گلایه مرزبانان ربوده شده: فراموش شده‌ایم؛ مقامات ایران: آزادی آنها دغدغه ماست

سیستان و بلوچستان در جنوب شرقی ایران در چند سال اخیر به یکی از ناامن ترین مناطق مرزی این کشور تبدیل شده بی بی سی :پنج ماه پس از ربوده شدن گروهی از مرزبانان ایرانی در مرز میرجاوه و پاکستان، ویدیویی از تماس تلفنی تعدادی از این مرزبانان با خانواده‌هایشان توسط گروه "جیش‌العدل" منتشر شده که در آن مرزبانان ربوده شده نسبت به عدم پیگیری جمهوری اسلامی برای آزادی آنان گلایه می‌کنند و همزمان با آن قاسم رضایی، فرمانده مرزبانی ایران به رسانه‌های داخلی گفته است که "تلاش‌های فراوانی در خصوص بازگشت مرزبانان ربوده شده به کشور داشته‌ایم".
 
در ویدیوی حدودا ۸ دقیقه‌ای منتشر شده توسط جیش‌العدل ابتدا تکه‌هایی از یک سخنرانی عزیز جعفری، فرمانده سپاه ایران قرار داده شده که در آن وی می‌گوید جمهوری اسلامی با مبادله مرزبانان ربوده شده با برخی زندانیان این گروه موافقت نکرده است و پس از آن قسمت‌هایی از تماس‌های مرزبانان با خانواده‌هایشان نشان داده می‌شود و در انتها هم شش نفر از مرزبانان در لباس رسمی نظامی نسبت به عدم پیگیری مسولان برای آزادی‌شان پس از ۵ ماه در مقابل دوربین جیش‌العدل گلایه می‌کنند.
 
در مهر ۱۳۹۷، ۱۲ تن از اعضای هنگ مرزی میرجاوه، در استان سیستان و بلوچستان ربوده شدند و گروه "جیش العدل" مسئولیت این اقدام را برعهده گرفت و در ۲۵ آبان‌ماه پنج نفر از گروگان‌ها آزاد شدند اما پس از گذشت پنج ماه همچنان ۷ نفر از مرزبانان در اسارت جیش‌العدل باقی‌مانده‌اند.
 
گروه جیش‌العدل مدعی است که جمهوری اسلامی حاضر به مبادله این مرزبانان با زندانیان این گروه نشده است.
 
امروز(۲۶ اسفند ۱۳۹۷) قاسم رضایی، فرمانده مرزبانی ایران به رسانه‌ها گفته است که "مجدانه پیگیر بازگشت مرزبانان به کشور هستیم".
 
آقای رضایی آزادی مرزبانان ربوده شده را "یکی از دغدغه‌های اصلی مسئولان ستاد کل نیروهای مسلح و مرزبانی نیروی انتظامی جمهوری اسلامی" خواند و از دولت پاکستان نسبت به عدم "اراده" برای آزادسازی مرزبانان ایرانی گلایه کرد و گفت: " بر مبنای آخرین گفت و گو و رایزنی‌ها، ارتش پاکستان اعلام کرده که درباره روند آزادسازی مرزبانان ربوده شده، عملیاتی را آغاز کرده و حتما به مطالبات دولت و ملت ما پاسخ مثبت خواهد داد".
ربوده شدن مرزبانان
در مهر ۱۳۹۷، ۱۲ تن از اعضای هنگ مرزی میرجاوه، در استان سیستان و بلوچستان ربوده شدند و گروه "جیش العدل" مسئولیت این اقدام را برعهده گرفت.
 
در آبان ماه که پنج نفر از گروگان‌ها آزاد شدند، خبرگزاری ایرنا گزارش داد که تعداد کل مرزبان‌هایی که به گروگان گرفته شده بودند٬ ۱۲ تن است. اما این خبرگزاری در زمان گروگانگیری در ۲۳ مهر٬ تعداد مرزبان‌ها را ۱۴ تن گزارش داده بود. همان روز خبرگزاری فارس نوشته بود که تعداد گروگان‌ها ۱۱ نفر است.
 
در نهایت در روز پنج‌شنبه ۲۴ آبان که خبر آزادی پنج نفر از این گروگان‌ها منتشر شد٬ خبرگزاری ایسنا تعداد گروگان‌ها را ۲۵ نفر گزارش داد.
 
در مهرماه قرارگاه قدس سپاه پاسداران با انتشار اطلاعیه‌ای اعلام کرد که "عوامل نفوذی" موجب شده‌اند تا "اشرار و تروریست‌ها" موفق شوند تا تعدادی از مرزبانان و "بسیجیان بومی" را به گروگان بگیرند و به خاک پاکستان منتقل کنند.
 
اما گروه "جیش العدل" که دولت ایران آن را گروهی تروریستی می‌خواند٬ با انتشار بیانیه‌ای ضمن پذیرش مسئولیت این گروگانگیری٬ تعداد گروگان‌ها را ۱۲ نفر اعلام کرد.
 
ضمن اینکه درباره هویت گروگان‌ها و وابستگی‌های سازمانی آنها نیز خبرهای ضد و نقیضی منتشر شد. اما گروه جیش‌العدل مدعی شد که پنج‌تن از گروگان‌ها از اعضای یگان تکاوری نیروی انتظامی و هفت تن از آنها از اعضای سپاه پاسداران هستند.
 
اما در گزارش خبرگزاری فارس آمده بود که چهار تن از گروگان‌ها سرباز وظیفه و یکی از آنها از نیروهای کادر نیروی انتظامی است. همچنین این خبرگزاری شش تن از گروگان‌ها را اعضای بسیج معرفی کرده بود.
جیش العدل چیست و چه می گوید؟
جیش العدل خود را "ارتش عدالت و برابری" و سنی معرفی می کند. این گروه پیش از این مدعی شده بود که "ده ها" نفر از نیروهای ایرانی را کشته است. جیش العدل در پی قتل مرزبانان ایرانی در سال ۱۳۹۲ این اقدام را در "دفاع" از جوانان بلوچ، کرد و خوزستانی توصیف کرد اما سپس در جایی دیگر قتل آنها را به جنگ سوریه و حمایت ایران از دولت آن کشور نسبت داد.
 
پیش از جیش العدل، گروه "جندالله" برای مدتی از شیوه مشابه ارتکاب قتل مرزبانان در ایران و سپس فرار به پاکستان استفاده می کرد تا این که عبدالمالک ریگی، رهبر آن گروه بازداشت و اعدام شد و مقام های امنیتی ایران هم اعلام کردند که شبکه او را متلاشی کردند.
 
استان سیستان و بلوچستان در جنوب شرقی ایران در چند سال اخیر به یکی از ناامن ترین مناطق مرزی این کشور تبدیل شده است. آمیخته بودن جمعیت شیعه و سنی، فعالیت گروه های مسلح بلوچ، مرز طولانی با پاکستان، قاچاق سودآور مواد مخدر، تبعیض گسترده و نارضایتی اهالی از مسئولان محلی و حکومت مرکزی و دسترسی آسان به سلاح غیرمجاز همگی از عواملی معرفی شده اند که در تضعیف امنیت این استان موثرند.
 
در سال‌های اخیر گروه‌های مسلح در استان سیستان و بلوچستان ایران بارها نیروهای نظامی ایرانی را هدف قرار داده‌اند. ایران می‌گوید پاکستان با این گروه‌ها که تصور می‌شود پایگاه‌هایی در این کشور دارند، به اندازه لازم برخورد نکرده است. استان سیستان و بلوچستان همواره امنیتی شکننده داشته اما از سال ۱۳۸۴ با گروگانگیری ها و آدمکشی های متعددی رو به رو بوده که تاکنون ادامه داشته است. دستگیری و اعدام عبدالمالک ریگی، رهبر پیشین جندالله، نتوانسته به این حملات پایان دهد.
 
ایالت بلوچستان پاکستان نیز از مناطق ناامن و کمتر توسعه یافته آن کشور محسوب می‌شود. علاوه بر ملی‌گرایان بلوچ که برای استقلال این منطقه فعالیت مسلحانه دارند، افراد مسلح گروه‌های اسلامگرای تندرو هم در سال‌های اخیر در این ایالت حضور داشته و به عملیات خشونت آمیز دست زده‌اند. پس از اعدام عبدالمالک ریگی گروهی از بلوچ های پاکستان در اعتراض به اعدام او در کراچی تظاهرات کردند. این راهپیمایی را "جبهه ملی بلوچ" که خود را یک سازمان مدافع حقوق اقلیت بلوچ در پاکستان می خواند، سازماندهی کرده بود.
 
سرلشکر محمدحسین باقری، رئیس ستادکل نیروهای مسلح ایران، پیش از این گفته بود مناطقی در خاک پاکستان به محل آموزش "تروریست‌های جیره‌خوار عربستان" تبدیل شده و "در صورت ادامه این تعرضات، مامن و مخفیگاه تروریست‌ها در هر جایی که باشند مورد ضربات کوبنده قرار خواهد گرفت".