میوه پاپایا که در ایران گاهی به نام خربزه درختی شناخته میشود در خاتم یزد و سیستان و بلوچستان کشت میشود. همچنین درج نام این میوه در فهرست میوههای گرمسیری که ورود آنها به کشور ممنوع نیست میتواند در زمانهایی نه چندان دور این میوه را وارد بازارهای مصرف کشور کند.
به رغم فواید غذایی و پزشکی بیشماری که واقعاً وجود دارد و درباره آن در تبلیغات خواهد آمد، آگاهی از عوارض مصرف بیش از حد این میوه بهخصوص میوههای سبز و نارس آن بسیار حیاتی است و باید مدنظر قرار گیرد. یکی از این عوارض میتواند سقط چنین احتمالی در خانمهای باردار باشد. این روزها کنار میوههای عادی نشانی از میوههای عجیب و تازه که اغلب اصالتی استوایی دارند به چشم میخورد. پاپایا میوهای با منشاء مکزیک است. با این وجود به طور طبیعی در ایالات متحده آمریکا و حوزه دریای کارائیب نیز رشد میکند. بر اساس نظر فائو، هند بیشترین میزان تولید میوه پاپایا را به خود اختصاص میدهد که بالغ بر 5 میلیون تن در سال 2013 میلادی بوده است. از این میوه میتوان در سالادها و سایر غذاها استفاده کرد. مواد مغذی موجود در پاپایا فواید متعددی برای بدن انسان دارند. آنها میتوانند در حفاظت در برابر بسیاری از عوامل به انسان کمک کنند.
فواید میوه پاپایا
درخت پاپایا میوهدار و بومی مناطق گرمسیری آمریکا و جهان است. قسمتهایی از گیاه که اغلب خورده میشوند شامل میوه و برگ میشود. پاپایا یک ماده مغذی فوقالعاده است که مانع بسیاری از بیماریها میشود. میوه پاپایای خام و نارس میتواند در هضم غذا، ایمنی و بهبود زخمها مفید باشد.
آبمیوه پاپایا در درمان جوش، سوختگی و زگیل استفاده میشود. برگهای درخت پاپایا نیز در درمان زخمها مورد استفاده قرار میگیرند، در حالی که دانههای درون میوه پاپایا درمانکننده انگلهای روده هستند. مصرف پاپایا با کاهش خطر ابتلا به بیماریهای قلبی، دیابت و سرطان مرتبط است.
میوه پاپایا فشارخون را کاهش میدهد و سطح قندخون را بهبود میبخشد. همچنین پاپایا منبع غنی از ویتامینهای C، A، فولات، کلسیم و پتاسیم است. یک فنجان پاپایای خام حاوی حدود 88 میلیگرم ویتامین C است. پاپایا یک آنتیاکسیدان قوی است و خواص ضدسرطان شناخته شدهای دارد.
کریستف کلمپ، پاپایا را به عنوان «میوه فرشتگان» نامیده است. این میوه بسیار غنی از ویتامین C است که گزینهای عالی برای رژیم غذایی است.
پاپایا شامل یک آنزیم به نام «پاپائین» است که به هضم کمک میکند. در واقع، میتوان از آن به عنوان یک تردکننده و آسانکننده هضم گوشت استفاده کرد.
پاپایا همچنین دارای فیبر و آب فراوان است که هر دو در جلوگیری از یبوست کمک میکنند و نظم یک دستگاه گوارش سالم را ارتقا میدهند.
پاپایا مزایای سلامت بسیاری دارد که از جمله آنها جلوگیری از آسم و حتی خواص ضدسرطانی است.
زآگزانتین یک آنتیاکسیدان موجود در پاپایا است که اشعههای نور آبی مضر را فیلتر میکند. همچنین تصور میشود پاپایا نقش محافظتی در سلامت چشمها داشته باشد و ممکن است مشکل دژنراسیون ماکولا را دور کند. دژنراسیون ماکولا وابسته به سن یک وضعیت پزشکی است که ممکن است نتیجه آن تاری یا از دست دادن بینایی در مرکز دید باشد. اوایل این مشکل ممکن است با نشانهای همراه نباشد ولی به تدریج دید یک یا هر دو چشم بدتر میشود و ممکن است حتی دید به طور کامل از دست برود و حتی فعالیتهای روزانه فرد مختل شود. گاهی افراد دچار توهمات بینایی میشوند که این حالت ارتباطی با بیماریهای روانی ندارد. علت اصلی مشکل آسیب به ماکولا در شبکیه چشم است.
خطر ابتلا به آسم در افرادی که مقدار زیادی از مواد مغذی خاصی مصرف میکنند کمتر است. یکی از این مواد مغذی بتاکاروتن است که در میوههایی مانند پاپایا، زردآلو، کلم بروکلی، کدو و هویج وجود دارد همچنین مصرف آنتیاکسیدان بتاکاروتن که در پاپایا یافت میشود خطر سرطان را کاهش میدهد. بر اساس یک مطالعه منتشر شده در مجله سرطان اپیدمیولوژی و پیشگیری از بیومارکرها میان مردان جوانتر، رژیم حاوی بتاکاروتن ممکن است نقش محافظتی در برابر سرطان پروستات داشته باشد.
کمبود ویتامین K در بدن با افزایش خطر شکستگی استخوان همراه است. مصرف کافی ویتامین K برای سلامت بسیار مهم است زیرا جذب کلسیم را بهبود میبخشد و ممکن است دفع ادراری کلسیم را کاهش دهد، به این معنی که کلسیم در بدن برای تقویت و بازسازی استخوانها لازم است.
نتایج مطالعات نشان داده افراد مبتلا به دیابت نوع 1 که از رژیمهای دارای فیبر بالا استفاده میکنند سطح قندخون پایینتری دارند و در افراد مبتلا به دیابت نوع 2 نیز فیبر ممکن است میزان قندخون، چربی و انسولین را بهبود بخشد. یک میوه کوچک پاپایا کوچک حاوی حدود 3 گرم فیبر است.
فیبر، پتاسیم و ویتامینهای موجود در پاپایا به جلوگیری از بیماری قلبی کمک میکنند. افزایش مصرف پتاسیم همراه با کاهش مصرف سدیم مهمترین تغییرات تغذیهای است که فرد میتواند برای کاهش خطر ابتلا به بیماریهای قلبی- عروقی در رژیم غذایی خود ایجاد کند.
کولین نیز یک ماده مغذی بسیار مهم در پاپایاست که بدن ما در داشتن خواب مناسب، حرکت عضلانی، یادگیری و حافظه کمک میکند. کولین همچنین برای حفظ ساختار غشاهای سلولی، کمک به انتقال امواج عصبی، کمک به جذب چربی و کاهش التهاب مزمن مفید است.
هنگامی که از میوه له شده پاپایا به صورت موضعی استفاده شود برای بهبود زخم و جلوگیری از عفونت ناحیه سوخته پوستی مفید است محققان معتقدند آنزیمهای پروتئولیتیک چیوپاپائین و پاپائین موجود در پاپایا اثر مفید آن را تضمین میکنند. داروهای حاوی آنزیم پاپائین نیز برای درمان زخمهای دهانی مورد استفاده قرار میگیرند.
پاپایا همچنین برای داشتن موهای سالم و طبیعی مناسب است زیرا این میوه حاوی ویتامین A، ماده مغذی مورد نیاز برای تولید چربی پوست است که مو را مرطوب نگه میدارد. ویتامین A همچنین برای رشد تمام بافتهای بدن، از جمله پوست ضروری است. مصرف کافی ویتامین C که پاپایا حاوی آن است برای ساخت و نگهداری کلاژن مورد نیاز است که باعث حفاظت ساختار پوست میشود.
برخی دیگر از مزایای بهداشتی پاپایا به شرح زیر است:
1- کاهش کلسترول؛ پاپایا غنی از فیبر، ویتامین C و آنتیاکسیدانهایی است که باعث جلوگیری از رسوب کلسترول در شریانها میشود. رسوب کلسترول بیش از حد میتواند منجر به بیماری قلبی مانند حمله قلبی و فشارخون بالا شود.
2- کاهش وزن؛ افرادی که به دنبال کاهش وزن هستند باید پاپایا را در رژیم غذایی خود وارد کنند چون کالری بسیار کمی دارد. وجود فیبر در پاپایا به شما احساس آرامش میدهد و همچنین روده را پاک و رژیم غذایی را سادهتر میکند.
3- افزایش ایمنی بدن؛ سیستم ایمنی بدن به عنوان یک سپر در برابر عفونتهای مختلف عمل میکند. یک پاپایا تنها بیش از 2 برابر نیاز روزانه ویتامین C بدن را میتواند تأمین کند و برای ایمنی بدن انسان عالی است.
4- مناسب بیماران دیابتی؛ پاپایا یک گزینه غذای عالی برای بیماران دیابتی است زیرا بهرغم شیرینی مناسب دارای محتوای قند اندک است. همچنین افرادی که دچار دیابت نیستند میتوانند با خوردن پاپایا از ابتلا به دیابت جلوگیری کنند.
5- محافظت در برابر التهاب مفاصل (آرتریت)؛ این بیماری میتواند یک بیماری واقعاً ناتوانکننده باشد و ممکن است کیفیت زندگی انسان را به میزان قابل توجهی کاهش دهد. خوردن پاپایا برای استخوانها مفید است زیرا دارای خواص ضدالتهابی همراه با ویتامین C است که به کنترل آرتریت کمک میکند. مطالعه منتشر شده در Annals of the Rheumatic Diseases نشان داده افرادی که غذاهای حاوی ویتامین C اندک مصرف کردهاند، 3 برابر بیشتر از آنهایی که ویتامین C لازم را دریافت داشتهاند در معرض آرتریت هستند.
6- بهبود هضم؛ امروز تقریباً غیرممکن است که از خوردن غذاهایی که برای سیستم گوارش آسیبرسان هستند، اجتناب کرد. خوردن غذای چرب یا غذای آماده با مقادیر بیش از حد روغن معمول است. خوردن پاپایا روزانه با داشتن آنزیم گوارشی پاپائین همراه فیبر به بهبود سلامت دستگاه گوارش کمک و اشتباهات غذایی را تا حدی رفع میکند.
7- کاهش درد عادت ماهانه؛ زنان مبتلا به درد عادت ماهانه میتوانند از پاپایا کمک بگیرند. وجود آنزیم پاپائین به تنظیم و کاهش دردهای عادت ماهانه کمک میکند.
8- جلوگیری از علائم پیری؛ عادات سالمی مانند خوردن روزانه یک پاپایا فرآیند پیری را طولانیتر میکند و ممکن است فرد را 5 سال جوانتر نشان دهد. پاپایا غنی از ویتامین C، ویتامین E و آنتیاکسیدانهایی مانند بتاکاروتن است که به جلوگیری از تأثیر رادیکالهای آزاد پوستی کمک میکند و چروکها و نشانههای دیگر پیری را کنترل میکند.
9- جلوگیری از سرطان؛ پاپایا منبع غنی از آنتیاکسیدانها، فیتونوترینتها و فلاونوئیدهاست که باعث جلوگیری از آسیب رادیکالهای آزاد میشود. نتایج مطالعات همچنین نشان داده مصرف پاپایا برای کاهش خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ و پروستات مفید است.
10- کمک به کاهش استرس؛ پس از سختی کار روزانه، خوردن پاپایا ایده خوبی است. این میوه معجزهگر حاوی بسیاری از مواد مغذی مانند ویتامین C است که میتواند فرد را از استرس دور نگه دارد. بر اساس مطالعه دانشگاه آلاباما، دریافت 200 میلیگرم ویتامین C میتواند به تنظیم هورمونهای استرسزا در موشها کمک کند.
عوارض مصرف پاپایا
افراد مبتلا به حساسیت در برابر لاتکس ممکن است به پاپایا حساسیت داشته باشند زیرا پاپایا حاوی آنزیمهایی به نام کیتیناز است که میتوانند واکنش متقابلی بین لاتکس و مواد غذایی حاوی آنها ایجاد کنند. برای بعضی افراد، میوه پاپایای رسیده میتواند بوی نامطبوعی داشته باشد که میتوان این بو را با مخلوط کردن میوههای برش خورده با آبلیمو کاهش داد. بذرهای داخل میوه نیز اگرچه مزه خوبی ندارند، خوردن آنها خطری ندارد. در ادامه به چند سؤال در مورد پاپایا میپردازیم.
آیا باید طی بارداری از خوردن پاپایا پرهیز کرد؟
هم بله و هم نه! در رابطه با مصرف پاپایا هنگام بارداری هنوز بحثهای علمی متفاوتی وجود دارد زیرا خوردن میوه رسیده پاپایا برای خانمهای باردار مناسب است، در حالی که پاپایای نارس نمیتواند توصیهای مناسب برای این خانمها باشد. پاپایای رسیده (پوست زرد) منبعی طبیعی و سالم از بتاکاروتن، کولین، فیبر، فولیت، پتاسیم و ویتامینهای B، A و C است. در حالی که پاپایای نارس (پوست سبز) منبعی غنی از لاتکس و پاپائین است. طی دوره بارداری لاتکس ممکن است باعث انقباض رحم و زایمان زودرس شود. غشاهای حیاتی اطراف جنین را تضعیف کند و باعث حساسیت شود. اگرچه پاپایای رسیده میتواند بخش مهمی از تغذیه خانمهای باردار باشد، پاپایای نارس میتواند بسیار خطرناک باشد. برخی خانمهای باردار در طول بارداری خود به خوردن پاپایای شیرین ادامه میدهند. با این حال، بعضی از آنها تصمیم میگیرند به طور کلی پاپایا را از رژیم غذایی خود حذف کنند و تا پس از زایمان، از دیگر منابع تغذیهای استفاده کنند. اگر خانمی باردار است یا تصمیم به بارداری دارد، باید به توصیه پزشک خود در رابطه با رژیم غذایی خود از جمله مواد غذایی که باید از آنها بپرهیزد، عمل کند.
آیا پاپایا باعث سقط جنین میشود؟ این یک واقعیت است یا افسانه؟
بارداری یک دوره زمانی باشکوه در زندگی هر خانمی است. یک خانم باردار خالق زندگی جدید میشود. کمبود یا مصرف بیش از حد برخی مواد مغذی میتواند مانع بارداری شود. در فیلمهای هندی میبینیم یک نامادری خونآشام میوه پاپایا را به دخترخواندهاش میدهد و باعث سقط جنین او میشود. آیا واقعاً میوه پاپایا باعث سقط جنین میشود؟ آیا این اسطوره است یا واقعیت؟ اجازه دهید باورهای قدیمی و علمی را بررسی کنیم.
بر اساس علم پزشکی قدیمی آیورودا، مواد حاوی انرژی میتوانند گرم یا سرد باشند. میوه پاپایای سبز خام و غنی از ویتامین C، گرم در نظر گرفته شده است. این میوه میتواند به تنظیم دورههای عادت ماهانه کمک کند. مصرف پاپایای خام میتواند باعث تولید هورمون استروژن در بدن شود. از این رو، دورههای عادت ماهانه را در خانمها تنظیم میکند. از زمانهای قدیم، پاپایای خام برای کنترل زایمان مورد استفاده قرار میگرفته است. به طور سنتی خانمهای باردار از خوردن پاپایا جلوگیری میکنند زیرا بیان میشود میتواند باعث سقط جنین شود. مادهای که موجب سقط جنین میشود، «abortifacient» نامیده میشود. به طور سنتی، در کشورهای آسیایی، خانمها از پاپایا به عنوان ضدبارداری طبیعی استفاده میکنند و از خوردن میوه هنگام بارداری میپرهیزند. در هند، پاکستان، سریلانکا و بنگلادش، پاپایا بهعنوان پیشگیری کننده از بارداری و سقط جنین استفاده میشود.
نزیم پاپائین موجود در میوه پاپایای خام تولید پروژسترون، هورمون حیاتی در بارداری سالم را مهار میکند. پروژسترون پایین ممکن است به رشد اندومتریوم (لایهای داخلی رحم) کمک کند که برای رشد جنین ضروری است. میوه پاپایای خام بهخصوص برای رشد جنین خطرناک است. با این حال، تأثیر پاپایا روی بارداری در صورتی که پاپایا رسیده بوده و در حد کم خورده شود، کمتر میشود. پاپایای رسیده عاری از آنزیم پاپائین است بنابراین برای مادران مضر نیست. آنزیم پاپائین موجود در میوه پاپایای سبز و خام، مسئول سقط جنین در دوران بارداری است. میوه پاپایای خام همچنین دارای غلظت بالایی از لاتکس- یک ماده شیری که باعث انقباض رحم به علت انتشار پروستاگلاندینها و اکسیتوسین میشود- است که میتواند باعث سقط جنین در خامهای باردار شود.
در یک آزمایش، محققان عصاره لاتکس پاپایا را خارج و آن را روی موشها آزمایش کردند. دوزهای مختلف عصاره لاتکس پاپایا سبب افزایش فعالیت انقباضی رحم موش شد بیشترین میزان فعالیت انقباضی رحم موش در مراحل بعدی بارداری مشاهده شد که مربوط به وجود میزان حداکثر استروژن در خون موش است. بر اساس این گزارش، روشن شد لاتکس موجود در میوه پاپایای خام دارای آنزیمها، آلکالوئیدها و مواد دیگری است که توانایی ایجاد انقباضات در رحم را در مراحل مختلف دارد، در نتیجه میتواند باعث سقط جنین شود.
در یک مطالعه منتشر شده در نشریه British Journal of Nutrition، از لحاظ علمی اعتقاد باستانی مردم آسیا در این مورد بررسی شده که آیا مصرف پاپایا در دوران بارداری خطرناک است یا نه. مخلوط پاپایای رسیده (500 میلیلیتر در یک لیتر آب) به 4 گروه از موشهای آزمایشگاهی در مرحلههای مختلف رشد جنین (روزهای 1 تا 5، 6 تا 11، 12 تا 17 و 1 تا 20)، داده شد. به گروه شاهد تنها آب داده شد. دانشمندان آثار آب میوه پاپایای رسیده و لاتکس پاپایای خام را روی رحم موشهای باردار و غیرباردار مورد بررسی قرار دادهاند. آبمیوه پاپایای رسیده هیچ انقباض عضلانی قابل توجهی در رحم موشهای باردار و غیرباردار نشان نداد. در مقابل، لاتکس پاپایای خام باعث تولید انقباضات اسپاسمی در عضلات رحم مشابه هورمونهای اکسی توسین و پروستاگلاندین شد. این دو هورمون به طور کلی طی عادت ماهانه آزاد میشوند و باعث انقباض رحم میشوند. محققان نتیجه گرفتند از آنجا که پاپایای خام و نیمه رسیده حاوی غلظت بالایی از لاتکس است که میتواند انقباضات رحمی را تحریک کند، در بارداری خطرناک است. نتایج این مطالعه همچنین نشان داد مصرف طبیعی پاپایا در دوران بارداری خطرناک نیست. با این حال، تحقیقات بیشتری برای اطمینان از وجود نداشتن خطرات پاپایای خام یا نیمه رسیده در دوران بارداری در انسان ضروری است. تحقیقات دیگری برای بررسی اثر دانههای میوه پاپایا در سقط جنین روی موشهای صحرایی انجام شده است. دوزهای خوراکی 100 و 800 میلیگرم بر کیلوگرم وزن بدن از دانههای پاپایا به موشهای صحرایی باردار به صورت یکبار در روز طی روزهای 1 تا 10 پس از جفتگیری داده شد. اختلاف معنیداری در وزن بدن جنینهای دریافت کننده پاپایا دیده نشد. در گروهی از موشها که 100 میلیگرم بر کیلوگرم وزن بدن پاپایا دریافت کردند، افزایش قابل ملاحظهای در لانهگزینی جنین دیده شد و وزن جنین در مقایسه با شاهد کاهش نشان داد. در جنینشناسی، لانهسازی، فرایند اتصال تخمهای بارور شده به پوشش رحم است و حدود 6 یا 7 روز پس از تخمکگذاری اتفاق میافتد. هیچ جنین مرده یا تغییر شکل یافتهای مشاهده نشد. در مقابل، در گروه موشهایی که 800 میلیگرم بر کیلوگرم وزن بدن پاپایا دریافت کردند، خونریزی واژینال قابل توجهی مشاهده شد اما هیچ افزایشی در محلهای لانهسازی دیده نشد. با این حال، تقریباً 30 درصد جنینها به طور کامل از بین رفته و جنینهای باقی مانده در مقایسه با شاهد، از رشد بازمانده بودند ولی تغییر شکل خارجی در جنین مشاهده نمیشد. دانشمندان نتیجه گرفتند عصاره دوز پایینی از دانههای پاپایا بر رشد قبل از تولد تأثیر منفی ندارد اما دوزهای بالای پاپایا میتواند به جنین آسیب برساند و باعث سقط جنین شود.
آیا پاپایا باعث ایجاد سقط جنین در خانمهای باردار میشود؟
بیشتر تحقیقات انجامشده بر اساس آزمایش روی حیوانات بوده و هیچ مورد سقط جنینی در خانمهای باردار به دلیل مصرف پاپایا گزارش نشده است. نتایج مطالعات متعدد روی موشها نشان داد عصاره پاپایای خام باعث سقط جنین میشود و برای رشد جنین خطرناک است. شواهدی وجود دارد که میوه پاپایای نارس مانند اعتقادات قدیمی باعث سقط جنین میشود. لاتکس موجود در پاپایای نارس میتواند باعث ترشح پروستاگلاندینها و اکسیتوسین شود که میتواند منجر به القای درد زایمان قبل از موقع شود. با این حال، اغلب خانمهایی که پاپایای بدون لاتکس میخورند، احتمالاً سقط جنین نخواهند داشت. حتی مصرف مقدار متعادل پاپایای خام حاوی لاتکس به احتمال زیاد نمیتواند به دوزی برسد که برای ایجاد سقط جنین کافی باشد.
بیشتر متخصصان پزشکی معتقدند خوردن پاپایای رسیده در حد کم باعث ایجاد عوارض در بارداری نمیشود. به عنوان یک قاعده کلی اگر باردار هستید یا قصد بارداری دارید، از مصرف بیش از حد پاپایا خودداری کنید. بر اساس تحقیقات علمی انجام شده روی حیوانات، ممکن است این که خانمهای باردار کلاً از مصرف پاپایای نرسیده و سبز در رژیم غذایی خود اجتناب کنند، بهترین ایده باشد. احتمالاً مصرف زیاد پاپایای سبز برای سقط جنین لازم است.