عرق کردن راهی است که بدن میتواند خود را خنک نگه دارد. این موضوع یک پدیده عادی برای همه افراد است که با گرم شدن هوا یا انجام فعالیتهای سنگین آن را تجربه میکنند. اما تعریق شبانه ماجرای متفاوتی دارد و موضوعی چندان طبیعی و عادی بین همه انسانها نیست.
به گزارش جام جم، عرق کردن شبانه میتواند بسیار آزاردهنده باشد و حس ناخوشایندی هنگام خواب به وجود آورد. این موضوع در شبهای گرم تابستان میتواند بیشتر هم آزاردهنده باشد، اما قطعا گرمای شدید هوا علت این اتفاق نیست. بنابراین اگر تعریق شبانه به نظر غیرعادی میرسد و با روشن بودن تهویه هنگام شب نیز تغییری ایجاد نمیشود، باید علت را جای دیگر جستوجو کرد.
عفونت بدن ناشی از بیماری سل یکی از علل مرتبط با تعریق هنگام خواب است. عفونتهای باکتریایی دیگر که باعث التهاب دریچههای قلب، التهاب استخوانها و انواع آبسهها میشود نیز با تعریق شبانه همراه است. ویروسی مثل ویروس اچآیوی نیز از جمله عفونتهایی است که باعث عرق کردن شدید هنگام خواب میشود.
اگر بدن در حال مبارزه با عفونت ناشی از بیماری باشد، ممکن است باعث عرق کردن غیرطبیعی هنگام خواب شود و بعد از بهبود نیز تا مدتی این نشانه و عوارض مشابه باقی بماند.
تعریق شبانه، نشانه جنگ بدن با سرطان
عرق هنگام خواب میتواند یکی از نشانههای سرطان نیز باشد. شایعترین سرطانی که با تعریق شبانه همراه است سرطان غدد لنفاوی است. اگر پزشک معالج به وجود لنفوم در بدن شک داشته باشد، تعریق شبانه نخستین نشانهای است که میتواند دلیل مشخصی از وجود این نوع سرطان باشد. بنابراین همانطور که با کاهش وزن ناگهانی یا تبهای بیدلیل باید نسبت به بروز مشکلی در بدن حساس شد، تعریق شبانه شدید را نیز باید جدی گرفت.
این موضوع هنوز سوالی حل نشده برای پزشکان است که چرا بعضی سرطانها باعث تعریق شبانه میشوند. به نظر میرسد این اتفاق نتیجه تلاش بدن برای از بین بردن سلولهای سرطانی است.
اختلال در هورمونهای بدن
پرکاری تیروئید یکی از نشانههای ایجاد تغییرات هورمونی است و میتواند باعث تعریق شبانه شود. در مجموع تعریق شبانه ممکن است با مشکلات هورمونی مختلف در ارتباط باشد که با مراجعه به پزشک میتوان آنها را کنترل کرد و عوارض جانبی را تا حد زیادی کاهش داد. دوران یائسگی در زنان میتواند یکی دیگر از علل تعریق شبانه به دلیل اختلالات هورمونی باشد. در این دوران تغییرات هورمونی بهوجود آمده باعث بروز عوارضی مثل گرگرفتگی، تپش قلب، اضطراب و بیخوابی بیدلیل و مشکلات دیگر جسمی و روحی میشود. عرق کردن هنگام خواب یا به اصطلاح گرگرفتگی در میان این عوارض میتواند بسیار آزاردهنده باشد و خواب راحت فرد را مختل کند. علاوه بر این موضوع تغییر هورمونها به دلایل دیگری مثل نزدیک شدن به دوران بلوغ یا زمان بارداری زنان نیز میتواند عامل تعریق هنگام خواب باشد.
پایین بودن قند خون
پایین بودن قند خون میتواند عامل دیگر تعریق شبانه باشد. افرادی که به انواع دیابت مبتلا هستند و انسولین تزریق میکنند، ممکن است دچار تعریق هنگام شب شوند. در واقع با پایین آمدن قند در خون، این یکی از مشکلاتی است که برای بدن به وجود میآید.
تعریق، نشانه مشکلی درون بدن
شرایط غیرطبیعی نورولوژیکی مانند سکته مغزی، نوروپاتی اتونومیک یا غیرارادی و سندرمهای عصبی پس از قاعدگی در شرایط خاصی ممکن است باعث عوارضی مثل تعریق هنگام خواب شود. بعضی افرادی که تعریق شبانه را تجربه میکنند نیز ممکن است در معرض ابتلا به بیماریهای قلبی و عروقی باشند و این موضوع میتواند زنگ خطری برای آنها باشد. ابتلا به بیماریهایی که در آنها سیستم ایمنی بدن به اشتباه به سلولهای طبیعی و سالم حمله میکند نیز تعریق شبانه یک عارضه ثانویه است. در بعضی افراد نیز بدن بدون علت خاص غدد عرق فعالتری دارد و معمولا دستها، پاها و زیر بغل که بیشتر با غدد عرق در ارتباط هستند خیلی وقتها بیدلیل خیس عرق میشود.
عوارض مصرف داروها
بعضی داروها عوارض جانبی مثل تعریق شبانه در بدن ایجاد میکنند. داروهای ضدافسردگی یکی از داروهایی است که باعث تعریق هنگام خواب شب میشود و بین 8 تا 22 درصد افرادی که این داروها را مصرف میکنند، دچار تعریق شبانه میشوند. البته داروهایی مثل آسپیرین و استامینوفن و چند داروی روانپزشکی دیگر نیز میتوانند چنین اثری را ایجاد کنند که معمولا موقتی است و با قطع دارو، به مرور از بین میرود.
چگونه آرامش را به خواب بازگردانیم؟
با وجود همه دلایلی که برای تعریق شبانه گفته شد، ممکن است گاهی فقط یک شب یا به طور موقت بدن این شرایط را تجربه کند و دلایلی مانند تغییر در سبک زندگی داشته باشد. ورزش سنگین یا داشتن فعالیت بدنی زیاد دقیقا پیش از خواب شب و نوشیدن نوشیدنیهای داغ، مصرف الکل و غذاهای تند نزدیک زمان خواب ممکن است باعث تعریق شبانه شود. اما اگر عرق کردن هنگام شب آزاردهنده شود، بیش از چند شب طول بکشد و با تغییر سبک زندگی از بین نرود، باید در اولین فرصت این موضوع با پزشک در میان گذاشته شود. بعد از مراجعه به پزشک نیز درمان این مشکل بستگی به علتی دارد که باعث تعریق شبانه شده است. البته پیش از مراجعه به پزشک یا هنگامی که فرآیند درمان علت بروز این مشکل طولانی است، میتوان با تغییر سبک زندگی و تغذیه این مساله را تا حدودی کنترل کرد و از شدت آن کاست. داشتن رژیم غذایی با چربی و قند کمتر، پوشیدن پوشاک خنکتر هنگام خواب، دوش گرفتن پیش از خواب، داشتن فعالیت ورزشی سبک در طول روز، نوشیدن آب بیشتر در طول روز و غذا نخوردن حدود دو تا سه ساعت پیش از خواب میتواند تا حد زیادی این مشکل را التیام دهد و به خواب آرامتر کمک کند.