گل‌پسرهایی که آرایش می‌کنند!

فرادید :فرض کنید مردی آرایش کرده در خیابان راه برود. احتمالا خیلی‌ها بد نگاهش می‌کنند. بعضی‌ها ممکن است مردانگی یا حتی جنسیتش را زیر سوال ببرند. اما در کره جنوبی وضع فرق می‌کند. مرد زیبا تعریفی متفاوت دارد، و این تعریف متفاوت روی برخورد و نگاه عمومی در کشور‌های دیگر جهان هم اثر می‌گذارد.
 
چندی پیش بی‌بی‌سی فیلمی از یک پسر شانزده ساله کره‌ای در فیسبوک منتشر کرد. پسر جوان داشت آرایش می‌کرد. واکنش مخاطبان درخور توجه بود. بعضی به وجد آمده بودند، بعضی خونشان به جوش آمده بود.
 
خیلی‌ها مطمئن بودند پسر جوان همجنسگراست. بعضی‌ها مسخره‌اش می‌کردند که (مرد آرایش نمی‌کند). البته کسانی هم بودند که می‌گفتند او آزاد است هرطور می‌خواهد زندگی کند، و نباید به این (مردانگی‌های شکننده) توجه کند.
 
اما کیم سئونگ هوان به این حرف‎ها عادت دارد. می‌گوید از اولین بار که روی اینترنت فیلم آموزش آرایش گذاشته، برچسب همجنسگرایی خورده.
از او پرسیدم وقتی آرایش می‌کند احساس زنانگی دارد. چنان از این پرسش تعجب کرد که انگار هرگز چنین چیزی به فکرش خطور نکرده بود. گفت: نه، چنین حسی ندارم. فکر نمی‌کنم آرایش کردن دخترانه است. برای این است که قیافه آدم بهتر شود.
در یک آرایشگاه مردانه
اگر کسی با آرایش کردن مرد‌ها مشکل داشته باشد، منظره آرایشگاه‌های محله گنگنم سئول دیوانه‌اش می‌کند. اما همین که چنین آرایشگاهی وجود دارد، نشانه تحولی قابل توجه در فرهنگ کره جنوبی است.
 
کنار یک صندلی، هان هیون جائه که از آرایشگران ارشد آرایشگاه است، با مهارت برای مرد مشتری ماتیک و خط چشم می‌کشد. ابزار و لوازم کارش همان مارک‌های معروف است که اغلب زنان می‌شناسند. مدلی که پسر جوان را آرایش می‌کند به کی-پاپ معروف است مخفف پاپ کره‌ای. هر روز بار‌ها و بار‌ها همین کار را می‌کند.
 
در سالن مرتب باز و بسته می‌شود. مردان جوان می‌آیند و کمی بعد با صورت و موی درست کرده می‌روند. بیشترشان خواننده و بازیگرند. از آرایشگاه یک‌راست می‌روند سر کار.
 
یک مرد هم آمده آرایش دامادی که در کره جنوبی چیز عجیبی نیست. لب‌هایش را سرخ می‌کند. آرایشگرش می‌گوید: معولا صورتشان را تمیز می‌کنیم، ابروهاشان را تیره‌تر می‌کنیم، و صورتشان را طوری سایه می‌زنیم که مردانگی چهره‌شان برجسته‌تر شود. خودشان نمی‌توانند این کار را بکنند.
آقای هان می‌گوید بسیاری از مشتری‌ها می‌خواهند شبیه خواننده‌های مشهور پاپ کره‌ای بشوند.
 
در سال‌های اخیر تب پاپ کره‌ای (یا کی-پاپ) جوان‌های این کشور را گرفته و به نظر می‌رسد آرام آرام در عرصه موسیقی آمریکا و بریتانیا هم جای خود را باز می‌کند.
 
جوانا الفوینگ هوانگ از دانشگاه استرالیای غربی می‌گوید: کره جنوبی میدان زیبایی مردان را اگر نگوییم در جهان در آسیا قبضه کرده. او تحقیقات مفصلی در حوزه زیبایی و تصویر در کره جنوبی کرده، و معتقد است طوری که ستاره‌های پاپ کره‌ای با مردانگی برخورد می‌کنند، تعریفی که از مرد زیبا چه دگرجنسگرا چه همجنسگرا به دست می‌دهند، باعث می‌شود مرد‌های دیگر هم گزینه‌های بیشتری جلوی رویشان ببینند و نهایتا این مسئله پذیرفته‌تر بشود.
 
البته این حرف‌ها به این معنی نیست که همه مرد‌ها در سئول آرایش دارند. اما در برخی محله‌ها مثل میئونگ-دونگ مردی که به صورتش کرم‌پودر یا فاوندیشن زده باشد، زیاد می‌بینید.
 
ولی همیشه اینطور نبود.
از مرد زمخت تا پسر خوشگل
در دهه‌های هشتاد و نود میلادی، ملاک زیبابی و جذابیت مردانه، تیپ مرد موفق کت وشلوارپوش بود، با ساعت مچی گرانقیمت و چهره‌ای کمابیش زمخت. در کره جنوبی خدمت سربازی اجباری است. تصویر سرباز وطن در ساختن الگوی جذابیت مردانه بی‌تاثیر نبود.
 
سان جونگ، نویسنده کتاب مردانگی‌های کره‌ای و مصرف فرافرهنگی، می‌گوید: در دهه هشتاد و نود میلادی، خواننده‌های پاپ کره‌ای بیشتر با چهره مرد زمخت فیلم‌های بزن‌بکش یا جوان سرکش سریال‌های تلویزیونی بر صحنه ظاهر می‌شدند.
 
اما اواسط دهه نود وضع تغییر کرد.
 
آنطور که پروفسور الفویگ هوانگ می‌گوید، عامل تغییر گروه موسیقی سئو تائجی بود. گروهی که از سبک‌های راک و تکنو و رپ غربی اثر گرفته بودند و به زبان انگلیسی هم می‌خواندند. خیل هواداران سئو تائجی فرهنگ پیگیری موسیقی در کره را عوض کرد. اندکی بعد، شرکت‌های بزرگ حوزه سرگرمی گروه‌های جدیدی چه دختر چه پسر به پاپ کره‌ای معرفی کردند، که اثری شگرف و بی‌سابقه بر جامعه کره گذاشتند.
 
دکتر سان جونگ می‌گوید: امروزه در مقایسه با دهه هشتاد و نود میلادی، تصویر مردانگی به مراتب نرم‌تر شده. رسانه‌ها پر است از چهره پسر‌های زیبا و مردان لطیف، که مورد علاقه و توجه مخاطبان است.
 
نام این مرد‌ها را گذاشته‌اند خنمینام، ترکیبی از دو کلمه گل و مرد زیبا. دکتر سان جونگ معتقد است این ترکیب از مفاهیم ژاپنی بیشونن و شوجو مانگا الهام گرفته، که اولی به معنای پسر‌های زیباست و دومی به دختر‌های زیبای داستان‌های مصور گفته می‌شود.
 
کلمه خنمینام بار مونث یا زنانه ندارد.
 
یا به قول دکتر سان جونگ: این پدیده را باید با مفهوم مردانگی دوگانه یا مرکب توضیح داد، پدیده‌ای که در عین مردانه بودن ملایم یا نرم است. این با زنانه شدن فرق دارد.
 
دکتر سان معتقد است سونگ جونگ-کی، ستاره سریال بسیار پرطرفدار “نوادگان خورشید”، بهترین نمونه عینی این مفهوم است. شخصیتی که در ظاهر خنمینام است، اما در جایگاه یک افسر نیروی ویژه ارتش، مردی است قلدر و جان‌سخت.
 
سریال نوادگان خورشید و امثال آن مفهوم خنمینام را در آسیا و حتی جهان گسترانده‌اند، به این معنا که تقاضا برای این شکلی بودن زیاد شده است.
 
در سئول، چهره این مرد‌های جوان را روی بیلبورد‌ها زیاد می‌بینید. اغلب تبلیغ ماسک صورت و مرطوب کننده می‌کنند. شرکت‌ها با جدیت برای تبلیغ لوزام آرایش زنانه از مرد‌ها استفاده می‌کنند. در چین و تایلند و سنگاپور هم مردم برای دیدن اجرای ستاره‌های کره‌ای یا حضور در مراسم رونمایی کالا‌ها با شرکت این ستاره‌ها، سر و دست می‌شکنند.
 
لی گونگ مین، مشاور چند شرکت تولید محصولات زیبایی کره‌ای، می‌گوید: “مردان در چین و دیگر کشور‌های جنوب شرق آسیا مردان کره‌ای را نمونه زیبایی می‌دانند؛ و این تاثیر شگرفی بر بازار مصرف آسیا گذاشته. ”
رشد صنعت زیبایی کره
اما مرد کره‌ای به عنوان یک برند از آسیا فرا رفته و در اروپا و آمریکا هم می‌فروشد.
 
فروشگاه‌های والمارت و سفورا هم محصولات کی-بیوتی می‌فروشند، یعنی محصولات زیبایی کره‌ای. بلاگر‌های این حوزه نیز در باب اصول ده‌گانه زیبایی کره‌ای یا راز درخشش پوست می‌نویسند. اروپایی‌ها و آمریکایی‌هایی که در کار آرایش و لوازم آرایش‌اند، به مرور با برند‌هایی آشنا می‌شوند که پیش از این فقط در آسیا معروف بود برند‌هایی مثل تونیمولی، اینیسفری و اتود هاوس.
 
جالب‌تر اینکه شرکت‌های بزرگ و شناخته‌شده اروپایی-آمریکایی به تولید محصولاتی که اصالتا مال کره‌ای‌ها بوده روی آورده‌اند. مثلا برند‌های معروفی، چون کلینیک، لنکوم و لورئال، کوشن کامپکت تولید می‌کنند.
 
از دیگر پیامد‌های موج زیبایی که در کره جنوبی راه افتاده، افزایش شمار عمل‌های جراحی است گاه روی چانه، گاه روی بینی. البته تقاضا برای عمل جراحی زیبایی به یک ویژگی نهادینه شده در فرهنگ کره‌ای هم نشات می‌گیرد: اهمیت چهره نزد دیگران.
 
اگر در سئول از مردم بپرسید، خواهید دید که نگاه دیگران به ظاهرشان چقدر برایشان مهم است زن و مرد هم ندارد. هر چند قدم یک مغازه لوازم آرایشی یا مراقبت از پوست است. مدام با بازاریابانی روبرو می‌شوید که بیرون در فروشگاه ایستاده‌اند و ماسک صورت و چیز‌های دیگر رایگان تعارفتان می‌کنند.
 
ناگفته پیداست که بیشترین بهره را در این میان تولیدکنندگان این محصولات می‌برند. پس از نسل‌ها فشار روی زنان برای “زیباتر” شدن، حالا نوبت مردان رسیده که این فشار را تجربه کنند.