چرا پادشاه تایلند «محبوبه رسمی‌» خود را مجازات کرد؟

بی بی سی :دوشنبه گذشته، اعلام پادشاه تایلند مبنی بر این که تمام عنوان‌ها و مقام‌هایی را که به معشوقه رسمی‌اش داده بود، از او پس گرفته موجب حیرت ناظران شد. درست چند ماه قبل بود که پادشاه تایلند عنوان محبوبه رسمی را به زن مورد علاقه‌اش داده بود.
 
در ماه ژوئیه گذشته، پادشاه تایلند که دارای همسر است، به سینینات وانگواجیرپاکدی، لقب محبوبه رسمی را اعطا کرد. ولی اکنون دربار تایلند می‌گوید به دلیل این که او سعی می‌کرده خود را به همان موقعیتی که ملکه تایلند دارد برساند، مجازات شده است.
 
برای بسیاری از ناظران این تنزل مقام محبوبه پادشاه، به همان اندازه‌ای که در باره خطاهای منتسب به وانگواجیرپاکدی است، نشان دهنده مسیری است که مقام پادشاهی تایلند طی می‌کند.
سینینات که ۳۴ سال دارد اولین محبوبه درباری پس از تقریبا یک قرن بودماها واجیرالونگکورن، پادشاه جدید تایلند در سال ۲۰۱۶ پس از فوت پدرش جانشین او شد. قانون خیانت و اهانت به پادشاه، هر گونه انتقاد ازپادشاه را منع می‌کند و برای مرتکبین این خلاف‌ها مجازات زندان سنگینی را در نظر می‌گیرد.
 
در تایلند، پادشاه علاوه بر همسرش که عنوان ملکه دارد، می‌تواند دارای مصاحب و همدمی به نام "محبوبه درباری" هم باشد.
 
سینینات که ۳۴ سال دارد اولین محبوبه درباری پس از تقریبا یک قرن بود. ولی اعطای این لقب به او با عنوان ملکه تفاوت داشت. اعطای لقب محبوبه درباری به سینینات، کمی پس از آن بود که پادشاه تایلند با ملکه سوتیدا، چهارمین همسرش ازدواج کرده بود.
 
از نظر تاریخی، هدف از تعدد زوجات و داشتن محبوبه رسمی توسط پادشاهان تایلند به منظور تضمین وفاداری خانواده‌های با قدرت سراسر ایالات این پادشاهی پهناور بود.
 
پادشاهان تایلند طی قرن‌ها زنان یا محبوبه‌های رسمی متعددی داشتند. ولی آخرین بار در دهه ۱۹۲۰ بود که یکی از پادشاهان این کشور محبوبه رسمی داشت و از سال ۱۹۳۲ که تایلند به یک پادشاهی مبتنی بر قانون اساسی تبدیل شد، تا کنون از این عنوان استفاده نشده بود
در باره سینینات چه می‌دانیم؟
به جز شرح حال او که دربار هنگام اعطای لقب رسمی به او انتشار داده بود، اطلاعات در باره زندگی گذشته او کلی و سطحی است.
 
پاوین چاچاوالپونپان، استادیار مطالعات جنوب شرق آسیا، در دانشگاه کیوتو، می‌گوید: "در باره گذشته او ما فقط آنچه را که دربار می‌خواست بدانیم، می‌دانیم."
 
سینینات، در سال ۱۹۸۵ در شمال تایلند متولد شد و ابتدا شغل پرستاری داشت. وقتی رابطه نزدیکش با واجیرالونگکورن، که در آنموقع ولیعهد بود شروع شد، زندگی او با ارتش سلطنتی و دستگاه امنیتی درهم آمیخته شد
سینینات محافظ شخصی، خلبان و چترباز شد و به گارد محافظ سلطنتی پیوست. اوایل سال جاری میلادی بود که درجه ژنرالی به او داده شد سینینات محافظ شخصی، خلبان و چترباز شد و به گارد محافظ سلطنتی پیوست. اوایل سال جاری میلادی بود که درجه ژنرالی به او داده شد.
 
کمی بعد دربار تایلند یک رشته عکس‌هایی در حین عملیات او را همراه با زندگی نامه رسمی‌اش انتشار داد. عکس‌هایی که او را در یک جت جنگی نشان می‌داد، به خصوص جلب توجه می‌کرد. اکنون این عکس‌ها از وبسایت رسمی حذف شده است
چه بر سر او می‌آید؟
مجله دربار سلطنتی که رسما کنار گذاشتن سینینات را با ذکر جزییات اعلام کرده "رفتار نادرست و عدم وفاداری به پادشاه" را دلیل پس گرفتن عنوان‌ها و القابی می‌داند که به او اعطا شده بود.
 
در این بیانیه آمده است که او "جاه طلب" بوده و سعی می کرده "خود را به همان موقعیت ملکه برساند."
 
در بیانیه گفته شده که نحوه رفتار محبوبه سلطنتی، مبین بی‌احترامی و نافرمانی علیه پادشاه و ملکه و سوءاستفاده از قدرت برای دادن دستور از جانب پادشاه بوده.
 
در بیانیه همچنین ذکر شده که پادشاه متوجه شده "او نه قدردان عنوان‌هایی است که به او اعطاء شده و نه رفتارش متناسب با موقعیتی است که دارد."
 
تامارا لوز، استاد تاریخ و پژوهش‌های تایلند در دانشگاه کُرنل، معتقد است عدم شفافیت در باره این که واقعا چه اتفاقی افتاده، کلید درک این مسئله است.
 
تامارا لوز، می‌گوید: "در هر وضعیت مشابهی، یک سیستم زد و بند و پارتی بازی در پشت صحنه وجود دارد. ممکن است سینینات بخشی از این سیستم بوده ولی نقش خودش را طوری بازی کرده که برایش خوب از کار درنیامده ". اشاره تامارا به جناح بندی احتمالی در دربار تایلند است.
 
او اضافه می‌کند که لحن اعلامیه تنزل مقام سینینات "یادآور دوره‌ای است که زنان نمی‌توانستند قدرت و نفوذ سیاسی مستقیم داشته باشند و در نتیجه وقتی شما در باره زنان "بانفوذ" صحبت می‌کردید در حقیقت منظور این بود که این زنان جاه طلب و بلندپروازند.
 
اظهارات خانم لوز، با آنچه آن را "ظهور سلطنت مطلق مدرن" در تایلند می‎‌خواند همخوانی دارد.
همانطور که دربار تایلند گذشته سینینات را کنترل کرده، آینده او را هم به همین منوال کنترل خواهد کرد چه سرنوشتی در انتظار اوست؟
تا کنون فقط القاب و عناوین سینینات از او گرفته شده و روشن نیست چه سرنوشتی خواهد داشت.
 
آقای پاوین می‌گوید: "اصلا نمی‌دانیم چه اتفاقی برای او خواهد افتاد" و اضافه می‌کند بعید به نظر می رسد این روند شفافیت داشته باشد.
 
همانطور که دربار تایلند گذشته سینینات را کنترل کرده، آینده او را هم به همین منوال کنترل خواهد کرد
 
تنزل مقام ناگهانی سینینات یادآور سرنوشت دو همسر سابق پادشاه تایلند است.
 
در سال ۱۹۹۶ پادشاه تایلند از سوجارینی ویواچاراونگسه، دومین همسرش -که به آمریکا فرار کرد- جدا شد و منکر شد که پدر چهار پسری است که از او داشت.
 
در سال ۲۰۱۴ تمام القاب و امتیازات سومین همسرش سریاسمی سوادی، را که معلوم نیست در حال حاضر کجاست، از او گرفت و از دربار بیرونش کرد. همچنین والدینش را دستگیر و به موجب قانون خیانت و اهانت به پادشاه به زندان انداخت. پسر سریاسمی که اکنون ۱۴ ساله است با پدرش زندگی می کند.
 
همسران سابق پادشاه تایلند هرگز در باره شرایط خاصشان صحبت نکرده‌اند.
این وضعیت حاوی چه پیامی است؟
از وقتی ماها واجیرالونگکورن، به پادشاهی رسیده، در مقایسه با پدرش از قدرت خود صریح‌تر استفاده کرده.
 
در اوایل امسال، او دو واحد را که با قدرت ترین واحدهای ارتش در پایتخت، بانگ‌کوک بودند، تحت فرماندهی مستقیم خودش قرار داد. این اقدام که نشان دهنده تمرکز قدرت نظامی در دست مقام سلطنت بود، چیزی است که در تاریخ تایلندِ مدرن بی‌سابقه بوده.
 
به عقیده آقای پاوین، لحن بیرحمانه و صریحی که در دادگاه برای محکوم کردن سینینات به کار برده شده، مبین این است که چگونه پادشاه تایلند می‌خواهد به مجازات سینینات مشروعیت بخشد.
 
خانم لوز، این نظر را تایید می‌کند که پادشاه تایلند می‌خواهد پیامی بفرستد که از صِرف به هم خوردن رابطه او با محبوبه اش فراتر می‌رود.
ماها واجیرالونگکورن در سال ۱۹۷۲ لقب ولیعهدی را دریافت کرد و از آن زمان وارث رسمی سلطنت تایلند شد "پادشاه این پیام را می فرستد که کسی نمی‌تواند در مقابل او بایستد و این که اگر از چشم او افتادید دیگر کنترل سرنوشتتان را نخواهید داشت.
 
"هر اقدام او اعم از این که اقتصادی، نظامی یا خانوادگی باشد بیانگر سوء استفاده بدون قید و بند او از قدرت است."
 
به موجب قانون خیانت و اهانت به پادشاه، در باره این تنزل مقام بحث انگیز نمی‌توان علنا در تایلند صحبت کرد- ولی ناظران معتقدند این اقدام پادشاه تایلند، مهمترین موضوعی است که در ذهن بسیاری از مردم این کشور باقی خواهد ماند.