ویدیویی که از ستاره اسکندری منتشر شده بار دیگر بحث درباره حریم شخصی و تفاوت رفتار در داخل و خارج ایران را داغ کرد
نحوه رفتار بازیگران و سلبریتیهای ایرانی در خارج از کشور مدتی است که به یکی از بحثهای اصلی کاربران شبکههای اجتماعی تبدیل شده است. البته مانند خیلی از موضوعهای دیگر، فقط محدود به فضای اینترنتی نمانده و وارد دنیای حقیقی هم شده است.
ستاره اسکندری بازیگر سینما، تئاتر و تلویزیون ایران به واسطه انتشار ویدیویی که او را بدون حجاب در فروشگاهی در ترکیه نشان میهد، یکی از سوژههای این روزهاست.
ستاره اسکندری در این ویدیو که به نظر میرسد زنی با موبایل آن را گرفته، مورد انتقادهای تندی قرار میگیرد و "سلبریتی خائن" خطاب میشود.
بعد از انتشار این ویدئو بار دیگر بحث درباره تفاوت ظاهر و رفتار افراد مشهور در داخل و خارج از کشور در شبکههای اجتماعی و خارج از آن داغ شد.
ستاره اسکندری کیست؟ ستاره اسکندری متولد ۱۳۵۳ در تربت حیدریه است که در کودکی به تهران آمده است. دهه شصتیها او را با نقش نرگس در سریالی با همین نام که سیروس مقدم آن را کارگردانی کرد شناختند و بیاد دارند.
این سریال سال ۱۳۸۵ از شبکه سوم سیما پخش شد. البته در حین ساخت این سریال پوپک گلدره که نقش اصلی نرگس را بازی میکرد بر اثر تصادف به کما رفت و بعد از هشت ماه جانش را از دست داد. بعد از آن ستاره اسکندری جایگزین او شد.
هرچند سریال نرگس بسیاری را در شبهای تابستان آن سال درگیر کرد اما بعدا در لیست ممنوعه صدا و سیما قرار گرفت. دلیلش هم انتشار فیلمی خصوصی منتسب به یکی از بازیگران این سریال در اینترنت و پخش آن روی سی دی بود.
هر چند این سریال فرصتی دوباره برای پخش مجدد در صدا و سیما پیدا نکرد اما سالها بعد همه بخشهای این سریال در یوتیوب منتشر شد.
دوازده سال بعد از درخشش ستاره اسکندری در سریال نرگس، او موفق به دریافت جایزه بهترین بازیگر جشنواره رد لاین کانادا به خاطر بازی در فیلم کمیکال (شیمیایی) شد. در سال ۱۳۷۹ بود که ستاره اسکندری به خاطر بازی در تئاتر سعادت لرزان مردمان تیرهروز، جایزه اول بازیگری زن در نوزدهمین جشنواره تئاتر فجر را گرفت.
" سلبریتی حکومتی"
کاربرانی نزدیک به گروههای برانداز در شبکههای اجتماعی به برخی از بازیگران و ستارگان لقب "سلبریتی حکومتی "دادهاند.
اشکان یزدچی که خود را عضو گروه فرشگرد معرفی میکند در توییتی این واژه را به زعم خود این طور تعریف میکند:
با این نگاه بسیاری از کاربران شبکههای اجتماعی درباره زدن برچسب "سلبریتی حکومتی" به افرادی مانند ستاره اسکندری یا پیش از آن رامبد جوان نظرات متفاوتی دادهاند.
مثلا موضوع "دو رویی" زاویهای است که بعضی از مخالفان رفتار ستاره اسکندری یا رامبد جوان از آن نوشتهاند. مثلا کاربری به نام لیلا این نظر را دارد:
کاربران منتقد عقیده دارند هنرمندان و سلبریتیها باید جرات مخالفت داشته باشند. نمونهای که آنها از او تقدیر میکنند پرستو صالحی است که در سالهای اخیر ممنوع از کار شده است. پرستو صالحی این موضوع را بارها در اینستاگرامش مطرح کرده که حکومت به دلیل انتقادهایش با او برخورد کرده است.
آخرین انتقاد خانم صالحی به حکومت، به ماجرای " دختر تهرانپارس" بر می گردد که از نحوه برخورد نیروی انتظامی گله کرده است. البته موضع پرستو صالحی در مورد دادن القابی مانند "سلبیرتی خائن" به ستاره اسکندری انتقادی است. او در پستی در اینستاگرامش نوشت:
سلبریتیها و بازیگران دیگری هم از ستاره اسکندری در شبکههای اجتماعی حمایت کردند.
یکی از آنها لیلی رشیدی، بازیگر سینما و تلویزیون ایران است که پست اینستاگرام او از سوی برخی به عنوان حمایت از خانم اسکندری برداشت شد.
در این پست سه عکس منتشر شده، از کودکی تا بزرگسالی لیلی رشیدی به همراه پدرش داود رشیدی. در این عکسها لیلی رشیدی روسری ندارد و همین باعث شده تا برخی کاربران تعبیر کنند که خانم رشیدی از ستاره اسکندری حمایت کرده است. هرچند کاربران و سایتهای نزدیک به حکومت ایران در مورد این پست نوشتند لیلی رشیدی کشف حجاب کرده است.
اما کاربرانی که با دادن لقب "سلبریتی حکومتی" به ستاره اسکندری مخالف هستند، عکسی قدیمی را در توییتر بازنشر کردهاند. این عکس ستاره اسکندری را به همراه امیر حسین صدیق، بازیگری دیگر در کنار یکی از دراویش گنابادی که تازه از زندان آزاد شده، نشان میدهد.
کاربرانی که این عکس را بازنشر کردهاند عقیده دارند بر اساس این رفتارها و سابقه ستاره اسکندری او یک "سلبریتی حکومتی" نیست و در مواردی به انتقاد حکومت نیز پرداخته است.
در این بین مسیح علینژاد پایهگذار کمپینهایی علیه حجاب اجباری، ویدیوی خانم اسکندری در ترکیه را در اینستاگرامش گذاشته و درباره آن نوشته است:
"میدانید چرا این فیلم بیحجاب هنرپیشه ایرانی ستاره اسکندری، مهم است و مردم زیادی را میرنجاند؟ پاسخ ساده است مردم از ریاکاری خستهاند وگرنه هیچ کسی با حق انتخاب او مخالف نیست. وقتی همین حالا چندین زن معترض به حجاب اجباری در زندان هستند ولی همین خانم اسکندری در مصاحبه با رسانههای داخلی از حجاب دفاع کرده این یعنی زیست ریاکارانه و تبلیغ برای حکومتی که زنان را به خاطر حجابی زندانی میکند که خود این خانم اعتقادی به حجاب ندارد ولی به دروغ از آن دفاع میکند."
اشاره مسیح علی نژاد به بعضی نظرهای ستاره اسکندری در مورد حجاب است که پیشتر در برنامههای تلویزیونی ایران مطرح کرده بود. مثلا در برنامه حالا خورشید سال ۱۳۹۳گفته بود:
"من در جامعه خودم پوششی دارم که آن را دوست دارم و حتی مانع کارم هم نمیشود. اما به لحاظ حقوق اجتماعی بحث بسیار مفصلی است و یک کار کارشناسی میطلبد. من شاید اگر در جامعهای غیر از اینجا میبودم و زندگی میکردم هرگز در این عرصه پا نمیگذاشتم اما الان شرایط برای کسی که مانند من فکر میکند مهیاست تا بتواند در عرصه بازیگری قدم بگذار"
شبنم طلوعی، بازیگر و کارگردان سینما و تئاتر در پاریس که خودش به دلیل محدودیتها و فشارها از ایران خارج شده در توییتی از انتشار این نوع ویدیو ها انتقاد کرد و نوشت:
حجاب سلبریتی ها؛ از کاربران عادی تا سیاستمداران
اظهار نظرها در مورد ستاره اسکندری به سیاستمداران ایرانی هم کشید. علی مطهری در پستی اینستاگرامی در مورد نحوه پوشش بازیگران در سفرهای خارجی نوشت: " اگر یک بازیگر زن در یک برنامه رسمی در خارج از کشور به عنوان نماینده ایران شرکت کند باید پوشش اسلامی را رعایت کند اما اگر برای سفر شخصی یا خانوادگی به خارج از کشور رفته مامور نیستیم تجسس کنیم که پوشش اسلامی را رعایت میکند یا نمیکند."
هرچند روزنامه کیهان نظر تندی نسبت به خانم اسکندری داشت و نوشت: "قبلا چهرههای هنری و بازیگران، حتی خارج از کشور نیز حد و حدودی را رعایت میکردند اما مدتی است که برخی از این افراد موقع خروج از کشور، با وقاحت تمام کشف حجاب میکنند. این مسئله درباره بازیگرانی که از بودجه و امکانات عمومی و دولتی ارتزاق میکنند از اهمیت بیشتری برخوردار است چون آنها نماینده فرهنگ ایرانی محسوب میشوند. اما کشف حجاب یا رفتارهای هنجارشکنانه آنها نوعی دهنکجی به این فرهنگ است. واقعاً شرمآورست بازیگری که همکار صداوسیما محسوب میشود و با بودجه بیتالمال به شهرت رسیده، این چنین به فرهنگ و ارزشهای وطنی خودش توهین میکند"
دوربین ما اسلحه ماست؟
انتشار ویدیوهایی در شبکههای اجتماعی که نحوه خشونت بر شهروندان در جامعه را نمایش میدهد بخشی از کمپین "دوربین ما اسلحه ماست" که مسیح علینژاد پایهگذار آن است. در ماجرای ستاره اسکندری برخی از کاربران به قدرت دوربینهای در دست شهروندان اشاره کردند. یکی از آنها نوشت: در طرف مقابل شادی امین، فعال حوزه زنان در فیسبوکش مطلب مفصلی درمورد ویدیوی منتشر شده از ستاره اسکندری نوشته است. او در سه سناریو هدف فیلمبرداری که این ویدیو را از ستاره اسکندری گرفته نوشته و در بخشی از تحلیلش گفته است:
" مسئولیت مسیح در هر سه این حالات سر جای خودش باقیست. اما در حالت سوم، استفاده از یک کمپین با هدف مقابله با خشونت بر زنان بی حجاب و باز کردن فضا در جامعه ایران و گسترش مبارزه برای رفع #حجاب_اجباری، نباید به وسیله ای برای محدود کردن زنانی که در خارج از ایران حق خود می دانند که بی حجاب تردد کنند باشد. به هر دلیلی، از جمله بزدلی، ترس و فرصت طلبی این افراد، در داخل ایران سکوت می کنند. اما شما و ما حق نداریم آنها را در فروشگاه تعقیب و مورد فحاشی قرار دهیم، امنیتشان را سلب کنیم و بی حجابی اشان را همچون یک عمل خلاف به نمایش عموم بگذاریم".
موضوع امنیت در جامعه و مساله حجاب اجباری آن چیزی است که بعد از ویدیوی "دختر تهرانپارس" در شبکههای اجتماعی دوباره مطرح شد. این ویدیو که در اینستاگرام مسیح علینژاد برای اولین بار منتشر شد واکنشهای زیادی را برانگیخت. تا جایی که رییس پلیس تهران از عزل دو مامور نیروی انتظامی که با خشونت دختر را سوار بر ماشین می کنند گفت و البته چند ساعت بعد دستور توقف برخورد با این دو مامور را داد.
در همین مورد طیبه سیاوشی، نماینده مجلس در توییتی نوشت: در آخر باید در نظر گرفت که برچسب زدن، اظهار نظر و تحلیل در مورد افراد و موضوعات مختلف از مواردی است که در سالهای اخیر در شبکههای اجتماعی رارجتر شده است. دلیلش هم میتواند ویژگی و فضای آزاد این رسانهها و امکان در دسترس بودن آنها بدون واسطه برای کاربران باشد. وقتی واکنشی بین کاربران همهگیر میشود و پیوسته برای مدتی ادامه پیدا میکند، انعکاس آن با تفاوت کمتر از چند ساعت در جامعه هم دیده می شود. هر چند برخی اعتقاد دارند واکنشها در فضای شبکههای اجتماعی بازتاب دقیقی از آنچه در زندگی واقعی مردم رخ میدهد نیست.