قارچ شیتاکی ؛ مزایای علمی و اثبات شده و ارزش غذایی این قارچ خوراکی

صدها سال است که در آسیا از قارچ شیتاکی به عنوان یک ماده غذایی محبوب استقاده می شود. این نوع قارچ دومین قارچ پرطرفدار و سوم ترین قارچ خوراکی است که به طور گسترده ای در دنیا کشت می شود.
 
اما آیا می دانید که قارچ شیتاکی با ویتامین های گروه B غنی شده و قدرت مبارزه با سلول های سرطانی، بیماری های قلبی عروقی و عفونت را دارد؟ این موارد تنها چند مورد از خواص این قارچ خوراکی مفید است. قارچ شیتاکی دارای خواص ضد ویروسی، ضد باکتری و ضد قارچی است. همچنین به کنترل قند خون و کاهش التهاب در بدن کمک می کنند.
 
در ادامه این مطلب مجله پیام سلامت می خواهیم بیشتر در مورد خواص و ارزش غذایی این نوع قارچ با شما صحبت کنیم. لطفا تا انتها ما را همراهی کنید.
مهمترین خواص قارچ شیتاکی
قارچ شیتاکی حاوی بسیاری از ترکیبات شیمیایی است که از DNA بدن در برابر آسیب های اکسیداتیو محافظت می کند. به همین دلیل این که مصرف این ماده غذایی برای بدن بسیار سودمند می باشد. به عنوان مثال، لنتینان موجود در این قارچ، آسیب کروموزومی ناشی از درمان های ضد سرطان را کاهش می دهد. اریتادینین آن نیز به کاهش سطح کلسترول و حمایت از سلامت قلب و عروق کمک می کند. محققان دانشگاه Shizuoka در ژاپن دریافتند که مصرف مکمل اریتادینین به طور قابل توجهی، غلظت کلسترول پلاسما را کاهش می دهد.
 
شیتاکی یک گیاه منحصر به فرد است، زیرا حاوی هشت اسید آمینه ضروری و همچنین یک نوع اسید چرب ضروری به نام اسید لینولئیک می باشد. اسید لینولئیک به کاهش وزن و تولید عضله کمک می کند. این ماده دارای خواص زیادی برای ساخت استخوان، بهبود روند هضم و کاهش حساسیت و آلرژی غذایی است.
دیگر خواص قارچ شیتاکی
مبارزه با چاقی برخی از ترکیبات موجود در قارچ شیتاکی؛ مانند اریتادین و بتا گلوکان (فیبر محلول موجود در جو، چاودار و جو) اثرات هیپولایپیدمی (کاهش دهنده چربی) دارند. مطالعات گزارش کرده اند که بتا گلوکان می تواند سیری را افزایش دهد، مصرف غذا را کاهش دهد، در جذب مواد غذایی تاخیر ایجاد کند و سطح لیپید خون (چربی) را کاهش دهد.
 
مطالعه ای که در سال ۲۰۱۱ در مجله Obesity منتشر شده، اثرات قارچ شیتاکی بر روی پروفایل لیپید پلاسما، تنظیم چربی، بهره وری انرژی و شاخص چربی بدن را بررسی کرد. در این مطالعه به موش ها رژیم غذایی پر از چربی به مدت شش هفته داده شد. محققان توانستند تاثیر چشمگیر مداخلات غذایی بر روی افزایش وزن بدن موش ها را اثبات کنند.
 
از طرفی موش هایی که از قارچ شیتاکی استفاده کرده بودند، در مقابل موش هایی که کمتر از این ماده غذایی مصرف کرده بودند، ۳۵ درصد کمتر وزنشان زیاد شد. بنابراین محققان نتیجه گرفتند که رژیم های غذایی حاوی دوز بالایی از قارچ شیتاکی به طور قابل توجهی توده چربی بدن را کمتر افزایش می دهد و روند تجمع چربی را کند می کند.
 
محققان نتیجه گرفتند که قارچ شیتاکی، در هنگام اضافه شدن چربی به رژیم غذایی، می تواند در جلوگیری از افزایش وزن، افزایش چربی و تری اسیل گلیسرول پلاسما موثر باشد. این نتایج باعث شد که محققان در تحقیقات تازه خود اثربخشی قارچ شیتاکی را در پیشگیری و درمان چاقی و اختلالات متابولیکی مرتبط به آن بررسی کنند.
حمایت از عملکرد سیستم ایمنی قارچ ها توانایی تقویت سیستم ایمنی بدن و مبارزه با بسیاری از بیماری ها را از طریق تامین ویتامین ها، مواد معدنی و آنزیم های مهم بدن، دارند. یک مطالعه که در سال ۲۰۱۵ در مجله American College of Nutrition منتشر شد، ۵۲ مرد و زن سالم ۲۱ تا ۴۱ ساله را بررسی کرد تا تعیین کند که آیا قارچ شیتاکی می تواند عملکرد سیستم ایمنی بدن انسان را بهبود بخشد یا خیر؟ این مطالعه شامل یک آزمایش چهار ساعته بر روی گروه های موازی بود. در این گروه ها شرکت کنندگان روزانه ۵ یا ۱۰ گرم قارچ استفاده می کردند.
 
نتایج نشان داده که مصرف قارچ عملکرد سلولی و ایمنی روده را بهبود می بخشد. همچنین کاهش التهاب در بدن شرکت کنندگان به علت مصرف قارچ بود.

از بین بردن سلول های سرطانی تحقیقات نشان داده اند که قارچ شیتاکی به مبارزه با سلول های سرطانی کمک می کند و لنتینان موجود در آن در بهبود آسیب های کروموزومی ناشی از درمان های ضد سرطانی نقش دارد. این موضوع نشان می دهد که شیتاکی می تواند یک درمان بالقوه طبیعی برای سرطان باشد.
 
مطالعه ای که در سال ۲۰۰۶ در Alternative and Complementary Medicine منتشر شد نیز نقش های احتمالی کریستال اتیل استات موجود در قارچ شیتاکی را بررسی کرد. این مطالعه شامل دو سلول سرطانی پستان، یک سلول اپیتلیال غیر بدخیم و دو سلول میلوما بود. نتایج نشان داد که قارچ شیتاکی قادر به مهار رشد سلول های توموری است. این قارچ توانست با موفقیت آپوپتوز (روند مرگ سلولی برنامه ریزی شده) را به اجرا درآورد.

حمایت از سلامت قلب و عروق قارچ شیتاکی دارای ترکیبات استرول است که باعث تولید کلسترول در کبد می شود. این ماده خوراکی حاوی مواد مغذی قوی می باشد که از چسبیدن سلول ها به دیواره رگ های خونی و تشکیل پلاک جلوگیری می کند. به این ترتیب با مصرف این نوع قارچ فشار خون تنظیم شده و گردش خون بهبود پیدا می کند.
 
تحقیقات انجام شده در دانشگاه توکوکو در ژاپن نشان می دهد که قارچ شیتاکی باعث جلوگیری از افزایش فشار خون در موش های مبتلا به پرفشاری خون می شود. ارزش غذایی این قارچ منجر به کاهش کلسترول VLDL و HDL می شود. این در حالی است که مصرف قارچ مایتاکی تنها باعث کاهش کلسترول VLDL می شود.
دارای خواص ضد میکروبی یک مطالعه که در سال ۲۰۱۱ در UCL Eastman Dental Institute در لندن انجام شد اثرات ضد میکروبی شیتاکی بر روی التهاب لثه به اثبات رسید. التهاب لثه یک بیماری قابل پیشگیری است که در آن لثه ها به دلیل ایجاد یک بیوفیلم میکروبی در حاشیه لثه، دچار التهاب می شوند. در این مطالعه اثربخشی قارچ شیتاکی با اثر بخشی مواد فعال در دهانشویه های حاوی کلرهگزیدین، مقایسه شد.
 
تعداد کل باکتری ها و همچنین تعداد هشت موجود میکروسکوپی کلیدی در دهان، پس از درمان مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که عصاره قارچ شیتاکی، بر خلاف کلرهگزیدین، که فقط تعداد کمی از موجودات بیماری زا را تحت تاثیر قرار داده بود، تاثیری زیادی بر روی ارگانیسم های مرتبط با سلامت دهان داشت.

افزایش انرژی و بهبود عملکرد مغز قارچ شیتاکی یک منبع عالی برای تامین ویتامین های گروه B است. این گروه از ویتامین ها به حمایت از عملکرد آدرنال کمک کرده و مواد مغذی موجود در مواد غذایی را به انرژی قابل استفاده تبدیل می کنند. این ویتامین ها به طور طبیعی بر روی تولید هورمون ها نقش داشته و به این ترتیب می توانند تمرکز را در تمام طول روز بالا نگه دارند و حتی عملکرد شناختی مغز را بهبود دهند.
 
میلیون ها نفر در سراسر جهان کمبود یک یا چند نوع ویتامین B را تجربه می کنند. این کمبود سبب کاهش انرژی و کاهش تولید سلول های خون، اثرات آدرنال و قدرت تمرکز می شود. اضافه کردن قارچ شیتاکی به رژیم غذایی می تواند ویتامین های گروه B را به بدن وارد کرده و از کمبود آن جلوگیری کند.

تامین ویتامین D اگرچه ویتامین D بیشتر از طریق تماس پوست با نور خورشید در بدن تولید می شود اما قارچ شیتاکی نیز می تواند منبع مناسبی برای تامین این ویتامین ضروری باشد. ویتامین D برای سلامت استخوان ها و همچنین کاهش خطر ابتلا به بیماری های قلبی، دیابت، بیماری های خود ایمنی و برخی از انواع سرطان مفید می باشد. بدن برای جذب و متابولیسم کلسیم و فسفر نیز به این ویتامین حیاتی نیاز دارد.
 
تامین ویتامین D به میزان قابل توجهی از سیستم ایمنی بدن محافظت کرده، وزن بدن را حفظ می کند، عملکرد مغز را با وجود افزایش وزن بالا نگه می دارد، شدت علائم آسم را کاهش می دهد، خطر ابتلا به آرتروز روماتوئید و مولتیپل اسکلروزیس در زنان را کاهش می دهد. قارچ، ماهی قزل آلا طبیعی، لبنیات خام و تخم مرغ، بهترین مواد غذایی غنی از ویتامین D هستند.

ارتقاء سلامت پوست هنگامی که سلنیوم همراه با ویتامین های A و E مصرف می شود، می تواند به کاهش شدت آکنه و زخم هایی که پس از آن رخ می دهند کمک کند. صد گرم قارچ شیتاکی حاوی ۵٫۷ میلی گرم سلنیوم است که ۸ درصد از نیاز روزانه بدن را تامین می کند. این به این معنی است که قارچ شیتاکی یک درمان طبیعی ضد آکنه محسوب می شود.
 
در یک مطالعه، ۲۹ بیمار بین ۶ تا ۱۲ هفته دو بار در روز و هر بار ۰٫۲ میلی گرم سلنیوم و ۱۰ میلی گرم توکوفریل سوکسینات استفاده کردند. پس از درمان، بیماران نتایج مثبتی را دریافت کردند. روی موجود در قارچ شیتاکی همچنین باعث ترویج عملکرد سیستم ایمنی بدن و کاهش DHT و در نتیجه بهبود زخم های پوستی می شود.
مقایسه قارچ شیتاکی با قارچ های دیگر
برای مقایسه قارچ شیتاکی با سایر قارچ ها کافی است که خواص هر یک را بدانید.
 
شیتاکی:
 

 
میتاکی:
 

 
ریشی:
 

 
سرچماقی:
 

 ارزش غذایی شیتاکی
 شیتاکی متعلق به گونه Lentinula edodes است. این قارچ یک نوع قارچ خوراکی است که بیشتر در آسیای شرقی استفاده می شود و با توجه به خواص دارویی که دارد در طب سنتی، از آن استفاده می شود. قارچ شیتاکی بافت گوشتی و عطر و طعم خوبی دارد. بنابراین می توانید در تهیه سوپ، سالاد، غذاهای گوشتی و سرخ کردنی ها از آن استفاده کنید.
 
۱۰۰ گرم قارچ شیتاکی حاوی ارزش غذایی زیر است: