هشدار آمریکا به نهادهای اروپایی در مورد تجارت غیردلاری با ایران

یک روز پس از آن که گزارش شد کشورهای اروپایی حتی حاضر به میزبانی نهاد سازوکار ویژه برای تجارت با ایران نیستند، وزارت خارجه ایالات متحده هم به نهادهای اروپایی در مورد تجارت غیردلاری با جمهوری اسلامی هشدار داد.
 
خبرگزاری رویترز روز پنج‌شنبه، ۲۴ آبان‌ماه، گزارش داد که نماینده ویژه وزارت خارجه آمریکا در امور ایران در تماسی تلفنی به کمپانی‌های اروپایی در مورد تجارت غیردلاری با ایران هشدار داده است.
 
برایان هوک تهدید کرد که بانک‌ها و کمپانی‌های اروپایی که برای ادامه تجارت با ایران به سازوکار ویژه اتحادیه اروپا متوسل شوند «خطر تحریم‌های تازه آمریکا» را به جان می‌خرند.
 
رویترز به نقل از آقای هوک نوشت: «بانک‌ها و کمپانی‌های اروپایی می‌دانند که ما در اجرای تحریم‌ها علیه این رژیم سفاک و خشن بسیار جدی هستیم.»
 
این هشدار شدیداللحن از طرف وزارت خارجه آمریکا تنها یک روز پس از انتشار گزارشی صادر می‌شود حاکی از این که «هیچ کشور اروپایی از ترس تحریم‌های آمریکا حاضر نیست میزبان» دفتر سازوکار ویژه اتحادیه اروپا باشد.
 
قبلا اروپا از اتریش خواسته بود که میزبانی این نهاد را برعهده بگیرد، اما وین این درخواست را رد کرد.
 
رویترز روز چهارشنبه از قول دیپلمات‌ها نوشت که اکنون قدرهای بزرگ اروپایی شامل بریتانیا، فرانسه و آلمان کشور کوچک لوکزامبورگ در شمال اروپا را تحت فشار قرار خواهند داد تا تن به میزبانی این نهاد بدهد.
 
اما پیش از آن، خبرگزاری بلومبرگ گزارش داده بود که لوکزامبورگ و بلژیک پیش از اتریش پیشنهاد میزبانی نهاد سازوکار ویژه مالی را رد کرده‌اند.
 
به این ترتیب هشدار تازه برایان هوک به اروپایی‌ها هم کار را برای اتحادیه اروپا سخت خواهد کرد که در تلاش است به قولش به ایران کمک کند و هم فشار جمهوری اسلامی بر این اتحادیه را افزایش خواهد داد.
 
این در زمانی است که در حکومت ایران هم بر بار منفی نگاه‌ها به اروپا و ضعفش در برابر آمریکا روزبه‌روز اضافه می‌شود.
 
در همین زمینه باید به موضع رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس ایران اشاره کرد که تنها ساعاتی پیش از هشدار آمریکا از «تعلل» اتحادیه اروپا انتقاد کرده بود.
 
رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس ایران روز پنج‌شنبه همچنین مناسبات ایران و اروپا را مناسبات «همواره لوکسی» توصیف کرد که «در عمل اثری عملی برای مقابله با تحریم‌های ایران نداشته است».
 
این موضع را باید گذاشت در کنار دیگر اظهار نظر برایان هوک در روز پنج‌شنبه که به گفته رویترز گفته است که «هر کمپانی بزرگ اروپایی در نهایت بازار آمریکا را به بازار ایران ترجیح خواهد داد».
 
این اعتماد به نفس را پیشتر یک مقام بلندپایه آمریکایی نیز به شکلی دیگر بیان کرده بود.
 
سیگال مندلکر، معاون وزارت خزانه‌داری آمریکا، در هفته جاری گفته بود: «من به هیچ عنوان نگران ابزار ویژه مالی اروپا برای معامله با ایران نیستم. معتقدم که ما روش‌های دیگری برای همکاری با اروپا پیدا خواهیم کرد.»
 
موضوع سازوکار ویژه اروپا برای تجارت غیردلاری با ایران از این نظر بسیار حساس است که جمهوری اسلامی تهدید کرده است در صورتی که از مزایای اقتصادی و تجاری توافق هسته‌ای موسوم به برجام با قدرت‌های جهانی بهره‌مند نشود، از این توافق خارج خواهد شد.
 
این در حالی است که اروپا نگران است که برهم خوردن برجام به قدرت گرفتن جناح تندرو و افزایش تحرکات تهاجمی ایران در خاورمیانه منجر شود.
 
بازگشت تحریم‌های آمریکا علیه ایران بخشی از تلاش وسیع دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری ایالات متحده، برای وادار کردن ایران به دست کشیدن از برنامه هسته‌ای و موشکی خود به علاوه قطع حمایت از گروه‌های نیابتی تهران در یمن، سوریه، لبنان و سایر نقاط خاورمیانه است.
 
آقای ترامپ روز ۱۸ اردیبهشت آمریکا را از توافق شش قدرت جهانی با ایران موسوم به برجام خارج کرد و در اواسط مرداد و آبان ماه امسال تحریم‌های تعلیق شده در نتیجه برجام را دوباره اجرایی کرد.
 
این تحریم‌ها عمدتا صادرات نفتی به علاوه بخش مالی ایران بویژه ۵۰ بانک و موسسه‌های زیرمجموعه‌های آنها را هدف گرفته است.

جزئیات اعلام‌شده سازوکار ویژه مالی اتحادیه اروپا
در متن اصلی وب‌سایت اتحادیه اروپا مربوط به سازوکار ویژه مالی اتحادیه اروپا برای تجارت با ایران (اس‌پی‌وی) آمده است که:
 
۱- اس‌پی‌وی قرار است تراکنش‌ها بین شرکت‌های اروپایی و شرکای تجاری ایرانی آنها را به نحوی به انجام برساند که نظارت بر آنها برای مقام‌های آمریکایی شفاف نباشد.
 
۲- این سازوکار قرار است مانند یک سامانه تهاتری (معامله پایاپای) عمل کند و برای نمونه به ایران اجازه بدهد تا در ازای فروش نفت، کالاها و فناوری مورد نیاز خود را با استفاده از یک حساب اعتباری دریافت کند.
 
۳- اتحادیه اروپا در ادامه در سایت خود توضیح داده که قصد دارد از طریق اس‌پی‌وی وام‌های صادراتی بدهد تا کار پروژه‌های بزرگ اقتصادی در ایران تسهیل شود.
 
۴- این متن اضافه می‌کند از آنجا که برخی بانک‌های غربی از ترس تحریم شدن، ممکن است تراکنش‌های مربوط به غذا و دارو را نیز به مقصد ایران به تعلیق درآورند، سازوکار ویژه اروپایی سعی خواهد داشت به عنوان ابزاری مالی، دادوستدهای انسان‌دوستانه را برای این تسهیل کند.