگر خالی مصرف شوند هضم آنها سخت است. با این حال برگ اکالیپتوس را می توان به صورت چای تهیه کرد و با خیال راحت خورد.
علاوه بر این برگ اکالیپتوس را می توان به صورت موضعی یا عصاره استنشاقی نیز استفاده کرد. در ادامه این مطلب مجله پیام سلامت می خواهیم در مورد ۷ خاصیت مهم برگ اکالیپتوس و نحوه استفاده از این ماده صحبت کنیم.
خواص برگ اکالیپتوس
برگ اکالیپتوس سرشار از آنتی اکسیدان هاست اگرچه نمی توان برگ های تازه اکالیپتوس را به صورت خام استفاده کنید اما اگر آنها را خشک کرده و داخل چای بریزید، خواص زیادی برای بدن دارند. مراقب باشید این اسانس روغنی اوکالیپتوس را با برگ های این گیاه اشتباه نگیرید. مصرف خوراکی این عصاره ممکن است برای بدن سمی باشد. بنابراین هرگز اسانس اکالیپتوس را به چای خود اضافه نکنید.
برگ های اکالیپتوس منبع بسیار خوبی از آنتی اکسیدان ها به ویژه فلاونوئیدها است. این آنتی اکسیدان ها از بدن در برابراسترس اکسیداتیو و آسیب رادیکال های آزاد محافظت می کنند.
فلاونوئیدهای اصلی موجود در اکالیپتوس عبارتند از:
می تواند به سلامت دندان ها کمک کند عصاره برگ اکالیپتوس که معروف به اکالیپتول است ممکن است سلامت دندان را بهبود بخشد. برگ های اکالیپتوس حاوی مقدار زیادی اتانول و ماکروکارپال C – هستند. این ترکیبات با باکتری هایی که می توانند باعث ایجاد پوسیدگی و بیماری لثه شوند مبارزه می کنند.
یک مطالعه که بر روی ۹۷ نفر انجام شد نشان داد افرادی که آدامس حاوی عصاره برگ اکالیپتوس را ۵ بار در روز به مدت حداقل ۵ دقیقه می جوند، کاهش قابل توجهی را در ایجاد پلاک، خونریزی لثه و التهاب لثه دارند. به همین دلیل معمولاً اکالیپتول به دهانشویه های صنعتی اضافه می شود.
برای دفع حشرات مفید است روغن اکالیپتوس یک ماده طبیعی دافع حشرات است. این خاصیت به حضور اکالیپتول در برگ های این گیاه باز می گردد. تحقیقات نشان داده اند که این روغن تا ۸ ساعت پس از استفاده موضعی در جلوگیری از نیش زدن پشه ها و سایر حشرات گزنده موثر است. هرچه میزان اکالیپتول روغن اکالیپتوس بیشتر باشد، اثرش بیشتر و طولانی تر می شود.
در حقیقت مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها روغن اکالیپتوس-لیمو که از درخت پیوندی اکالیپتوس-لیمو گرفته می شود را به عنوان یک ماده دافع حشرات تأیید کرده است.
علاوه بر این روغن برگ اکالیپتوس ممکن است شپش سر را نیز درمان کند. در یک مطالعه تصادفی مشخص شد که این روغن دو برابر بهتر از سایر درمان های شپش سر است. با این حال یک بررسی اخیرا نشان داده است که برای تایید این ادعا باید تحقیقات بیشتری انجام شود.
نحوه استفاده از برگ اکالیپتوس برگ های اکالیپتوس را می توان به روش های مختلف زیر استفاده کرد:
چای. از برگ های خشک شده این گیاه برای تهیه چای استفاده کنید یا چای کیسه ای اکالیپتوس را از فروشگاه های معتبر تهیه کنید.
آروماتراپی. چند قطره روغن اکالیپتوس را درون مخزن دستگاه بخور یا یک کاسه آب داغ بریزید و بخار آن را استنشاق کنید.
استحمام. چند عدد برگ این گیاه را درون وان پر شده از آب گرم ریخته و با این آب استحمام کنید.
موضعی. چند قطره روغن اکالیپتوس را به یک قاشق روغن حامل مانند روغن نارگیل اضافه کنید و آن را روی قفسه سینه بمالید تا احتقان بینی و ریه هایتان کم شود.
اقدامات احتیاطی که باید در زمان استفاده از اکالیپتوس رعایت کنید درست است که مصرف برگ اکالیپتوس به طور کلی بی خطر است اما مصرف خوراکی روغن اکالیپتوس می تواند مسمومیت ایجاد کرده و عوارض داشته باشد. توجه به این نکته نیز ضروری است که کودکان بیشتر در معرض خطر مسمومیت هستند. تا کنون تشنج، مشکل تنفسی، کاهش سطح هوشیاری و حتی مرگ پس از مصرف این عصاره به صورت خوراکی گزارش شده است.
علاوه بر این شواهد و مدارک کافی برای تعیین اینکه آیا روغن اکالیپتوس برای زنان باردار و شیرده بی خطر است یا خیر وجود ندارد. بنابراین توصیه می شود این زنان از اکالیپتوس استفاده نکنند.
برخی از افراد با استفاده از روغن اکالیپتوس روی پوست، درماتیت تماسی را تجربه می کنند. از روغن حامل مانند روغن نارگیل یا روغن جوجوبا برای کاهش این عوارض استفاده کنید قبل از استفاده از روغن اکالیپتوس، کمی از آن را روی پوست آرنج تست کنید.
در نهایت روغن اوکالیپتوس ممکن است با برخی از داروهای خاصی مانند داروهایی که برای دیابت، کلسترول بالا، ریفلاکس اسید و اختلالات روانی تجویز می شوند در تداخل باشد. حتما قبل از استفاده این عصاره با پزشک معالج خود مشورت کنید.
نکته آخر برگ اکالیپتوس فواید چشمگیر زیادی دارد. این گیاه به کاهش درد، افزایش آرامش و تسکین علائم سرماخوردگی کمک کنند. بسیاری از محصولات خارج از نسخه نیز از عصاره اکالیپتوس برای از بین بردن بوی دهان، تسکین تحریک شدگی پوست، درمان سرفه و دفع حشرات استفاده می کنند.
نوشیدن چای اکالیپتوس بی خطر است اما مصرف روغن این گیاه در دوزهای نسبتاً کم هم می تواند برای بدن سمی باشد. همیشه قبل از استفاده از روغن اکالیپتوس، در صورت مصرف هرگونه دارو، با پزشک مشورت کنید.