تمام مربیان بزرگی که قرار بود راهی تیم ملی ایران شوند

بی بی سی : یک روز پس از شکست تیم ملی ایران مقابل ژاپن و حذف از رقابت‌های جام ملت‌های آسیا در امارات، رئیس روابط عمومی وزارت ورزش و جوانان ایران در حساب توییتر خود از "صف کشیدن" ژوزه مورینیو سرمربی سابق منچستر یونایتد، زین‌الدین زیدان سرمربی سابق رئال مادرید و یورگن کلینزمن سرمربی سابق تیم‌های ملی آلمان و آمریکا به عنوان گزینه‌های جانشینی کارلوس کی‌روش خبر داد. توییتی که با شوخی‌های زیادی در شبکه‌های مجازی همراه شد.
 
مازیار ناظمی در توییت خود از عبارت "بزرگان مربیگری فوتبال جهان در صف مذاکره برای فوتبال ایران" استفاده کرد. او سپس از آغاز مذاکره با لورن بلان سرمربی سابق پاری‌سن‌ژرمن و اروه رنار سرمربی تیم ملی مراکش خبر داد.
 
این نخستین بار نیست که نام مربیان بزرگ در فوتبال ایران نوشته، گفته، خوانده و شنیده می‌شود. طی سه دهه اخیر بارها نام مربیانی بسیار مشهور را به عنوان گزینه سرمربیگری تیم ملی ایران شنیده‌ایم. این مطلب نگاهی مختصر به فهرست بلند بالای مربیانی است که یا نام‌شان برای بالا بردن وزن سرمربیگری تیم ملی ایران مطرح شد یا حتی تا پای مذاکره هم آمدند و برگشتند.
 
آری هان شاید اولین مربی نامداری بود که در زمان ریاست امیر عابدینی بر فدراسیون فوتبال، وارد ایران شد. سال ۱۳۷۳ آقای عابدینی کاپیتان سابق تیم ملی هلند و سرمربی پیشین باشگاه‌های اندرلخت، اشتوتگارت، نورنبرگ و استاندارد لیژ را برای مذاکره به تهران آورد.
 
اردشیر لارودی سردبیر وقت روزنامه ابرارورزشی از قول عابدینی نوشته بود: "آری‌ هان زمین شماره ۲ آزادی را دید و به من گفت به جای این‌که بودجه فدراسیون را صرف استخدام من کنید، دو زمین تمرین برای تیم ملی کشورتان بسازید."
 
جام جهانی ۱۹۹۸ اما بهترین موقعیت برای آغاز مذاکرات جدی با نام‌داران فوتبال جهان بود. محسن صفایی فراهانی، رییس وقت فدراسیون فوتبال ایران با شمار زیادی از مربیان سرشناس فوتبال جهان وارد مذاکره شد. پرویز زاهدی سردبیر وقت روزنامه ایران‌ورزشی سال ۷۹ در گفتگو با روزنامه خبرورزشی مدعی شد که کمیته مشاوران رسانه‌ای آقای صفایی فراهانی، به او در این زمینه مشورت می‌دادند.
شوخی ضمیمه طنز روزنامه قانون با توییت روابط عمومی وزارت ورزش ایران کارلوس آلبرتو پریرا سرمربی اسبق تیم ملی برزیل (که قهرمان جام جهانی ۱۹۹۴ آمریکا شد) در صدر این فهرست قرار داشت. اما تیم ملی عربستان کمی زودتر و البته با قوایی بیشتر برای استخدام آقای پریرا وارد عمل شد. دومین گزینه بورا میلوتینوویچ بود. محسن صفایی فراهانی سال ۱۳۸۱ از به نتیجه نرسیدن در مذاکره با این مربی صربستانی به عنوان یکی از ناکامی‌های دوران مدیریت خود در فدراسیون فوتبال نام برد.
 
ادو لاتک سرمربی آلمانی سابق بایرن مونیخ و بورسیا دورتمند از دیگر گزینه‌هایی بود که نامش روی میز رییس فدراسیون فوتبال ایران نشست. ۱۲دی‌ ۱۳۷۶ خبرگزاری‌‏‎ APD‏‎ آلمان گزارش داد ادولاتک برای قبول پست مربیگری سفر مخفیانه دو روزه‌ای به ایران داشته و شرایط خودش را اعلام کرده است. آقای لاتک همچنین به خبرگزاری فرانسه گفته بود: "آن‌ها (فدراسیون فوتبال ایران) تمایل داشتند که قراردادی درازمدت با من امضا کنند، اما من گفتم که تنها تا پایان جام جهانی با آن‌ها کار می کنم. این تنها دلیل عدم توافق بود."
 
فدراسیون فوتبال ایران حتی با اسوالدو آردیلس سرمربی باشگاه شیمیزو ژاپن هم وارد مذاکرات مقدماتی شد. آقای آردیلس سابقه مربیگری در نیوکاسل، وستهام و تاتنهام را داشت و به عنوان بازیکن همراه تیم ملی آرژانتین قهرمان جام جهانی ۱۹۷۸ شده بود. سرانجام تومیسلاو ایویچ پای برگه قرارداد با فدراسیون فوتبال ایران را امضا کرد، اما جلال طالبی در جام جهانی فرانسه روی نیمکت ایران نشست.
 
با خروج آقای صفایی فراهانی از فدراسیون فوتبال، گزینه‌های نامدار هم آرام آرام از روی میز فوتبال ایران جمع شدند. به نظر می‌رسید که محمد دادکان به مربیان داخلی مانند همایون شاهرخی گرایش داشت، اما زیر فشار افکار عمومی سراغ برانکو ایوانکوویچ رفت که تیم فوتبال المپیک ایران را قهرمان بازی‌های آسیایی بوسان کرده بود. به نظر می‌رسید که محمد دادکان به مربیان داخلی مانند همایون شاهرخی گرایش داشت، اما زیر فشار افکار عمومی سراغ برانکو ایوانکوویچ رفت تیم ملی ایران با هدایت برانکو به مقام سوم جام ملت‌های آسیا رسید و به جام جهانی صعود کرد. پس از آن محمد دادکان هم از فدراسیون فوتبال رفت. فدراسیون ایران تعلیق شد. محسن صفایی فراهانی این بار در نقش رییس کمیته انتقالی به فدراسیون فوتبال بازگشت. او وظیفه داشت اساسنامه فدراسیون فوتبال را به صورت دقیق و با مبانی مورد نظر فیفا تنظیم کند.
 
آقای صفایی فراهانی ۲۷ دی‌ ۱۳۸۶ در حاشیه برگزاری جلسه کمیته انتقالی فدراسیون فوتبال به خبرگزاری مهر گفت: "کشوری مانند انگلستان که مهد فوتبال است، هم اکنون دارای مربیانی از سوئد و ایتالیاست. این دون شان نیست و موجب می‌شود توانمندی ملی ارتقا یابد. در سطح دنیا ما نیاز داریم از تجربیات دیگر کشورها استفاده کنیم."
 
پس از ناکامی تیم ملی ایران در جام ملت‌های سال ۲۰۰۷ بار دیگر بحث انتخاب سرمربی تیم ملی ایران آغاز شد. این بار هم آقای صفایی فراهانی به عنوان رییس کمیته انتقالی وظیفه انتخاب سرمربی را برعهده گرفت. او بار دیگر سراغ مربیانی شهیر رفت، با این تفاوت که فهرست مورد نظر او این بار طولانی‌تر از قبل به نظر می‌رسید.
 
روزنامه همشهری ۲۶ آبان ۱۳۸۶ از وینفرد شفر به عنوان یکی از گزینه‌های سرمربیگری تیم ملی یاد کرد و نوشت: "وی که سابقه فعالیت در تیم‌های آفریقایی و همچنین باشگاه‌های عربی از جمله الاهلی امارات را دارد، تمایل زیادی به حضور در تیم‌ ملی ایران نشان داده است، تا آنجا که خود قبول کرده برای انجام مذاکرات نهایی به تهران بیاید."
 
صفایی فراهانی اما یک روز بعد مذاکره با آقای شفر را تکذیب کرد و مدعی شد هیچ‌ تماسی از سوی کمیته انتقالی با این مربی آلمانی انجام نشده است.
 
جووانی تراپاتونی سرمربی تیم ملی ایتالیا در جام جهانی ۲۰۰۶ و دیک ادووکات سرمربی هلندی سابق تیم ملی کره جنوبی از دیگر گزینه‌هایی بودند که نام آن‌ها به عنوان گزینه‌های سرمربیگری تیم ملی روی جلد روزنامه‌های ورزشی ایران رفت. آقای فراهانی این نام‌ها را "زاده تخیل" روزنامه‌نگاران خواند.
 
روزنامه ایران ورزشی آذر ۱۳۸۶ از پیتر رید به عنوان گزینه اصلی سرمربیگری تیم ملی ایران یاد کرد. در گزارش این روزنامه به سفر تیرماه آقای صفایی فراهانی به انگلستان برای مذاکره با این سرمربی انگلیسی اشاره شده بود. در کارنامه مربیگری پیتر رید، نشستن روی نیمکت تیم‌هایی مانند منچسترسیتی، ساندرلند، لیدز و کاونتری به چشم می‌خورد.
 
در همان مقطع زمانی مربیانی مانند پیم وربیک و رود گولیت هم دیگر نام‌هایی بودند که از دل فدراسیون فوتبال ایران بیرون می‌آمد. پیم وربیک در جام ملت‌‌های آسیا سرمربیگری تیم ملی عمان را برعهده داشت.
 
در نهایت کمیته انتقالی موفق به انتخاب سرمربی برای تیم ملی فوتبال ایران نشد و با انتخاب علی کفاشیان به عنوان رییس فدراسیون فوتبال، علی دایی روی نیمکت ایران نشست.
 
ناکامی در جام ملت‌های۲۰۱۱ قطر شاید یکی از نقاط خاص برای بازگشت نام‌های بزرگ به فوتبال ملی ایران باشد. این بار علی کفاشیان سراغ نام‌هایی مانند آبل براگا آرژانتینی و زدنیک زمن از جمهوری چک رفت. هر دو گزینه پیش از این هم با فدراسیون ایران مذاکراتی داشتند اما باز هم مسئولیت را قبول نکردند.
مدیر بین‌الملل فدراسیون فوتبال ایران گفته بود خبر حضور فرانک رایکارد را نه تایید می‌کند و نه تکذیب آذر ۱۳۸۹ خبرگزاری ایسنا از عباس ترابیان، مدیر روابط بین‌الملل فدراسیون فوتبال در مورد خبر مذاکره با فرانک رایکارد سرمربی سابق بارسلونا و گالاتاسرای سوال کرد. آقای ترابیان گفته بود فعلا نه تایید می‌کند و نه تکذیب. در نهایت این مربی هلندی با تیم ملی عربستان به توافق رسید ولی از صعود به جام جهانی ۲۰۱۴ باز ماند.
 
سرانجام کارلوس کی‌روش نخستین قرارداد خود با فدراسیون فوتبال ایران را روز پانزدهم فروردین‌ماه سال ۱۳۹۰ در سازمان تربیت بدنی و با حضور علی سعیدلو، آخرین رییس سازمان تربیت بدنی ایران (قبل از تبدیل شدن به وزارت ورزش و جوانان) امضا کرد.
 
به نظرمی‌رسد بار دیگر و پس از ناکامی در یک جام ملت‌های آسیا، باز هم فدراسیون فوتبال به دنبال مربیان بزرگ است و باید دید از میان "مربیان بزرگی که به صف شده‌اند"، این بار یک کارلوس کی‌روش روی نیمکت تیم ملی ایران خواهد نشست یا یکی از گزینه‌های داخلی انتخاب خواهند شد؟