حیوانی عجیب الخلقه و درنده در خراسان که از انسان نمی ترسد

روستاییان در گذشته توله سگ های ماده را بخاطر ناکارآمدی آنها از بین می بردند اما با تغییر این روش و رهاسازی آنها در طبیعت جمعیت حیوانی درنده به نام گرگاس افزایش یافت. اکنون این موضوع به دغدغه ای برای دامداران و روستاییان در غرب خراسان رضوی مبدل شده است.
 
به گزارش  ایرنا، منطقه غرب خراسان رضوی چند سالی است به دلیل رهاسازی غیر اصولی توله سگهای ماده در طبیعت شاهد رشد جمعیت گرگاس ها بوده است.
 
این در حالی است که سرمای زمستان و شکار بی رویه شکارچیان متخلف سبب ساز افزایش هجوم گرگاس ها به مناطق روستایی شده است.
 
هجوم گرگاس ها تا حدی است که مشکلات و خسارات زیادی را برای روستاییان به وجود آورده بطوری که روستاییان این مناطق برای حل معضل دست کمک به سوی مسئولان دراز کرده اند.
 لزوم عقیم سازی توله سگ های ماده
 
کارشناس محیط طبیعی اداره محیط زیست سبزوار در این مورد گفت: گرگاس حیوان درنده ای می باشد که نتیجه جفتگیری گرگ با سگ ماده است. این حیوان جسورتر از گرگ و باهوشتر از سگ است و بر خلاف گرگ، از انسان نمی هراسد و در شرایط عادی دشمنی در طبیعت ندارد.
 
علی قرایی افزود: در گذشته توله های ماده سگ ها را خفه و زیر خاک می کردند اما بعدها با هدف آزار نرساندن به آنها از کشتن توله ماده سگ خودداری شد و آنها را در طبیعت رها می کردند. این توله ها پس از هشت ماهگی به بلوغ می رسند و با پیوستن به خانواده گرگ ها در هر دوره زاد و ولد6 ماهه 16 گرگاس یعنی بیش از یک و نیم برابر زاد و ولد گرگها توله زایی می کنند.
 
وی ادامه داد: گرگ ها فقط در شرایط فشار بیش از حد گرسنگی آن هم در زمستان به انسان حمله می کنند اما امکان حمله گرگاس ها به انسان در هر فصلی وجود دارد. این جسارت گرگاس ها موجب کاهش ترس گرگها از انسانها نیز شده است.
 
این کارشناس ارشد رشته محیط شناسی گفت: گرگاس برخلاف گرگ از بدو تولد دارای حالت درندگی است. سگ های گله در روستاها نیز به لحاظ اینکه این حیوان مشترکات زیادی با آنها دارند تحرک خاصی نسبت به گرگاس نشان نمی دهند.
 
وی افزود: در سال های دور مردم توان رویارویی با گرگ ها را داشتند اما با اضافه شدن گرگاس به خانواده گرگ ها دیگر دفاع از دام ها به تنهایی در توان ساکنان روستاها نیست.
 
قرایی به تاثیر رفتار نادرست برخی ساکنان روستاها در افزایش هجوم گرگاس ها اشاره و بیان کرد: اینکه صاحبان مرغداری ها و دامداری ها لاشه مردار را دفن نمی کنند تا این حیوانات درنده بخورند و دیگر به دام ها حمله نکنند اقدامی اشتباه است. به هر میزان کشتار مرغ و حیوانات دفن نشده در دسترس گرگاس باشد موجب می شود که جمعیتشان زیادتر شده و ترسشان از مناطقی که انسان در آن سکونت دارد کمتر شود.
 
وی ادامه داد: روستاییان به جای رهاسازی توله سگهای ماده در طبیعت می بایست با هماهنگی سازمانهای مردم نهادی که کار عقیم سازی حیوانات را انجام می دهد اقدام به سترون نمودن آنها می کردند. هم اینک رهاسازی توله سگهای ماده در طبیعت به نوعی موجب برهم زدن اکوسیستم شده است.
 
گرگ در لباس میش
 
یکی از دامداران شهرستان داورزن گفت: با توجه به تداوم درازمدت خشکسالی پرورش دام بسیار سخت شده و در این شرایط هجوم درندگان به گله های دام بر رنج دامداری افزوده است.
 
محمد حسینی افزود: مکان مشخصی برای دفن زباله های روستا تعیین نشده و این در حالی است که محل انباشت زباله مکان مناسبی برای تغذیه گرگاس و دیگر حیوانات شده است. گرگاس به معنای واقعی گرگ در لباس میش است زیرا به دلیل شباهت ظاهری با سگ تشخیصش سخت است و از طرفی سگ های روستا حساسیت خاصی به آنها نشان نمی دهند.
 
وی ادامه داد: گرگاس نه تنها برای دامها بلکه برای خانواده های روستاییان تهدیدی جدی شده است بطوری که شبها جرات بیرون رفتن از منازلمان را نداریم. با آغاز فصل سرما موضوع حمله گرگاس به بحران اصلی این مناطق تبدیل شده و حتی شبها برای آب گرفتن مزارع کشاورزی گروه های چند نفری تشکیل می شوند و کسی تنها برای آبیاری نمی رود. امیداویم هر چه زودتر مسئولان برای ما کاری کنند.
 
این دامدار روستایی گفت: دیگر مشکل ما این است که اگر گرگاس را از بین ببریم با جریمه سنگین محیط زیست روبرو می شویم.
 
خشکسالی عامل افزایش درندگان
 
رئیس شورای اسلامی شهرستان داورزن به خبرنگار ایرنا گفت: کاهش بارندگی و تداوم پدیده خشکسالی سبب شده گرگها و گرگاسهای برای یافتن غذا به آغل گوسفندان در روستاها حمله کنند.
 
مصطفی فهیمی افزود: از ابتدای امسال تاکنون گرگاسها در شهرستان داورزن 200 راس گوسفند را از بین برده اند. طی یک ماه اخیر فقط در روستای صدخرو چار بار به دامداریها هجوم آورده و 20 راس گوسفند را دریده اند.
 
وی ادامه داد: پس از مکاتبه با اداره حفاظت محیط زیست سبزوار درباره حمله زیاد این حیوانات به روستاها، به مدت چند شب ماموران یگان حفاظت محیط زیست برای دور کردن درندگان به روستا مراجعه کردند.
 
رئیس شورای شهرستان داورزن به تشکیل گروههای بسیج مردمی برای نگهبانی در اطراف روستا نیز اشاره و بیان کرد: علاوه بر آن از ابتدای زمستان مکان مشخصی برای دفن زباله‌ها دور از محیط روستا مشخص شده تا جذب درندگان به روستاها کمتر شود.
 
دامداران و بیمه دامها
 
رئیس شبکه دامپزشکی سبزوار نیز به خبرنگار ایرنا گفت: یکی از راههای تامین خسارت وارده به دامداران استفاده از حمایتهای پوشش بیمه ای دام در صندوق بیمه های بانک کشاورزی است.
 
دکتر ولی الله جغتایی افزود: دامداران سالیانه با هماهنگی این صندوق دامهای خود را بیمه کنند تا در برابر حوادث غیرمترقبه و گرگ زدگی خیلی متحمل خسارت نشوند.
 
وی ادامه داد: با وجود فرهنگسازی، دامداران در روستاها همچنان نسبت به بیمه دام تمایل ندارند زیرا میزان پرداخت خسارت از سوی صندوق حمایت با نرخ واقعی خسارت متفاوت است.
 
رئیس شبکه دامپزشکی سبزوار گفت: دامداران در صورت گرگ زدگی دامها سریعا موضوع را به دامپزشکی اطلاع دهند. ممکن است برخی از این حیوانات هار باشند که علاوه بر دریدگی گوسفند سبب انتقال بیماری به سایر دامها و انسانهای مرتبط با دامها می شود.
 
مشکل محیط بانانی
 
رئیس اداره حفاظت محیط زیست سبزوار هم به خبرنگار ایرنا گفت: از زمان اعلام وضعیت حملات درندگان، ماموران گشت این اداره در مناطق حضور پیدا کرده اند اما با توجه به قلت نیرویی که در اختیار داریم نیاز به همکاری مردم برای دفع حیوانات است.
 
حمیدرضا صادقی افزود: افزایش جمعیت گرگها مورد رضایت محیط زیست نیست. این شایعه از سوی برخی افراد که اداره محیط زیست این حیوانات را در طبیعت رها می کند کذب است. این باور که گرگها پلاک دار هستند نیز غلط است. سازمان حفاظت محیط زیست هیچ گرگی یا گرگاسی را پلاک نکرده تا در طبیعت رها کند.
 
رئیس اداره محیط زیست سبزوار ادامه داد: گله های گرگ گرگاس توانایی پیمودن 70 کیلومتر مسیر را در هر روز دارند. از این حیث آمار مشخصی از جمعیت آنها در غرب خراسان رضوی وجود ندارد و تنها می دانیم که آنها هر بار به صورت گله های هفت تا 10 تایی حمله می کنند.
 
وی گفت: چند سال پیش جمعیت گرگ های اصیل در این منطقه بسیار کم بود. با توجه به تصاویر ضبط شده و مدارک هم اینک 80 درصد جمعیت گله های گرگها را در این منطقه گرگاس ها تشکیل می دهند.
 
صادقی به جریمه شکار گرگ نیز اشاره و بیان کرد: طبق قانون برای هر شکار قلاده گرگ 40 میلیون ریال جریمه در نظر گرفته شده که شکارچی متخلف باید آن را پرداخت کند.
 
وی افزود: برای دفع حملات حیوانات درنده مشارکت مردم نیاز است. باید آنها مواردی از قبیل دفع درست مردار حیوانات خانگی و زباله های روستا را به درستی انجام دهند زیرا افزایش هجومها رابطه مستقیمی با این موارد دارد.
 
او ادامه داد: تداوم پدیده خشکسالی هم در افزایش هجوم درندگان بی تاثیر نبوده اما شکار بی رویه جوندگان در طبیعت از سوی متخلفان هم نقش پررنگی در این وضعیت دارد و موجب برهم خوردن تعادل در طبیعت شده است.
 
73 درصد روستائیان در غرب خراسان رضوی به صورت سنتی به دامپروری مشغول هستند. 740 هزار راس دام در غرب خراسان رضوی وجود دارد که 700 هزار راس آن را دامهای سبک تشکیل می دهند. سبزوار در فاصله 230 کیلومتری غرب خراسان رضوی قرار دارد.