وقتی دچار گلودرد میشوید و صحبت کردن برایتان دشوار میشود، ممکن است تا زمانی که دارویی برای تسکین این درد در اختیار داشته باشید، به علت بروز آن، توجهی نکنید. اما باید بدانید انواع مختلف گلودرد به دلایل متفاوتی رخ میدهند و این بدان معنا است که درمان هرکدام نیز میتواند مختلف باشد.
علل شایع گلودرد را میتوان به دو گروه عفونی و غیرعفونی تقسیم کرد. شما حتماً برخی موارد عفونی گلودرد را به خوبی میشناسید، مانند گلودرد ویروسی که به دلیل ویروس سرماخوردگی رخ میدهد و نوع باکتریایی مانند استرپتوک. از سوی دیگر، موارد غیرعفونی شامل آنهایی هستند که موجب تحریک، التهاب و آسیب در گلو میشوند مانند استعمال سیگار، آلرژی و ریفلاکس اسید معده.
عوامل عفونی و غیرعفونی، هردو میتوانند باعث فارنژیت (نام پزشکی گلودرد) شوند که اشاره به التهاب در قسمت پشتی گلو دارد و شایعترین دلیل این درد است. بافتهای دیگری نیز در گلو وجود دارند که دچار عفونتهای خاصی میشوند مانند لوزه و تارهای صوتی که به ترتیب تونسیلیت و لارنژیت نامیده میشوند.
یک نگاه دقیقتر به تفاوت بین علل عفونی و غیرعفونی گلودرد میتواند به شما کمک کند تا گلودرد را تا حد امکان به سرعت تسکین دهید.
عفونتهای ویروسی
تعدادی از عفونتهای ویروسی، به ویژه عفونتهای دستگاه تنفسی فوقانی، میتوانند به گلودرد منجر شوند. در صدر لیست این ویروسها، ویروس سرماخوردگی یا راینوویروس قرار دارد و در انتهای این لیست، ویروسی جای دارد که از طریق تماس جنسی منتقل میشود و نام آن ویروس هرپس سیمپلکس است.
این ویروسها تمایل دارند که به سلولهای ناحیه گلو متصل شوند زیرا آنها برای یافتن اهداف خود در این ناحیه، که به آنها اجازه حمله به سیستم ایمنی را میدهد، درست شدهاند. این، باعث آسیب موضعی در بعضی انواع و یا التهاب میشود که هر دو میتوانند دردناک باشند.
نمونههایی از عفونتهای ویروسی عبارتند از:
* راینوویروس
* ویروس آنفلوانزا
* مونونوکلئوزیس
* ویروس کوکساکی (عامل بیماریهای دست، پا و دهان)
* ویروس واریسلا (عامل آبلهمرغان و زونا)
* ویروس هرپس سیمپلکس
عفونتهای ویروسی به آنتیبیوتیکها پاسخ نمیدهند. داروهای ضددرد بدون نیاز به نسخه مانند استامینوفن و داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی، میتوانند به تسکین علائم کمک کنند.
عفونتهای باکتریایی
عفونتهای باکتریایی کمتر از انواع ویروسی رایج هستند، اما تشخیص آنها مهم است زیرا درمان با آنتیبیوتیک میتواند از عوارض، به ویژه گلودرد، جلوگیری کند.
درست مثل عفونتهای ویروسی، عفونتهای باکتریایی باعث پاسخ ایمنی مانند التهاب میشوند که مسئول گلودرد شما است. برخلاف عفونتهای ویروسی، عفونتهای باکتریایی با آنتیبیوتیکها درمان میشوند.
نمونههایی از عفونتهای باکتریایی عبارتند از:
* فارنژیت استرپتوکوکی (گلودرد استرپتوکوک)
* عفونت استافیلوکوکی
* STDها (عفونتهای منتقل شونده از راه جنسی) مانند گونورهآ و کلامیدیا
آلرژی
به گفته پزشکان، آلرژیها نباید دردناک باشند. اما چند دلیل وجود دارد که ممکن است باعث درد در گلو شوند.
اگر کسی علائم حساسیتی زیادی داشته باشد و تحریک و درد گلو در همان زمان اتفاق میافتد، درمان یکی از آنها میتواند به تسکین بقیه نیز کمک کند. به علاوه، مخاط بلعیده شده توسط آلرژی ممکن است باعث تحریک شود. این احتمال وجود دارد که اگر آلرژی شما باعث زکام، عطسه و سرفه شود، به تحریک گلو نیز منجر گردد.
کشیدن سیگار و استعمال دود
سرفه ناشی از سیگار کشیدن میتواند منجر به گلودرد شود.
هوای خشک
مانند سیگار کشیدن، هوای خشک میتواند موجب سرفه و در نهایت به گلودرد شود.
بیماری ریفلاکس معده (GERD)
برخلاف دیگر علل غیر عفونی گلودرد که در بالا ذکر شد، GERD میتواند باعث التهاب مستقیم به بافت و آستر گلو شود.
هنگامی که GERD و سوزش معده بر گلو اثر میگذارند، آن را ریفلاکس لارسنژیت مینامند. هنگامی که محتویات معده، اسید و آنزیمها، به سمت مری، بالا میروند، اولین جایی که در پشت گلو به آن میرسند، حنجره یا لارینکس است که نسبت به مری حساستر است و این موجب التهاب در جعبه صدا میشود.
چه زمانی باید به علت گلودردمان به پزشک مراجعه کنیم؟
از آنجا که 90 درصد موارد فارنژیت، ویروسی هستند و نمیتوانند با آنتیبیوتیک درمان شوند، به طور معمول، به غیر از داروهای کاهش درد بدون نسخه، به درمان دیگری نیاز ندارید. با این وجود، ممکن است گاهی ندانید که آیا دچار گلودرد غیر عفونی شدهاید یا عفونی، آیا این گلودرد ویروسی است و یا باکتریایی؟
در اینجا به موارد خاصی که نیازمند ویزیت پزشک است اشاره میکنیم:
* شما دچار تب 38 درجه یا بالاتر هستید.
* درد گلویتان در روز اول یا دوم بسیار شدید است.
* گلودردتان 5 تا 7 روز به طول انجامیده است.
در صورت مشاهده این نشانههای جدیتر، شما باید به اورژانس بروید یا با شماره 115 تماس بگیرید:
* دچار اشکال در بلع شدهاید و یا سعی میکنید بزاقتان را خارج کنید زیرا نمیتوانید آن را ببلعید.
* دچار تورم در گردن یا زبان شدهاید.
* نمیتوانید گردنتان را تکان دهید و یا دهانتان را باز کنید.