زنگنه: ایران به خودکفایی در تولید بنزین و حتی صادرات آن رسیده است

بیژن زنگنه، وزیر نفت جمهوری اسلامی ایران دویچه وله : وزیر نفت ایران از "جهش بی‌سابقه" تولید بنزین در ایران خبر داد. به گفته او ایران می‌تواند «جزو صادرکنندگان بالقوه بنزین» در منطقه باشد. این درحالی است که پاییز امسال طرح سهمیه ۲۰ لیتر بنزین در ماه برای هر نفر بررسی شد.
 
بیژن زنگنه، وزیر نفت ایران، روز دوشنبه ۲۹ بهمن (۱۸ فوریه) در مراسم افتتاح فاز سوم پالایشگاه "ستاره خلیج فارس" از «جهش بی‌سابقه و تاریخی تولید بنزین کشور در طول پنج سال گذشته» سخن گفت. او آماری ارائه داد که بر اساس آن ظرفیت تولید بنزین پایه کشور که در سال ۹۱ روزانه ۵۸ میلیون لیتر بوده، در بهمن ۹۷ با افزایش ۵۰ میلیون لیتری و رشد دو برابری به روزانه ۱۰۱ میلیون لیتر رسیده است.
 
به گفته بیژن زنگنه تا پایان سال جاری این تولید از مرز ۱۰۵ میلیون لیتر در روز عبور خواهد کرد. او هم‌چنین درباره ظرفیت تولید نفت‌گاز یورو در ایران گفت که تولید آن از سال ۹۱ تاکنون هفت برابر شده و به روزانه ۴۴ میلیون لیتر رسیده است.
 
وزیر نفت خبر داد که ایران از این پس دیگر نیازی به واردات بنزین ندارد. او درباره کیفیت فرآورده‌های نفتی در پالایشگاه‌های ایران گفت به دلیل اجرای طرح بهبود کیفیت در پالایشگاه‌های اراک، اصفهان، بندرعباس، ستاره خلیج فارس و تبریز، بنزین تولید شده با کیفیت یورو است، کیفیتی که در سال ۹۱ وجود نداشت.
تحریم و آسیب‌های زیست محیطی
یکی از مهمترین آلاینده‌ها در ایران بنزین داخلی با کیفیت پایین بوده است. مشکل آلودگی بنزین‌های توزیعی تولید داخل -پتروشیمی- اولین بار در تیر ۱۳۸۹ توسط معصومه ابتکار، رئیس وقت کمیته محیط زیست شورای شهر تهران، مطرح شد. خبرگزاری ایسنا به نقل از یوسف رشیدی، مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران نوشت که او نیز «کمتر از دو ماه بعد در شهریور ماه همان سال در اظهاراتی نگرانی‌های مشابهی را مطرح کرده و گفته بود که آلودگی هوای تهران بر روی ازون و هیدروکربن‌های ناشی از تبخیر بنزین متمرکز شده است».
 
اما مسئولان شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران در دوره محمود احمدی‌نژاد در رابطه با کیفیت بنزین و گازوییل تولیدی در مجتمع‌های پتروشیمی اصرار داشتند که کیفیت این بنزین استاندارد است و استفاده از آنها هیچ مشکلی ایجاد نمی‌کند.
 
حالا وزیر نفت ایران می‌گوید اجرای طرح‌های پالایشی «عمدتا متوجه افزایش کیفیت فرآورده‌های نفتی و زیست محیطی» است، اما تامین مالی اجرای این طرح‌ها عمدتا بر عهده کشورهای اروپایی بوده  که به دلیل فشار تحریم‌های آمریکا متوقف شده‌اند «و این موضوع آسیب زیست محیطی فراوانی را به دنبال دارد».
 
روزنامه "دنیای اقتصاد" نوشته است: «طرح احداث پالایشگاه ستاره خلیج‌ فارس به عنوان مدرن‌ترین پالایشگاه خاورمیانه در سال ۱۳۸۵ در مساحتی حدود ۷۳۰ هکتار در ۲۵ کیلومتری غرب بندرعباس کلید خورد. خوراک این پالایشگاه از طریق خط لوله‌هایی به طول ۳۸۸ کیلومتر و به قطر ۹۰ سانتیمتر با ظرفیت دریافت ۵۰۰ هزار بشکه تامین می‌شود که از مناطق سخت‌گذر استان‌های بوشهر، فارس و هرمزگان می‌گذرد.»
عبور از خودکفایی و رسیدن به صادرات فرآورده‌های پالایشی
به نوشته "دنیای اقتصاد" با راه‌اندازی فاز سوم پالایشگاه "ستاره خلیج فارس" ۵۰ درصد بنزین مصرفی روزانه در ایران تامین خواهد شد. "دنیای اقتصاد" هم‌چنین به نقل از وزیر نفت نوشته است که تولید روزانه ۱۲ میلیون لیتر نفت‌گاز و نفت سفید و سه میلیون لیتر فرآورده  گاز مایع از دست‌آوردهای راه‌اندازی فاز جدید است و با آن میتوان ایران را «جزو صادرکنندگان بالقوه بنزین و یک قطب اثرگذار برای این فرآورده و سایر فرآورده‌های پالایشی در منطقه محسوب کرد».
"خودکفایی" به موازات سهمیه‌بندی و قاچاق بنزین
این اولین بار نیست که مسئولان سخن از خودکفایی در تولید بنزین می‌گویند. حدود هشت سال پیش نیز اعلام شد که ایران توانسته در تولید بنزین به خودکفایی برسد.
 
اکنون نیز وزیر نفت ایران تنها کمی پس از آن از خودکفایی و حتی صادرات بنزین با کیفیت یورو سخن می‌گوید که آذرماه امسال گفته شد مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی در حال انجام مطالعاتی است که بر مبنای آن هر ماه به هر ایرانی ۲۰ لیتر بنزین با قیمت ۱۰ هزار ریال بدهند.
 
احمد امیرآبادی فراهانی، عضو هیئت رئیسه مجلس، به خبرگزاری تسنیم گفته بود هدف از این طرح «جلوگیری از قاچاق بنزین، کمک به اقتصاد خانوار و متناسب‌سازی قیمت بنزین است». 
 
کاظم جلالی، رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس نیز گفته بود: «در چنین وضعیتی هر ایرانی می‌تواند با فروش سهمیه بنزین خود به قیمت آزاد، در ماه ۶۰ هزار تومان عایدی داشته باشد که برای یک خانواده پنج نفره این رقم به ۳۰۰ هزار تومان در ماه میرسد.»
 
دو هفته پیش وزارت اطلاعات ایران اعلام کرد که سه باند قاچاق سوخت را در شهرستان‌های مرودشت، کازرون و لامرد استان فارس شناسایی و در این ارتباط ۱۵ نفر عضو اصلی این شبکه قاچاق را دستگیر کرده است. بنا به گفته وزارت اطلاعات ایران این سه باند توانسته بودند در مدت فعالیت خود بیش از ۱۷ میلیون لیتر سوخت در قالب قاچاق و "عرضه خارج از شبکه" را جمع‌آوری و با همکاری "دلالان " از کشور خارج کنند.
 
آمار رسمی درباره قاچاق سوخت در ایران اعلام نمی‌شود، ولی برخی نمایندگان عضو کمیسیون انرژی مجلس ایران میزان قاچاق سوخت از ایران به کشورهای همسایه را روزانه ۱۰ تا ۲۰ میلیون لیتر اعلام می‌کنند. رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس ایران به تازگی نسبت به تداوم قاچاق سوخت "هشدار" داده و گفته اگر قاچاق سوخت ادامه پیدا کند، ناچار به واردات بنزین خواهیم شد.