سخنگوی دولت افزایش قیمت بنزین را یک تصمیم‌گیری بسیار سخت خواند

دویچه وله :سخنگوی دولت افزایش قیمت بنزین را یک تصمیم‌گیری بسیار سخت خواند و رئیس دفتر روحانی آن را تصمیم همه ارکان نظام عنوان کرد. این تصمیم با اعتراض‌هایی در برخی شهرهای ایران روبرو شد و در سیرجان یک قربانی گرفت.
 
علی ربیعی در یادداشتی که شنبه ۲۵ آبان در روزنامه ایران، ارگان مطبوعاتی دولت منتشر شد تاکید کرده که ترجیح می‌هد گران شدن قیمت بنزین را "عادلانه‌سازی یارانه بنزین" بنامد.
 
مطابق اطلاعیه شرکت ملی پخش فراورده‌های نفتی ایران از بامداد جمعه بهای هر لیتر بنزین سهمیه‌ای با پنجاه درصد افزایش ۱۵۰۰ تومان و قیمت بنزین آزاد با ۳۰۰ درصد افزایش سه هزار تومان شد.
 
سخنگوی دولت و دستیار ارتباطات اجتماعی رئیس‌جمهوری در یادداشت خود نوشت: «اقتصاددانان دهه‌هاست نسبت به ناعادلانه بودن، غیر بهینه بودن و هزینه‌زا بودن یارانه پنهان بنزین و حامل‌های انرژی در کشور هشدار داده و بار‌ها و بار‌ها خواستار واقعی‌سازی قیمت حامل‌های انرژی و بنزین شده‌اند.»
 
او با بیان این که تصمیم‌گیری در مورد افزایش بهای بنزین "بسیار سخت بود" ادعا کرد که این کار تورمی ایجاد نخواهد کرد یا "تورم ناشی از آن بسیار اندک خواهد بود".
اعتراف به افزایش تورم به خاطر کسری بودجه
ربیعی در عین حال اعتراف کرده که کسری بودجه‌ای که دولت در حال حاضر با آن روبرو است می‌تواند به افزایش تورم منجر شود و "ما در ماه‌ها و سال آتی تورم ناشی از کسری بودجه را خواهیم داشت".
 
حسن روحانی به تازگی در سفر استانی خود به کرمان با اشاره به کاهش شدید درآمدهای نفتی گفته بود که هزینه دولت در سال ۴۵۰ هزار میلیارد تومان است و درآمدهای مالیاتی و گمرکی فقط حدود ۳۰ درصد آن را تامین می‌کند.
 
اعتراف به افزایش تورم "در ماه‌ها و سال آتی" در حالی است که رئیس دولت دوازدهم بارها ادعا کرده که جمهوری اسلامی فشار شدید تحریم‌های آمریکا را تاب آورده و با تهمیداتی که اندیشیده و سیاست‌هایی که در پیش گرفته رکود اقتصادی در حال از بین رفتن و تورم در حال کاهش یافتن است.
 
نگرانی از تاثیر افزایش بهای حامل‌های انرژی بر بالا رفتن قیمت‌ها و وخیم‌تر شدن وضعیت معیشتی شهروندان، که به گفته ربیعی ۶۰ میلیون نفر آنها محتاج کمک‌های دولتی هستند، به اعتراض‌های شدیدی در حدود ۲۰ شهر ایران منجر شده است. درگیری نیروهای امنیتی با معترضان تا کنون در سیرجان یک کشته برجا گذاشته است.
 
ظاهرا به دلیل بالا گرفتن همین اعتراض‌هاست که مسئولان دولتی تلاش می‌کنند با اشاره به نقش دیگر نهادهای حکومتی در افزایش قیمت بنزین از فشار بر دولت بکاهند.
تصمیم "همه ارکان نظام"
خبرگزاری دولتی ایرنا روز شنبه از قول محمود واعظی، رئیس دفتر رئیس جمهوری نوشت: «این تصمیم با اتفاق نظر سران سه قوه در جلسه شورای عالی هماهنگی اقتصادی اتخاد شد و به هیچ وجه اینگونه نیست که تصمیم دولت بوده؛ در اصل اصلاح قیمت بنزین تصمیم همه ارکان نظام بوده و همه در این تصمیم دخیل بوده‌اند و دولت صرفا مجری این طرح است.»
شهروندان ایرانی دست‌کم در بیست شهر علیه گرانی بهای بنزین تظاهرات و تجمع کردند واعظی در مورد این شائبه که دولت افزایش قیمت بنزین را برای جبران کسری بودجه در دستور کار قرار داده به ایرنا گفته از آنجا که منابع حاصل از این افزایش "به طور مستقیم به جیب مردم می‌رود و یک ریال از آن به دولت تعلق نمی‌گیرد" این شائبه بی‌اعتبار و نادرست است.
 
جلال میرزایی، عضو اصلاح‌طلب کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی نیز ضمن دفاع از افزایش قیمت بنزین به خبرگزاری ایلنا گفته که ایران "در این روزها در شرایط خاصی قرار دارد" و سران سه قوا هم با رصد همین شرایط تصمیم به افزایش قیمت بنزین گرفتند.
 
در این میان در فضای مجازی خبری منتشر شد مبنی بر این که ابراهیم رئیسی، رئیس قوه قضائیه گفته در جلسه سران قوا با افزایش قیمت بنزین مخالف بوده است. محمد فراهانی، سردبیر خبرگزاری میزان، وابسته به دستگاه قضائی در یک پیام توئیتری انتساب این سخنان به رئیسی را نادرست خواند.
 
فراهانی اندکی بعد در پیام دیگری نوشت نادرست خواندن انتساب آن سخنان به رئیس قوه قضائیه "به معنای موافقت یا مخالفت" با افزایش قیمت بنزین نیست.
 

همکاران رسانه‌ای برای توجیه افزایش قیمت بنزین دست به مغالطه نزنند. مطلبی از رئیس قوه قضائیه در برخی کانالها نقل شد که بنده انتساب آن مطلب به رئیس قوه را نادرست خواندم. نفی انتساب جملات مزبور، به معنای موافقت یا مخالفت با افزایش قیمت نیست.

دوستان را توصیه میکنم به سواد رسانه‌ای https://t.co/nipqa4BpJv

— Mohammad Farahani (@FarahaniReports) 15 November 2019

گرچه در این پیام احتمال مخالفت رئیس با افزایش بهای بنزین نفی نشده، عضو کمیسیون انرژی مجلس می‌گوید "برای اولین بار در یک اجماع" سران سه قوه به یک تصمیم رای دادند و آن افزایش و سهمیه‌بندی بنزین بود.
طرحی برای تامین کسری بودجه؟
جلال میرزایی به طور ضمنی تائید کرده که دست‌کم بخشی از درآمد حاصل از افزایش بهای بنزین می‌تواند صرف تامین کسری بودجه شود: «افزایش قیمت و سهمیه‌بندی صرفا برای بحث تامین کسری بودجه نیست؛ چرا که بخشی از این درآمد صرف خانواده‌های نیازمند خواهد شد تا از لحاظ معیشتی و گذران زندگی فشار کمتری را تحمل کنند.»
 
نماینده اصلاح‌طلب ایلام در مجلس به ایلنا گفت: «تمامی جوانب برای افزایش قیمت در نظر گرفته شده است، چه بسا اگر این تصمیم گرفته نمی‌شد شاید دولت مجبور می‌شد برای تامین بخشی از هزینه‌ها پول بدون پشتوانه به چاپ برساند که این اتفاق آثار تورمی بسیاری را به همراه خواهد داشت.»
 
علی ربیعی در یادداشت خود نوشته که در بحث‌هایی که درباره این موضوع در هیئت دولت مطرح شد رئیس جمهوری تاکید کرده که تحت هیچ شرایطی اجازه افزایش قیمت بنزین و خرج منابع آن برای تامین کسری بودجه را نمی‌دهد. او در عین حال افزود: «برخی با این امر موافق نبودند و معتقد بودند منبع دیگری برای جبران کسری بودجه نداریم.»