ویتامین B12 یا کوبالامین یک ویتامین مهم برای بدن ماست. این ویتامین برای تکثیر سلولهای خونی و عملکرد سیستم عصبی بسیار ضروری میباشد و خوب است بدانیم این ویتامین به طور عمده در منابع حیوانی یافت میشود.
ویتامین B12 همچون معجزهای، برای سراسر بدن منافعی را به دنبال دارد که در ادامه به آنها پرداخته شده است:
1. افزایش انرژی و سرزندگی
یکی از قابل توجهترین مزایای ویتامین B12 افزایش انرژی است. بنابراین اگر احساس کسل بودن میکنید و مطمئن نیستید چرا، ممکن است مشکل از کمبود ویتامین B12 (کوبالامین) باشد. این ویتامین محلول در آب، با تشکیل گلبول قرمز خون، از یک نوع کمخونی که اغلب باعث ایجاد احساس ضعف و خستگی میشود، جلوگیری میکند. از پزشک خود بخواهید تا سطح B12 تان را بررسی کند. اگر سطح این ویتامین پایین باشد، وقت آن است که مصرف ویتامین B12 را افزایش دهید. این ویتامین به طور طبیعی در انواع مختلفی از غذاهای حیوانی مانند ماهی، گوشت، مرغ، تخم مرغ، شیر و دیگر محصولات لبنی و همچنین غذاهای غنی شده مانند غلات صبحانه، مخمر خوراکی و برخی از شیرهای گیاهی (مانند شیر بادام و شیر سویا) یافت میشود.
2. بهبود سلامت قلب
ممکن است نقش ویتامین B12 در ارتقای سلامت قلب نادیده گرفته شود. ویتامین B12، B6 و اسیدفولیک با هم موجب کاهش هموسیستین میشوند؛ هموسیستین پروتئینی است که میتواند در خون ایجاد شود و به دیوارهی شریانی آسیب رسانده و نقش مهمی را در بیماریهای قلبی ایفا کند. زمانی که B12 کم است، نمیتواند کار خود را به طور مؤثر انجام دهد، به این معنی که قلب شما در معرض خطر قرار خواهد گرفت.
3. سیستم عصبی سالم
ویتامین B12 به طور مستقیم بر روی سیستم عصبی شما تأثیر مثبت میگذارد و آن را در بهترین شرایط نگه میدارد. زمانی که این مواد مغذیِ حاویِ ویتامین B12 به اندازه کافی به بدن نرسد، ممکن است احساس آزاردهنده سوزن سوزن شدن در اندامها یا بیحسی یا سوزش در دستها، ساق پا یا کف پاها کنید. این حالت معمولاً با کمخونی اتفاق میافتد، اما همیشه اینطور نیست.
ویتامین B12 باعث تولید غلاف چربی (میلین) نورونها یا سلولهای عصبی میشود که عصبهای شما را احاطه کرده و از آنها محافظت میکند. زمانی که به کمبود B12 دچار باشید، سلولهای عصبیتان قادر به انجام درست وظیفه خود نیست.
4. توانایی حرکت و پیادهروی
خستگی و بیحسی ممکن است از جمله نشانههای اولیه آسیب عصبی مربوط به B12 باشد، اما اگر ادامهدار باشد، میتواند رویه راه رفتن شما را تغییر دهد. این ممکن است گاهی اوقات تعادل را تحت تأثیر قرار دهد و به احتمال زیاد به شما آسیب برساند. این وضعیت یکی از سادهترین حالات برای اصلاح و درمان است و با دریافت میزان کافی از ویتامین B12 میتوانیم از هرگونه کاهش کیفیت زندگی که با مشکلات حرکتی و سقوط همراه است، جلوگیری کنیم.
5. بهداشت دهان و دندان
نشانههای بسیاری وجود دارد که زبان شما میتواند در مورد سلامتیتان آشکار کند و کمبود B12 یکی از آنهاست. کمبود خفیف این ویتامین میتواند باعث التهاب زبان شود. این شرایط دردناک بر روی خوردن و صحبت کردن تأثیر میگذارد. همچنین در این شرایط ممکن است زبان شما قرمز و متورم شده یا صاف به نظر برسد چون برآمدگیهای کوچک در امتداد زبان که شامل جوانههای چشایی هستند، ناپدید میشوند.
6. تأثیر بر بینایی
یکی دیگر از مزایای مهم ویتامین B12، تأثیر بر بینایی است و کمبود ویتامین B12 به طور معمول به آسیب عصبی مربوط میشود که بر عصب بینایی چشم نیز اثر میگذارد. همیشه حمله بهترین دفاع است.B12 بیشتر در غذاهای حیوانی مانند گوشت، مرغ، ماهی و محصولات لبنی یافت میشود. اگر غذاهای حیوانی را مصرف نمیکنید، مطمئن شوید که B12 مورد نیازتان را از غذاهای غنی شده یا یک مکمل دریافت میکنید.
7. اثر بر حافظه
برخی تحقیقات نشان میدهد که کمبود ویتامین B12 با جنون و مشکلات حافظه مرتبط است، اما مشخص نیست که آیا مکملها میتوانند کمک کنند یا خیر؟ این ارتباط بالقوه ممکن است در نتیجه سطح بالای هموسیستئین در خون باشد، اما به زودی دانشمندان به نتیجه گیریهای دقیقتری خواهند رسید.
8. کاهش درخشندگی پوست
افراد مبتلا به کمبود B12 اغلب دارای پوستی رنگ پریده هستند و یا پوستشان به رنگ زرد کمرنگ است (زردی). اختلال تولید سلولهای قرمز خون میتواند بر اندازه و قدرت این سلولهای خونی تأثیر بگذارد. ممکن است آنها بیش از حد بزرگ شوند تا جایی که نتوانند در سراسر بدن شما به جریان بیفتند و باعث رنگ پریدگی پوست شوند. اگر این گلبولهای قرمز بیش از حد شکننده باشند، ممکن است از بین بروند و باعث افزایش بیلی روبین و در نتیجه، سبب ایجاد رنگ زرد پوست (یرقان یا زردی) شوند. اما یک پوست سالم درخشان یکی از مزایای شگفت آور ویتامین B12 است.
9. سلامت روده
همه ما میدانیم که خوردن فیبر و نوشیدن آب به اندازه کافی کلیدی برای حرکات مناسب روده است، اما کمبود ویتامین B12 همچنین میتواند باعث یبوست، اسهال، از دست دادن اشتها و کاهش وزن شود. B12 میتواند عامل سلامت روده باشد. گاهی مشکلات دستگاه گوارش میتواند ناشی از کمبود B12 باشد، اما از طرفی دیگر کمبود B12 نیز نشانگر یک بیماری گوارشی است. ویتامین B12 بر تولید فاکتور داخلی توسط معده متکی است و در قسمت انتهایی روده کوچک جذب میشود. بنابراین، اختلالات معده یا روده کوچک میتواند سبب کمبود B12 شود. بیماری کرون یک بیماری کلاسیک است که میتواند با کمبود B12، کاهش وزن و اسهال خود را نشان دهد. در این مورد، التهاب روده کوچک ناشی از بیماری کرون است که علائم را ایجاد میکند و خودش مسبب کمبود این ویتامین نیست. این که چه مکانیسمی با کمبود B12 باعث ایجاد علائم گوارشی میشود، هنوز ناشناخته است.
10. شخصیت نوزاد شما
آیا ویتامین B12 میتواند باعث تولد نوزادی آرام شود؟ درست است: طبق بررسی محققان هلندی، مادرانی که سطوح B12 خود را در اوایل بارداری افزایش میدهند در حدود 8 برابر بیشتر شانس داشتن نوزادی را دارند که بیش از حد گریه نمیکنند.
آیا در معرض خطر هستیم؟ بسیاری از ما به اندازه کافی B12 را از مواد غذایی دریافت میکنیم، اما برخی از جمعیتها ممکن است در معرض خطر کمبود این ویتامین باشند. این گروه، شامل افراد مسن که عمل جراحی خروج بخش انتهایی روده، که B12 را جذب میکند، افرادی با یک رژیم گیاهی سختگیرانه؛ و کسانی که از آنتیاسیدها برای رفع سوزش سردل در طولانی مدت استفاده میکنند، میباشد.
اگر دچار کمبود متوسط یا شدید هستید، ممکن است ویتامین B12 در فرم مکمل لازم باشد. با این حال، برای اکثر مردم بهتر است که آن را از طریق غذا دریافت کنند، زیرا این ایمنترین راه (بدون نگرانی بیش از حد) است. اگر از مکمل استفاده میکنید، به دنبال نوع متیلکوبالامین باشید، زیرا نسخه متیله آن در بدن ما بیشتر مؤثر خواهد بود.