فرادید : در آغاز فصل گرما و افزایش نیاز بدن نوشیدنیهای خنک یکی از پرطرفدارترین نوشیدنی نوشابه است.این مایع گازدار خنک شیرین به خاطر طعم جذابی که دارد هم چاشنی کنار غذا محسوب میشود و هم برای رفع تشنگی به داد خیلی ها میرسد.از زمانی که نوع رژیمی و به اصطلاح بی قند آن راهی بازار شد طرفداران بیشتری پیدا کرد و در واقع کسانی که به خاطر قند و شیرینی نوشابه نمیخوردند حالا با خیال راحت نوشابه را سر میکشیدند.
اما باید بدانید مطالعات محققان دانشگاه بوستون نشان داده است که خطر ابتلا به زوال عقل و سکته مغزی با مصرف نوشابههای گازدار رژیمی تا ۳ برابر افزایش مییابد.دلیل آن این وجود مادهای به نام “اسپارتام” در اغلب نوشابههای رژیمی است که برای شیرین شدن نوشابه به کار میرود.به گفته محققان “آسپارتام” و دیگر شیرینکنندههای مصنوعی مثل”ساخارین” موجب تنگ شدن عروق و انسداد آنها میشود.
ساخارین چیست؟
نوعی قند مصنوعی است که تولیدکنندگان محصولات غذایی برای شیرین کردن و طعم دادن به محصولاتشان از آن استفاده و معتقدند کالای آنها در مقایسه با کالاهای دیگر قند کمتر و سالمتری البته این ادعا خیلی هم غلط نیست چون ساخارین در مقایسه با قندهای طبیعی، کالری ندارد و باعث بالا رفتن قند خون نمیشود.
عوارض ساخارین
البته نمیتوان با این اطمینان گفت که قندهای مصنوعی بی ضرر هستند و هیچ عوارض منفی ندارند.اینها میتوانند آثار مخرب دیگری بر بدن بگذارند. آزمایشهای زیادی بر روی موش و داوطلبان انسانی انجام شده که میگوید خطر شیرینکنندههای مصنوعی برای چاقی بیشتر از چیزهایی است که شکر طبیعی دارند.
در این تحقیقات نشان داده شده که شیرینکنندههای مصنوعی استفاده شده در نوشیدنیها و غذاهای رژیمی، میتوانند سبب چاقی و دیابت شوند. این اتفاق به این دلیل میافتد که مواد جایگزین شکر معمولی یا همین شیرینکنندههای مصنوعی متابولیسم بدن را تغییر میدهند و با تغییر باکتریهای موجود در شکم، منجر به افزایش قند خون و ایجاد بیماریهایی در بدن میشوند.جالب اینجاست که این تغییرات خیلی هم سریع در بدن رخ میدهند و تنها ۴ روز برای آن کفایت میکند.کاری که دانشمندان انجام دادند این بود که سه نوع از پرکاربردترین شیرینکنندهها (ساخارین، سوکرالوز و آسپارتام)، را همراه با آب به موشها خوراندند و دریافتند که آنها متابولیسم بدن را تغییر میدهند و قند خون را در مقایسه با موشهایی که به آنها شکر خورانده شده بود، بیشتر افزایش میدهند.از طرف دیگر در تحقیق دیگری که بر روی ۴۰۰ نفر انجام شده بود نشان داده آنهایی که به طور مرتب شیرینکنندههای مصنوعی استفاده میکنند که بیشتر در نوشابهها و آدامسهای رژیمی وجود دارد، باکتریهای شکمی متفاوتی نسبت به آنهایی دارند که این کار را نمیکنند.
این افراد سطح بالاتری از قند خون دارند و عدم تحمل گلوکز بالاتری از خود نشان میدهند که این مسئله آنها را در خطر بزرگتری از ابتلا به چاقی و دیابت قرار میدهد. در یک آزمایش تعداد داوطلب برای خوردن این نوع شیرینکنندهها انتخاب شدند،هیچ یک از آنها پیش از این از شیرینکنندههای مصنوعی استفاده نمیکردند،از آنها خواسته شد تا مقدار زیادی از ساخارین را برای یک هفته مصرف کنند که این مقدار معادل استفاده ۴۰ قوطی کوکاکولای رژیمی در یک روز بود.بعد از ۴ روز اغلب آنها قند خون بالا داشته و باکتریهای شکمی آنها تغییر یافته بود. محققان بر این باورند که باکتریهای رودهای معینی، توسط مواد نامعلومی با شیرینکنندههای شیمیایی واکنش نشان میدهند که این کار منجر به پاسخی شبیه به اوردوز قند در خون میشود.
نوشابه رژیمی چیست؟
در اصل ما دو نوع نوشابه با قند مصنوعی داریم.
نوشابههای رژیمی که یک فرمول کاملاً متفاوت دارند و در طعمهای مختلف تولید میشوند.
نوشابه بدون کالری که جوری تهیه شده تا طعم و مزهای شبیه کوکاکولای معمولی داشته باشد.
این دو نوشابه ۳ تفاوت عمده دارند:
نوشابه رژیمی حاوی آسپارتام، پتاسیم، کافئین، آب تصفیه شده گازدار و عطر و طعم است. اما در سال ۲۰۰۵ کوکاکولا نوعی محصول مشابه را وارد بازار کرد که نوشابه زیرو نام داشت. تفاوت دوم در میزان کافئین آن است. هر دو آنها حاوی کافئین هستند فقط مقدار آن متفاوت است.
در نوشابه معمولی ۹.۷ میلیگرم در هر ۱۰۰ میلیلیتر کافئین وجود دارد که این میزان در نوشابه رژیمی ۱۲.۸میلیگرم در هر ۱۰۰ میلیلیتر و در نوشابه زیرو۹.۶ میلیگرم در هر ۱۰۰ میلیلیتر است. بنابراین میزان کافئین در نوشابه زیرو با نوشابه معمولی تقریباً برابر است و این میزان مساوی از باعث میشود بسیاری افراد مزه نوشابه زیرو را ترجیح دهند، چرا که مزهای نزدیکتر به نوشابه معمولی را دارد.
و تفاوت سوم اسیدهای خوراکی مصرف شده در آنها است. نوشابههای معمولی ۳۸۰ میلیگرم فسفوریکاسید، نوشابه رژیمی حاوی ۳۸۰ میلیگرم فسفوریکاسید و ۳۳۰ میلیگرم سیتریک اسید، نوشابه زیرو ۳۳۸ میلیگرم فسفریک اسید و ۳۳۱ میلیگرم سیترات سدیم دارد.
نوشابههای چاقکننده
نوشابهها نه تنها هیچ فایدهای برای بدن ندارند بلکه به دلیل اینکه فاقد پروتئین، فیبر، ویتامین ث، ویتامین آ، کلسیم و آهن هستند اثرات مخرب هم بر جای میگذارند. در فصل گرما خیلی از مردم برای رفع تشنگی به جای آب ترجیح میدهند نوشابههای خنک شیرین را مصرف کنند اما باید بدانید که آسپارتام موجود در آنها تأثیر مستقیمی روی افزایش اشتها دارد و باعث افزایش چاقی مفرط میشوند. البته به تأیید سازمان بهداشت جهانی آسپارتام بهجز افزایش اشتهای کاذب مشکل دیگری ایجاد نمیکند.
اتفاقی که در بدن با خوردن این نوشیدنی مضر میافتد بالا رفتن و کاهش ناگهانی قند خون و تولید انسولین بیشتر است که مهمترین عامل ایجاد گرسنگی و میل بیشتر به غذاست. البته مثل همه خوراکیهای مضر مصرف گاهبهگاه نوشابههای رژیمی مشکلی ایجاد نمیکند اما مصرف مداوم باعث بیماریهای گوارشی و مشکلات لثه و دندان خواهد شد.
نوشابه رژیمی برای دیابت
یکی از بیشترین افرادی که سراغ نوشابههای رژیمی میروند مبتلایان به قند خون یا دیابت هستند. این افراد به دنبال خوردنی نوشیدنیهایی میروند که در قند کمتری داشته باشد. طبیعی است که نوشابه بدون قند اولین گزینه آنها خواهد بود اما در واقع آنها به راحتی گول تبلیغات را میخورند.
طی تحقیقی در مرکز سرطان اروپا که در ایتالیا واقع شده ،به بررسی اثر آسپارتام بر سرطان پرداختند. آسپارتام بهعنوان شیرین کننده غیر قندی در نوشابهها و سایر در صنایع غذایی استفاده میشود. محققین با بررسی آسپارتام بر موشهای ماده متوجه افزایش شدید سرطان خون و لیفوما در این حیوانات آزمایشگاهی شدند. آسپارتام در اکثر محصولات دیابتی بجای شکر استفاده میشود و برای سلامتی بسیار مضر است.
نوشابه رژیمی در بارداری
یکی از نوشیدنیهایی که در بارداری خوردن آن ممنوع میشود نوشابه است.حالا فرقی نمیکند این نوشابههای عادی باشند یا رژیمی،در هر حال نباید از این نوشیدنی برای رفع تشنگی استفاده کنید. متخصصان تغذیه میگویند: نوشیدنیهای رژیمی حاوی شیرینکنندههای مصنوعی است و در مادران باردار میتواند خطر ساز باشد به شکلی که خطر زایمان زودرس را در خانمهای باردار افزایش میدهد. باید دقت کنید که مصرف نوشابههای گازدار رژیمی نه تنها موجب کاهش وزن نمیشود، بلکه افزایش وزن را نیز به علت تحریک اشتها به دنبال خواهد داشت.
آثار مخرب نوشابه
از بارزترین تأثیرات مخربی که نوشابه بر بدن افراد میگذارد پوکی استخوان است.اسید فسفریک و اسیدهای دیگر موجود در نوشابه در پوکی استخوان و کاهش کلسیم بدن نقش فوقالعاده مخربی دارند.به این دلیل که نوشابهها اجازه جذب کلسیم به بدن را نمیدهند.
همانطور که گفته شد به نوشابههای گازدار، کافئین زده میشود تا در مصرف کنندگان اعتیاد و وابستگی ایجاد کند. کافئین موجود در نوشابههای گازدار، با سرعت بیشتری در مقایسه با نوشیدنیهای دیگر حاوی کافئین مانند قهوه جذب بدن میشود. کافئین موجب بر هم خوردن نظم خواب میشود، قاعدگی را تشدید میکند و سبب کم آبی بدن میشود.
اما اگر به هر دلیلی تمایل به مصرف نوشابههای رژیمی دارید، نوشابه بدون کالری را انتخاب کنید .با این کار فقط بین بد و بدتر یک گزینه را انتخاب کردهاید و در اصل مخرب بودن آن هیچ تأثیری ندارد. طی تحقیقات اخیر ثابت شده است نوشابه زیرو فاقد کالری، چربی، کربوهیدرات، کلسترول و شکر است.
جالب است بدانید این اثرات مخرب تنها بر وزن و استخوانهای شما نیست،بلکه خوردن نوشابه به شدت به بافت دندانها هم آسیب میرساند. برای اثبات میزان تخریب نوشابه بر دندانها آزمایشی بر روی دندان یک فرد مرده انجام شد به این صورت که یک دندان مرده را که در وضعیت خوبی بود به مدت ۲۴ ساعت در یک لیوان نوشابه گازدار قرار دادند و پس از ۲۴ ساعت ظاهر دندان به طور کامل تغییر پیدا کرده بود و به شدت ضعیف شد و پوسید. نوشابههای گازدار خاصیت اســیدی دارند و سبب فرسایش مینای دندانها میشوند. همچنین میزان قند بالای نوشابه پوسیدگی دندانها را تسریع میکند.
شاید ندانید که یک دیگر از آثار مخرب نوشابه سوءتغذیه است. نوشیدنی نوشابه به طور مرتب نوعی اعتیاد ایجاد میکند.فردی که به خورد ن نوشابه معتاد میشود درواقع دچار کاهش اشتها و سوءتغذیه میشود. دقت کنید وقتی که شما در بطری یک نوشابه گازدار را باز میکنید حبابها و گازهای موجود در آن به بیرون میپرند. این گاز به خاطر وجود اسید فسفریک و دی اکسید کربن در ترکیب آنها است که سبب اسیدی شدن نوشابهها میشود. PH نوشابههای گازدار بین ۲.۵ تا ۳.۵ است که موجب پدید آمدن محیطی اسیدی در معده میشود.
مشکل اساسی اینجا پیش میآید و این است که در کل مسیر سیستم گوارش تنها معده قادر به مقاومت در برابر چنین محیط اسیدی است. اما در دیگر اعضای سیستم گوارش بدن مانند دهان، گلو و مری در پی مصرف نوشابههای گازدار محیط اسیدی ناهنجاری ایجاد میشود. چراکه مخاط دهان، گلو و مری بسیار در برابر اسید حساس و آسیب پذیراست. وقتی سیستم گوارشی در معده به هم بریزد غذای مصرفی گوارش نیافته باقی میماند و سبب سوءهاضمه و نفخ میشود. افرادی که از زخم معده و سوزش سرسینه رنج میپرند باید از مصرف نوشابههای گازدار به شدت دوری کنند.
از دیگر نشانههایی که به شما میگوید نوشابه چقدر ضرر دارد این است که این نوشیدنیهای پرخطر را میتوانید برای کارهای دیگری هم استفاده کنید. مثلاً اسیدسیتریک موجود در نوشابه، لکههای ظروف چینی را از بین میبرد. پاک کردن آثار زنگزدگی روی قشر کرومیومی سپر اتومبیل از دیگر کارهایی است که با نوشابه میتوانید انجام دهید.فقط کافی است یک آلومینیم فویل را مچاله کرده و به نوشابه آغشته کنید روی سپر بمالید. برای تمیز کردن زنگزدگی از زوایای باطری ماشین هم نوشابه انتخاب خوبی است.
یک بطری نوشابه را روی زوایای باطری بریزید تا زنگزدگیها و فرسودگیها را جوشانده و بیرون بریزد.به طور کلی نوشابه برای رفع هر نوع زنگزدگی خوب عمل میکند .یک پارچه را در نوشابه آغشته کرده و چند دقیقه روی پیچ و مهره بمالید تا آثار زنگزدگی کاملاً پاک شود. یک بطری نوشابه را روی لباسهای چرب ریخته و مقداری پاککننده هم به آن اضافه کرده و آن را بشورید،نوشابه لکههای چربی را هم پاک میکند.نوشابه حتی گرد و غبار روی شیشههای ماشین را هم از بین میبرد.با توجه به این حجم از ضررهایی که نوشابه دارد در یک آزمایش نتیجه جالبی ارائه شد. محققان دریافتند که نوشابههای گازدار بر تقویت حافظه اثر میگذارد. نوشیدنیهای گازدار، که همیشه خوردن آنها مضر است میتوانید موجب تقویت حافظه شوند!
در دانشگاه کلدونیان گلاسگو عصب شناسان به نتایجی در این زمینه رسیدند که میگفت مصرف مقداری نوشیدنی غیرالکلی معادل دو قوطی نوشیدنی گازدار روشی برای تقویت و نگهداری حافظه است. این نوشیدنیها میتوانید با زوال عقل در افراد سالخورده مبارزه کنند.
یک مدرس روانشناسی که این تحقیقات را رهبری میکرد گفته بود: افرادی که برای امتحانات خود درس میخوانند میتوانند با افزودن قند به رژیم روزانه خود، موفقتر باشند. این محقق با استفاده از مجموعهای از آزمایشهای حافظه و روشهای تصویربرداری از مغز، عکسالعملهای داوطلبان را قبل و بعد از نوشیدن یک نوشیدنی شیرین ارزیابی کرد. نتیجه اینکه آنها موفق شدهاند ۱۷% بیشتر از قبل چیزهایی را به خاطربیاورند و از حافظه خود استفاده کنند.
از ۲۵ داوطلب شرکت کننده در این آزمون که در سنین ۱۸ تا ۵۲ سال بودند، خواسته شد که فهرستی از کلمات را به خاطر بسپارند. آنهایی که آب مخلوط با اسانس پرتقال و ۲۵ گرم شکر(تقریباً معادل مقدار موجود در یک قوطی کوکاکولا) نوشیده بودند، ۱۱% بیشتر از دیگران موفق به حفظ لغات شدند. اگر شرکتکنندگان دوبرابر این مقدار شکر مصرف کرده بودند، قادر بودند تا ۱۷% پیشرفت داشته باشند. آنها همچنین توانستند یکهزارم ثانیه سریعتر از قبل، لغات را به یاد بیاورند.