مایک پومپئو، وزیرخارجه آمریکا مدعی شده که تحریمهای نفتی کاخسفید علیه صادرات نفت ایران توانسته جلوی فروش دو میلیون و ۷۰۰ هزار بشکه از نفت این کشور را بگیرد. این در حالی است که ایران مدعی است همچنان قادر است نفت خود را بفروشد.
وزیرخارجه آمریکا که این سخنان را در گفتگو با شبکه تلویزیونی اماسانبیسی طرح کرده گفته به کارآیی بازگرداندن تحریمها علیه تهران یقین دارد و مطمئن است که کاخسفید میتواند به استراتژی خود در این زمینه ادامه دهد.
اشاره آقای پومپئو به راهبرد "به صفر رساندن صادرات نفت ایران" است که دولت دونالد ترامپ از ماه مه گذشته پیش گرفته است.
آقای ترامپ بعد از خروج یک جانبه دولت آمریکا از توافق هستهای میان شش قدرت جهانی و ایران که به برجام موسوم شده است، از نوامبر سال گذشته تحریمهای هستهای علیه ایران را از سر گرفته است.
با وجود این، بسیاری از کشورهای وارد کننده نفت از ایران از ماه نوامبر تا ماه مه گذشته فرجهای شش ماهه دریافت کرده بودند که همزمان با ادامه خرید نفت از ایران، به دنبال جایگزین کردن منابع خرید انرژی بروند.
بر همین اساس، واشنگتن با توقف صدور معافیتها در ماه مه امسال اعلام کرد که با توجه به مخالفت ایران برای مذاکره هستهای مجدد با آمریکا، بنا دارد با "به صفر رساندن" صادرات نفت این کشور، علاوه بر قطع منابع مالی تهران، فشار مضاعفی علیه مقامهای این کشور وارد کند تا آنها وادار به گفتگو با واشنگتن شوند.
راهکاری که با وجود تاثیر چشمگیر بر صادرات نفت ایران، هنوز نتوانسته این کشور را به گفتگوی مستقیم با کاخسفید متقاعد کند.
ترامپ می گوید ایرانی ها می خواهند مذاکره کنند ولی نمی دانند چه بکنند ترامپ: ایران میخواهد مذاکره کند اما نمیداند چه کند
پیش از اظهارات امروز آقای پومپئو، دونالد ترامپ رئیسجمهور آمریکا هم گفته بود فشار تحریمهای نفتی بر ایران بیشتر از انتظار آمریکا بوده است.
او همچنین بار دیگر تکرار کرد که ایران در پی مذاکره با آمریکاست ولی نمیداند چه بکند.
آقای ترامپ روز گذشته، دوشنبه ۱۹ اوت، در پاسخ به سوالی درباره رفع توقیف از نفتکش ایرانی در جبل الطارق، بدون اشاره به این کشتی گفت: "ایران میخواهد مذاکره کند. آنها فقط نمیدانند چه بکنند. آنها مردمان مغروری هستند... اقتصاد ایران در حال سقوط است. تورم به شدت بالاست. وضعشان بد است. آنها نفت نمیفروشند. ما تحریمشان کردیم و نفت کمتری میفروشند. یعنی کمتر از آن چه فکر میکردیم."
همزمان گزارشهای متعددی طی چند ماه گذشته منتشر شده که از تلاش ایران برای دور زدن تحریمها و صادرات نفت خود تحت عناوین دیگر حکایت دارد.
دو هفته پیش اطلاعاتی که یک شرکت ردیابی نفتکش در اختیار روزنامه فایننشال تایمز آمریکا قرار داده بود نشان میداد که چین به خرید نفت از ایران ادامه میدهد.
موسساتی که نفتکشها را ردیابی میکنند، میگویند ایران همچنان با استفاده از روشهای غیرمعمول در تلاش است نفت خود را به خریداران برساند. البته تا اینجا چین به عنوان خریدار اصلی نفت ایران در دوران تحریم معرفی شده و هنوز مشخص نیست که هند و ترکیه هم بعد از پایان صدور معافیتهای آمریکا از ایران نفت خریده باشند.
صادرات نفت ایران از آبان پارسال با بازگشت تحریمهای آمریکا رو به کاهش گذاشت. اردیبهشت امسال بعد از آنکه آمریکا اعلام کرد دیگر معافیت خرید نفت از ایران را تمدید نمیکند، حجم صادرات ماهانه ایران باز هم کمتر شد تا آنکه شرکت ردیابی نفتکشهای کپلر، اعلام کرد در ماه ژوئیه، ایران تنها حدود ۴۰۰ هزار بشکه را به قصد صادرات بار نفتکشهای خود کرده که بخش عمده آن بدون خریدار مانده است. این آمار نشان میدهد که فروش نفت ماهانه ایران نسبت به ماه مشابه پارسال نزدیک به ۹۰ درصد کاهش یافته است. نمودار زیر این کاهش را نشان میدهد.
مقامهای دولت ایران هم طی چند ماه گذشته بارها مدعی شدهاند که تلاش آمریکا برای به صفر رساندن صادرات نفت این کشور "ناکام خواهد ماند".
بیژن زنگنه، وزیر نفت ایران دو ماه پیش گفته بود: "شرایط امروز از دوران جنگ سخت تر است، زیرا زمان جنگ مشکلی در صادرات نفت نداشتیم و تنها صدام واحدهای ما را هدف قرار میداد، ضمن آنکه پول نفت را میگرفتیم اما الان این فرایند به سختی انجام میشود".
آقای زنگنه یک ماه بعد از این اظهارات و در اوایل ماه ژوییه گذشته اظهار امیدواری کرده بود که وضعیت صادرات نفت خام ایران بهبود یابد.
وزیر نفت ایران در گفتگو با تلویزیون این کشور گفته بود: "با همه توان تلاش میکنیم و قبلا هم به شوخی گفتهام که اگر دوستانمان در داخل بگذارند، از عهده دشمنانمان بر میآییم... در حال حاضر برای ما میزان بشکههای صادراتی مهمتر از قیمت نفت است."