گفتگوی یورونیوز با علیرضا فغانی؛ از تماشای فیلم هندی تا قضاوت در فینال جام جهانی

علیرضا فغانی تنها داور وسط ایرانی حاضر در جام جهانی ٢٠١٨ روسیه است. وی به همراه رضا سخندان و محمدرضا منصوری، کمک های خود تا کنون دو بازی مرحله گروهی میان تیم های آلمان و مکزیک و صربستان- برزیل و همچنین یک دیدار مهم از مرحله یک هشتم نهایی میان فرانسه و آرژانتین را قضاوت کرده است.
 
این داور ایرانی به دلیل قضاوت های خوب و کم اشتباه نظر بسیاری از کارشناسان فوتبال جهان را به خود جلب کرده و هم اکنون با کسب ٧۶/۴ امتیاز در رده دوم بهترین داوران جام جهانی روسیه جای گرفته است. علیرضا فغانی از سال ۲۰۰۹ قضاوت در سطح بین المللی را آغاز کرد و با توجه به استعداد ذاتی و نیز در پرتو تلاش و ممارست زیاد به سرعت پله های ترقی را طی کرد.
 
قضاوت در فینال پرزیدنت کاپ آسیا در سال ۲۰۰۹، فینال لیگ قهرمانان آسیا در سال ۲۰۱۴، فینال جام ملت‌های آسیا در سال ۲۰۱۵، فینال جام باشگاه‌های جهان در سال ۲۰۱۵، فینال بازی های المپیک ۲۰۱۶ ریو، و نیمه‌نهایی جام کنفدراسیون‌ها در سال ۲۰۱۷ از جمله مهمترین مسابقاتی است که داوری آنها در کارنامه آقای فغانی گنجانده شده است.
 
علیرضا فغانی، داور ۴٠ ساله ایرانی در روستای جابوز شهرستان کاشمر در خانواده ای ورزشی متولد شد. پدر او محمد فغانی نیز داور فوتبال بود و او از همان کودکی رویای داوری در میدان فوتبال را در سر داشت. کارشناسان ورزشی معتقدند که با توجه به کیفیت داوری علیرضا فغانی در این دوره از مسابقات جام جهانی، احتمال قضاوت او در بازی فینال بسیار زیاد خواهد بود به خصوص اگر دو تیم مسابقه پایانی از قاره های اروپا و آمریکای جنوبی باشند.
 
مهرداد صادقی خبرنگار یورونیوز فارسی با این داور بین المللی فوتبال گفتگو کرده است.
 
یورونیوز: تبریک می گویم به شما بابت عملکرد فوق العاده ای که تا اینجا داشتید و به عنوان نخستین سوال لطفا بفرمایید با توجه به نقدهای متفاوتی که نسبت به کیفیت قضاوت ها در این دوره از جام جهانی وجود دارد، سطح داوری تورنمنت را تا اینجای کار چطور ارزیابی می کنید؟
 علیرضا فغانی: «با توجه به اینکه در مسابقات هستم اجازه مصاحبه در باره اینگونه مسائل ندارم اما به طور کلی با توجه به اینکه این اولین دوره جام جهانی است که در آن از کمک داور ویدیویی استفاده می شود برای مردم یک کار جدید و یک نوع سورپرایز بود و همه دوست داشتند بدانند شکل کار چگونه است. خوشبختانه تا اینجا کار خوب پیش رفته و بدلیل اینکه اکنون در مسابقات هستم نمی توانم بیشتر از این درباره جزئیات و ریز مسائل داوری صحبت کنم.»
 
یورونیوز: استفاده از کمک داور ویدیویی هم با بحث های زیادی همراه بوده، به نظر شما این فناوری کمکی به بهبود کیفیت داوری کرده است؟
 علیرضا فغانی: «به طور قطع کمک داور ویدیویی تاثیر مثبتی داشته. شما ببینید در چهل و هشت بازی دور مقدماتی و مسابقاتی که تاکنون در مرحله حذفی انجام شده گلی نبوده که در موقعیت آفساید زده شده باشد و یا گل صحیحی که کمک داورها به اشتباه آنرا آفساید گرفته باشند. در خصوص داورهای این سیستم هم باید گفت که خیلی صحنه ها بوده که کمک کردند ولی با توجه به اینکه کاری نو و جدید است امکان اصلاحات در آینده وجود دارد.
 
یورونیوز: از همان بازی نخست مشخص بود نوع و سبک قضاوت شما در این دوره از جام جهانی مورد توجه قرار خواهد گرفت. خودتان فکر می کردید تا این حد از شما تعریف و تمجید شود؟
 علیرضا فغانی: «نسبت به من لطف دارند اما در کل یاد گرفته ام که داوری بالا و پایین زیاد دارد. سعی می کنم از طرفی با این تعریف ها زیاد مغرور نشوم و از طرف دیگر انتقادها و هجمه هایی که در ایران برایم درست می شود در کارم خللی ایجاد نکند. سعی می کنم زیاد به تعریف‌ها و یا انتقادها توجه نکنم و بیشتر بر روی کارم تمرکز داشته باشم.»
 
یورونیوز: همه فوتبال دوستان منتظر اعلام خبر داوری شما در فینال جام جهانی هستند و اینطور که از شواهد پیداست به احتمال قوی این مسئله روی خواهد داد. این درحالیست که شما گفته اید قضاوت در فینال دیگر برایتان مهم نیست! در این مورد کمی صحبت می کنید؟
 علیرضا فغانی: «تمام داورانی که اینجا هستند از کیفیت لازم برای قضاوت در دیدار نهایی یک تورنمنت مهم برخوردارند. منظورم این بود که ما تلاش خود را کردیم و از چیزی کم نگذاشته ایم به همین دلیل اگر فردا به ما بگویند به ایران برگردید خیالمان راحت است که مسئولیت و وظیفه خود را به نحو احسن انجام داده ایم. اگر داوری بازی دیگری را هم به ما محول کنند باید این مسئولیت سنگین را بر عهده بگیریم. درست است که توقعات در ایران کمی بالا رفته ولی برای من در این تورنمنت عملکرد خوب مهم بود تا اینکه قضاوت کردن در بازیهای خیلی بالاتر.»
 
یورونیوز: یکی از ویژگی های داوری شما ارتباط برقرار کردن با بازیکنان داخل زمین است. در ایران هم مرتب با بازیکنان حرف می زنید و حتی در حین بازی آنها را به اسم کوچک صدا می کنید. در دیدار فرانسه - آرژانتین، صحنه ای که به صورت اوته ماندی آب پاشیدید خیلی در شبکه های اجتماعی انعکاس پیدا کرد. در این باره کمی توضیح می دید؟
 علیرضا فغانی: «البته من آب نپاشیدم. وقتی مشغول صحبت با بازیکن فرانسه بودم که مصدوم شده و روی زمین دراز کشیده بود، متوجه شدم آبی روی او ریخته شد. با نگاه به بازیکن آرژانتین که بالای سر مصدوم ایستاده بود فهمیدم او هنگام آب خوردن کمی شیطنت کرده؛ من هم قمقمه را از او گرفتم و گفتم دیدم که این کار را کردی.»
 
یورونیوز: درست است که می گویند داورانی که روز اول فروردین به دنیا آمده باشند شانس زیادی برای سوت زدن در فینال جام جهانی دارند؟
 علیرضا فغانی: «من متولد دهم دی ماه سال ۱۳۵۶ هستم اما شناسنامه ام در تاریخ اول فروردین ۱۳۵۷ ثبت شده است. در کل خیلی به این گونه مسائل اعتقادی ندارم و سعی می کنم شانس زندگی را خودم رقم بزنم.»
 
یورونیوز: فکر می کنید رقیب احتمالی شما برای قضاوت در فینال جام جهانی کدام داور خواهد بود؟
 علیرضا فغانی: «ما داورها همه با هم دوست هستیم، هر فردی ابلاغ دریافت کند بقیه به او تبریک می گویند. همه از عملکرد خوب همکاران خوشحال می شوند. حتی داورانی که عملکردشان خیلی مطلوب نبوده هم از توجه همکاران بی نصیب نمی مانند. در کل داوری روز خوب و بد زیاد دارد، همه دارند، ما هم داشتیم. من زیاد به این مسائل فکر نمی کنم. ما رقیب نیستیم. هرکدام از دوستان این ابلاغ را بگیرد همه خوشحال می شوند.»
 
یورونیوز: درباره الگوی داوری نمی پرسم چون می دانم الگوی شما پدرتان بوده است. کدام داور بیشتر از بقیه مورد علاقه شماست؟
 علیرضا فغانی: «داور خاصی نیست. در دوره های قبل تماشاگران و علاقمندان فوتبال به راحتی می توانستند نام ۱۰ یا ۱۵ داور معروف را نام ببرند، حال آنکه در این جام خیلی ها داورها را نمی شناسند. ما همه از همدیگر یاد می گیریم و نقاط ضعف یکدیگر را به هم یادآوری می کنیم. فرد خاصی را در نظر ندارم به شما بگویم.
 
یورونیوز: قبول دارید کمی دیپلماتیک به سوالها پاسخ می دهید؟
 علیرضا فغانی: «(با خنده) روال برای داورها اینگونه است.»
 
یورونیوز: سخت ترین مسابقه ای که در داخل و یا خارج از ایران قضاوت کردید کدام مسابقه بوده است؟
علیرضا فغانی: «سخت ترین یا حساس ترین بازی فینال المپیک بود که سال ۲۰۱۶ در برزیل قضاوت کردیم. فینال معمولا مسابقه ای است که همه نگاه ها را به خود جلب می کند. شاید اکثر بازیهای المپیک را همه نمی دیدند اما فینال را همه علاقمندان فوتبال نگاه کردند. بازی خیلی توی چشم بود و حساس ترین مسابقه برایم محسوب می شد که خوشبختانه خیلی هم خوب انجام شد.
 
یورونیوز: دیدار مالدیو- فیلیپین در شانزدهم آوریل ۲۰۰۹ نخستین قضاوت بین المللی شما بود. از آن زمان تاکنون چه تغییری کرده اید؟
 علیرضا فغانی: «از همان سالی که قضاوت در سطح بین المللی را آغاز کردم اتفاقات بسیار خوبی برایم افتاد. استاد ها و مدرس های خوبی در آسیا بودند. در همان تورنمنت، سعد کمیل کویتی بود که قضاوت در چندین جام جهانی را در کارنامه داشت. آنجا من دو دیدار را قضاوت کردم. در همان سال ۲۰۰۹ فینال پرزیدنت کاپ آسیا را داوری کردم. هر جا رفتم سعی کردم خوب یاد بگیرم و دانسته های خودم را به خوبی پیاده کنم. اتفاقات خوب زیاد برایم افتاد. آن موقع جوان تر و نترس تر بودم اما حالا تجربه بیشتری دارم و با احتیاط بیشتر سعی می کنم بهتر از پس بازیهای سخت برآیم.»
قضاوت علیرضا فغانی در دیدار فرانسه - آرژانتین یورونیوز: توصیه ای دارید برای جوان ترها که قصد دارند به این سطح از قضاوت دست یابند؟
 علیرضا فغانی: «توصیه من به داوران جوان این است که تمام فکر و انرژی خود را وقف داوری نکنند و برای جنبه های دیگر زندگی از جمله تحصیل، ازدواج، دانشگاه و غیره هم وقت بگذارند. زیرا از چندین هزار داور تنها یک نفر همچون محمد فنایی به عنوان کمک داور فینال جام جهانی برگزیده می شود. انرژی را تقسیم کنند و به داوری ادامه دهند. اگر به جایی رسیدند که باید از آن نتیجه گیری و بهره برداری کنند آنجا باید تمام پتانسیل و انرژی خود را به کار ببندند. دومین نکته این است که منیت و غرور در داوری جایی ندارد. هر جا دچار غرور شدید همانجا می تواند نقطه ای باشد برای آنکه رو به افول و سرازیری حرکت کنید.»
 
یورونیوز: شنا، مطالعه و تماشای فیلم از جمله علایق شما عنوان شده است. پنجاه متر را در چند دقیقه شنا می کنید و چند ثانیه می دوید؟ آخرین کتابی که خواندید و فیلمی که نظرتان را جلب کرده است ؟
 علیرضا فغانی: « بله از فرصت هایی که بدست آورم به خصوص در طول پروازهای بلند برای قضاوت در شرق آسیا مطالعه می کنم و فیلم می بینم. معمولا بعد از تمرین ها هم برای ریکاوری به استخر می روم. در شنا زیاد سرعتی کار نمی کنم اما در تمرین های دو، طبق استانداردی که داریم باید ۴۰ متر را زیر ۵۸ ثانیه بدویم. با توجه به اینکه قبل ها فوتبال بازی می کردم استارت های خوبی دارم. در مورد کتاب و فیلم هم حافظه خوبی ندارم . در حال حاضر مشغول مطالعه کتاب های درسی خودم در مقطع PHD مدیریت ورزشی هستم. درباره فیلم سعی می کنم انواع مختلف آنرا ببینم، از آمریکایی و تولیدات داخل ایران گرفته تا فیلم های هندی به شرطی که رئال باشند.»
 
یورونیوز: به ظاهر از برخی صحبت های حاشیه ای که در ایران به خصوص راجع به دستمزد شما و یا پاداش های فیفا مطرح شده دلخورید. این واقعیت دارد؟
 علیرضا فغانی: «در اروپا هیچوقت کسی در باره دستمزد یک داور سوال نمی کند و به مسائل شخصی داوران کاری ندارند، ولی در ایران متاسفانه این اتفاقات می افتد. عدد هایی را مطرح می کنند که واقعیت ندارد و حتی حدس می زنند که مثلا به داور چقدر می رسد و کمک ها چقدر می گیرند. متاسفانه این حواشی در ایران وجود دارد.»