هشدار پژوهشگران نسبت به تجویز ماری‌جوانا در درمان اختلال‌های روانی

ایران اینترنشنال :پژوهشگران درباره تاثیر مثبت ماری‌جوانای طبی بر سلامت روان از جمله درمان اختلال‌هایی نظیر اضطراب، افسردگی و روان‌پریشی (سایکوز) ابراز تردید کرده‌اند. به گزارش خبرگزاری رویترز، در یک بازبینی تازه که با هدف بررسی تاثیر ماری‌جوانای طبی بر درمان شش نوع از اختلال‌های سلامت روان انجام گرفته، پژوهشگران از نبود شواهد کافی در اثبات اثربخشی این ماده خبر داده‌اند.
 
پژوهشگران تاکید کردند پزشکان باید در تجویز ماری‌جوانای طبی برای بیمارانشان احتیاط بیشتری به خرج دهند. به گفته لوییزا دگنهارت، کارشناس مواد مخدر و الکل از دانشگاه نیو‌ساوث‌ولز سیدنی، نتایج این پژوهش برای کشورهایی نظیر ایالات متحده، استرالیا، بریتانیا و کانادا که ماری‌جوانای طبی جهت درمان برخی ناخوشی‌ها به راحتی برای بیماران مهیا و قابل دسترس است، پیامدهای مهمی به دنبال دارد.
 
هم‌زمان با انتشار نتایج پژوهش این استاد دانشگاه در نشریه روان پزشکی «لانست» (The Lancet Psychiatry)، او در مصاحبه با خبرنگار رویترز گفت: «نبود شواهد محکم جهت ارزیابی سنجیده و درست در خصوص اثربخشی و ایمنی ماری‌جوانای طبی در خور توجه است ... و تا زمانی‌که شواهد موجود (صرفا) نتیجه آزمایش‌های کنترل شده و تصادفی‌اند، آیین‌نامه‌های بالینی را نمی‌توان با اتکا به مصرف این ماده در درمان اختلال‌های سلامت روان تنظیم کرد.»
 
هرچند شواهد کافی در در خصوص کارآزمایی بالینی این ماده در دسترس نیست، اما نقل قول‌ها حاکی از آن است که برخی کهنه‌سربازهای جنگ و همچنین کسانی که از اختلال استرس پس از سانحه (PTSD)، افسردگی و اضطراب رنج می‌برند، استفاده از ماری‌جوانا را در تسکین برخی علایم بیماری مفید و اثربخش یافته‌اند. ماری‌جوانا همچنین در تسکین تهوع، صرع و آسیب‌های تروماتیک مغزی کاربرد دارد اما در مطالعه تازه به آن‌ها پرداخته نشده است.
 
کانابینوییدهای طبی علاوه بر ماری‌جوانای طبی و کانابینوییدهای دارویی، مشتقات مصنوعی نظیر تی‌اچ‌سی (THC) و کانابیدیول یا سی‌بی‌دی (CBD) را نیز شامل می‌شود. دگنهارت در توضیح این مورد افزود: «کانابینوییدها اغلب جهت درمان انواع گوناگون بیماری‌های سلامت روان تبلیغ می‌شوند. با وجود این، لازم است متخصصان بالینی و مصرف‌کنندگان از ناکافی بودن شواهد موجود به لحاظ کیفی و کمی... و همچنین، خطر احتمالی عوارض جانبی این مواد آگاه باشند.»
 
دگنهارت و همکارانش کوشیدند همه شواهد موجود در ارتباط با انواع کانابینوییدهای دارویی را مدنظر قرار دهند. این گروه پژوهشی ضمن منظور کردن تمام طرح‌های مطالعاتی، به بررسی تاثیر این ماده در بهبود علائم افسردگی، اضطراب، اختلال کم‌توجهی-بیش‌فعالی (ADHD)، نشانگان توره، اختلال استرس پس از سانحه و روان‌پریشی پرداختند. در مجموع، نتایج ۸۳ پژوهش منتشر شده و نشده را بررسی و تحلیل شده‌اند. گفتنی است که این مطالعات در فاصله سال‌های ۱۹۸۰ تا ۲۰۱۸ با همکاری سه هزار داوطلب انجام گرفتند.
 
پژوهشگران دریافتند که تی‌اچ‌سی دارویی – با سی‌بی‌دی یا بدون آن – باعث بدتر شدن اختلال روان‌پریشی شده و روی نتایج اولیه‌ای که از بررسی اختلال‌های روانی به دست آمد، تاثیر قابل ملاحظه‌ای نداشته است.
 
علاوه بر این، باعث شد شمار افرادی که از عوارض جانبی شکایت کردند یا به‌خاطر عوارض جانبی از ادامه مشارکت با این پروژه پژوهشی انصراف دادند، افزایش یابد.
 
تام فریمن، کارشناس اعتیاد و سلامت روان از دانشگاه بث بریتانیا، در این مطالعه مشارکت نداشته اما با اشاره به نتایج آن بر نیاز مبرم به انجام آزمایش‌های باکیفیت جهت تقویت شواهد اثربخشی ماری‌جوانای طبی تاکید کرده است. به گفته او، تقاضای مصرف این ماده از سوی بیماران چشمگیر و قابل‌ملاحظه است.