شرکت هواپیمایی ایرانایر روز سهشنبه ۲۲ اسفند پس از ۲۷ سال پروازهای خود را به بلگراد از سر گرفت. این رویداد را میتوان نشانهای از بهبود مناسبات بین ایران و صربستان تلقی کرد.
دو کشور تا اوایل دهه ۹۰ میلادی و سقوط یوگسلاوی سابق که صربستان بخشی از آن بود و همچننی بروز یک جنگ داخلی، مناسبات نزدیکی با هم داشتند. در آن جنگ صربستان با حمایت از صربهای بوسنی علیه مسلمانان میجنگید و در کوسوو نیز با شورش مسلحانه آلبانیاییتباران مسلمان مقابله میکرد.
اکنون صربستان برای توسعه صنعت جهانگردی و بهبود رشد اقتصادی کشور روی بازارهای غیراروپایی مثل ایران تمرکز کرده که علاوه بر جلب توریسم میتواند بازار خوبی هم برای صادرات کشاورزی این کشور باشد.
صربستان و ایران اوت پارسال در مورد حذف ویزا برای سفر شهروندان دو کشور به توافق رسیدند. طبق آمارهای اداره پناهجویان صربستان، این تصمیم باعث افزایش ورود پناهجویان از ایران شده و رقم آنها که در ماه اوت ۱۲۰ نفر بود در فوریه امسال به ۴۸۰ نفر رسیده است.
امدادگران هشدار میدهند تعداد زیادی از مهاجران که میخواهند از ایران به اروپای غربی بروند ممکن است از پرواز مستقیم تهران به بلگراد استفاده کنند.
راسیم لیاجیچ وزیر تجارت و جهانگردی صربستان در یک کنفرانس خبری گفت: «البته هر اقدام مثبتی ریسکهایی دارد. ایرانیها از بلگراد به عنوان مسیر عبور به اروپای غربی استفاده کردهاند».
او افزود دو کشور توافق کردهاند که اقدامات مشترک برای جلوگیری از سفر مهاجران غیرقانونی را افزایش دهند.
آقای لیاجیچ گفت: «در ایران کنترل مسافران هنگام ورود به هواپیما افزایش خواهد یافت. در عین حال ما در مورد تشکیل یک کمیته مشترک برای حل سریع مشکلات به توافق رسیدهایم».
لطیف شاهی، یک شهروند ایرانی، شش ماه پیش با استفاده از امکان سفر بدون ویزا به صربستان، با پروازی از استانبول به بلگراد آمد. او اکنون در یک اردوگاه پناهجویان در جنوب صربستان سکونت دارد.
آقای شاهی میگوید: «هر کدام از ما مشکلات خودمان را داریم و میخواهیم به جایی برویم که به عنوان یک انسان به ما احترام بگذارند».
وی افزود قصد ندارد در صربستان بماند و میخواهد سفرش به اروپای غربی را ادامه دهد.
بیش از ۶۵۰ هزار نفر که بسیاری از آنها از جنگ و فقر در خاورمیانه و نقاط دیگر گریخته بودند در سال ۲۰۱۵ از صربستان عبور کرده و خود را به اتحادیه اروپا رساندند.
این مسیر در مارس ۲۰۱۶ مسدود شد ولی ورود مهاجران از خاورمیانه و آفریقا ادامه یافت و در حال حاضر بیش از سه هزار و پانصد نفر که در اردوگاههای پناهجویان اسکان داده شدهاند، منتظر رفتن به کشورهای دیگر هستند.