ماموران تحقیق فدرال آمریکا میگویند شرکت هواپیمایی "ماهان ایر" از طریق شرکتهای صوری ترک اقدام به خرید قطعات هواپیما کرده و تحریمهای ایالات متحده را دور زده است.
این شرکت هواپیمایی هم اکنون تحت تحریمهای یک جانبه آمریکا قرار دارد و قبلا هم در مواردی، واشنگتن شرکتهایی که با دور زدن تحریمها "ماهان" را کمک میکردند میکردند، تنبیه کرده بود.
آمریکا ماهان را به "انتقال نیرو و تسلیحات نظامی به سوریه" متهم میکند.
روزنامه آمریکایی وال استریت ژورنال در شماره دیروز خود دوشنبه (۱۹ فوریه/ ۳۰ بهمن) گزارش کرد که زنی با ملیت ترک از طریق شرکتهای صوری این قطعات را برای شرکت هواپیمایی ماهان خریداری میکرده است.
شبکه سیبیاس آمریکا نام این فرد ترک تبار را "گل نهال یگانه" اعلام کرده و گفته دور زدن تحریمها از طریق سه شرکت انجام میشده است.
این در حالی است که گفته میشود بعضی از دولتمردان آمریکایی در کابینه دونالد ترامپ ممکن است از این اتفاق برای جلوگیری از اعطای مجوز بوئینگ به "ایران ایر" هم استفاده کنند.
آمریکا شرکت هواپیمایی ماهان را به "انتقال نیرو و تسلیحات نظامی به سوریه" متهم میکند شبکه سی بی اس آمریکا به نقل از وزارت بازرگانی این کشور گفته، خرید برای ماهان از طریق خانم یگانه برای سالها در جریان بوده ولی مورد اخیر آن به حدود دو ماه پیش در دسامبر برمیگردد.
وزارت بازرگانی آمریکا حدود دو هفته پیش در بیانیهای به این "دور زدنها" اشاره کرده بود که البته انعکاس چندانی در رسانهها نداشت.
شرکت بوئینگ در سال ۲۰۱۶ میلادی قراردادی به ارزش ۱۶ میلیارد و ششصد میلیون دلار با "ایران ایر" امضا کرد که عدهای آن را گامی مهم در بهبود روابط تهران-واشنگتن توصیف کردند.
بعضی منتقدان توافق هستهای ایران با قدرتهای بزرگ جهانی میگویند فسخ قرارداد بوئینگ ممکن است تاثیر منفی بر قرارداد ۴۰ میلیارد دلاری ایران با ایرباس اروپا هم بگذارد.
وزارت خزانهداری آمریکا ماهان ایر را در ماه اکتبر ۲۰۱۱ تحریم کرد که یک روز پس از آن بود که دولت باراک اوباما نیروی قدس سپاه را به تلاش برای ترور سفیر عربستان سعودی در واشنگتن متهم کرد؛ اتهامی که ایران آن را رد کرد.
این اولین باری نیست که شرکتهای دیگر به دلیل خرید برای ماهان توسط آمریکا جریمه میشوند.
در سال ۲۰۰۸ میلادی دولت آمریکا شرکت بریتانیایی "بالی" و شرکتهای اقماری آن "ارمنی بلو ایرویز" را به دلیل آنکه سه فروند هواپیمای ساخت آمریکا را از ایالات متحده خریداری کرده و در اختیار ماهان قرار دادند به مدت شش ماه از از امتیازات تجاری آمریکا محروم کرد.
سه سال پیش هم (۲۰۱۵) وزارت دارایی آمریکا یک شرکت عراقی و یک شرکت اماراتی را به دلیل کمک به ماهان در خرید هواپیما تحریم کرد.
در جریان توافق جامع اتمی (برجام) میان ایران و قدرتهای بزرگ جهانی، آمریکا متعهد شد با رفع تحریم فروش هواپیماهای مسافربری به ایران موافقت کند و این موضوع در متن توافق گنجانده شد.
این اقدام امکان نوسازی ناوگان هوایی فرسوده ایران را میدهد.
در متن این توافق، آمریکا به روشنی متعهد شده است که "مجوز فروش هواپیماهای مسافربری، قطعات و خدمات مرتبط به ایران را از طریق صدور مجوز صادرات، فروش و اجاره بدهد."
مقامهای ایرانی میگویند برجام توافق بر سر "همه یا هیچ" است و امکان تغییر یا چانهزنی درباره جزئیات آن وجود ندارد.
به گفته آنها برجام توافقی بینالمللی است که به غیر از آمریکا، بریتانیا، فرانسه، روسیه، چین و آلمان هم آن را امضا کردهاند.
شرکت ایرباس و همتای آمریکایی آن، بوئینگ، در مجموع قرارداد فروش ۱۸۰ هواپیمای مسافربری به ایران ایر را امضا کردهاند.
ایران که نیازمند نوسازی ناوگان هوایی است پس از توافق اتمی با قدرتها در سال ۲۰۱۵ میلادی، امکان امضای چنین قراردادهایی را پیدا کرد.