چند نکته ساده برای حفظ جانتان؛ قبل، هنگام و بعد از سیل چه کنیم؟

بی بی سی :افغانستان و ایران در روزهای اخیر شاهد سیل‌های ویرانگری بودند که جان ده‌ها نفر را گرفته و خسارات مالی سنگینی به بار آورده است. اما آیا راهی هست که جلوی مرگ را گرفت؟ بیش از نیمی از کسانی که در سیل کشته می‌شوند، می‌توانند به راحتی زنده بمانند، فقط با گوش دادن به این توصیه: "برگردید،‌ تا غرق نشوید"
 
این البته توصیه اداره هواشناسی آمریکا است که برآورد می‌کند، نیمی از قربانیان سیل، تنها به این دلیل جانشان را از دست داده‌اند که وارد سیلاب شده‌اند. البته تصورشان این بوده که می‌توانند از پس فشار سیلاب بربیایند و پیاده یا با ماشین به سیل زده‌اند،‌ اما غرق شده‌اند.
 
سازمان هواشناسی آمریکا، که ۱۴۹ سال پیش تاسیس شده، در سایتش اطلاعات آموزشی مفصلی درباره سیل و نکات ایمنی برای ساکنان مناطق سیل‌زده دارد. در ادامه گزارش چکیده‌ای از این نکته‌های ساده برای حفظ جان انسان‌ها در مناطق سیل زده آمده است.
منظور از "قبل از سیل" زمانی است که رسانه‌ها به نقل از دولت یا اداره هواشناسی، هشدار می‌دهند که احتمال جاری شدن سیل زیاد است. البته خودتان هم می‌توانید براساس تجربه‌ای که از زندگی در محل زندگیتان دارید، مثلا با دیدن بارش کم سابقه باران، احساس خطر کنید و خود را آماده کنید. براساس این اطلاعات از خودتان سوال کنید که آیا خانه، محل کار یا مدرسه فرزندانتان در خطر سیل است؟اگر جواب مثبت است، باید سریع دستبکار شوید.
آماده کنید:
آمادگی قبل از سیل، دو بخش دارد. اول آماده کردن لوازم ضروری. آب سالم بسیار مهم است. شاید نام سیل و باران، ذهنتان را از نوشیدن آب دور کند. اما سیلاب در مسیرش فاضلاب را با خود می‌آورد و احتمالا جسد قربانیان یا حیوانات گرفتار در سیل هم به این آلودگی اضافه می‌کنند. به همین دلیل درنظر گرفتن آب سالم برای نوشیدن ضروری است.
 
برای خوراکتان، کنسرو و غذای خشک آماده کنید. یادتان باشد که سیل به احتمال زیاد برق را قطع کرده و خبری از یخچال یا احتمالا لوازم پخت و پز نیست.
 
داروهای ضروری را هم در نظر داشته باشید و البته نکته دیگری که شاید در عصر فراوانی موبایل و گوشی‌های هوشمند از خاطرتان برود، تلفن‌های ضروری و آدرس و نقشه است. ممکن است شبکه موبایل قطع شود یا به دلیل دسترسی نداشتن به برق شارژ موبایلتان تمام شود. البته یادتان باشد که تا جایی که می‌توانید وسایلی که نیاز به شارژ دارند را کامل شارژ کنید.
فکر کنید:
اگر قرار باشد از سیلاب دور شوید، به کجا می‌روید؟ باید قبل از بحرانی شدن شرایط به این سوال فکر کنید. راه‌های اطراف را درنظر بگیرید، کدام راه است که کمتر احتمال دارد هنگام سیل بسته شود؟
 
فکر اموال با ارزش، مثل طلا و جواهر، یا اسناد و مدارک را کرده‌اید؟ اگر نمی‌توانید اموال مهم را با خودتان ببرید، جای امنی برایشان پیدا کنید، تا هم دور از دسترس باشند و هم خشک بمانند. مثلا می‌توانید اسناد مهم را در کیسه‌های پلاستیکی بگذارید تا خیس نشوند. اگر برایتان امکان دارد، اموال با ارزشتان را به طبقه‌های بالای ساختمان ببرید.
 
یادتان باشد که باید سریع و آینده نگر باشید، اگر احساس خطر می‌کنید، معطل نمانید،‌ وسایل را جمع کنید. وقتی سیل از راه برسد و شرایط بحرانی شود، فکر کردن و تصمیم درست گرفتن سخت می‌شود.
اگر میان سیلاب یا نزدیک منطقه سیل زده هستید، باید فورا عمل کنید. در خانه هستید؟ فورا برق و گاز و آب را قطع کنید و تلاش کنید به بلندی بروید. یادتان باشد بلندی یعنی چیزی مثل تپه یا زمینی که از مناطق اطراف ارتفاع بیشتری دارد.
 
اشتباه نکنید: منظور از بلندی البته بالای سقف خانه‌ها یا بالای پل یا دکل برق نیست.
خطر! وارد سیلاب نشوید
از سیلاب فاصله بگیرید. در هیچ شرایطی پیاده یا با ماشین داخل سیلاب نروید. شما به هیچ وجه نمی‌توانید اطمینان داشته باشید که عمق آب چقدر است. شاید آب به نظر کم عمق برسد،‌ اما ممکن است در واقع سیلاب زمین را شسته باشد و حفره‌ای ایجاد شده باشد.
قدرت سیلاب دست‌کم نگیرید
سیل با عمق ۱۵ سانتی‌متر: یک انسان بزرگ‌سال را با خود می‌برد
 
سیل با عمق ۳۰ سانتی‌متر: یک ماشین سواری را می‌برد
 
سیل با عمق ۴۰ تا ۶۰ سانتی‌متر: یک خودروی نیمه سنگین را می‌برد
 
هنگام رانندگی، اگر به سیلاب رسیدید، دور بزنید، وارد آب نشوید، حتی با ماشین. همانطور که در ابتدای گزارش هم آمد، براساس برآورد اداره هواشناسی آمریکا، حدود نیمی از قربانیان به این دلیل کشته شده‌اند که وارد سیلاب شده‌اند.
سیل تمام می‌شود، اما خطر همچنان باقی می‌ماند. همچنان نباید وارد آب شوید. چرا؟
 
کابل‌های برق آویزان از دکل‌های شکسته ممکن است داخل آب افتاده باشد، وارد شدن به آب حتی در فاصله‌ای دورتر از کابل، می‌تواند کشنده باشد.
 
سیل همه چیز را سر راهش می‌شوید و با خود می‌آورد. مواد شیمیایی خطرناک، فاضلاب، و آلودگی‌های دیگر می‌تواند کشنده باشد.
 
سیل ممکن است باعث هجوم موش‌ها و مارها شود که از محل زندگی‌شان رانده شده‌اند. موش‌ها ممکن است ناقل بیماری‌های خطرناک باشند، مخصوصا برای کودکان.
 
مراقب آب و غذایی که می‌خورید باشید. ممکن است خوراکی‌ها به خاطر قطع برق فاسد شده باشند، حتی خوراکی‌های داخل فروشگاه‌ها. همچنین اگر مواد خوراکی با سیلاب برخورد کرده‌اند، دورشان بریزید، ممکن است آلوده به فاضلاب‌ یا جسد انسان‌ها یا حیوانات باشد.
 
یادتان باشد که تا وقتی مقامات محلی و امدادگران اجازه نداده‌اند، وارد مناطق سیل زده نشوید. ممکن است خاک زیر خانه‌ها یا خیابان‌ها شسته شده باشد و فرو بریزد.