معاون ایرانی‌تبار وزارت دادگستری آمریکا: اگر بگذارند، ایران از برترینها در اختراع، علم و پزشکی می‌شود+ ویدیو

صدای آمریکا : اعتراضات ضد دولتی درایران از سوی کارشناسان و ناظران امور ایران در ایالات متحده از نزدیک پیگیری می شود. ستاره درخشش رئیس بخش فارسی صدای آمریکا در گفت‌وگویی اختصاصی با «ماکان دلرحیم» معاون وزارت دادگستری آمریکا به بررسی اعتراضات در ایران و طیف وسیعی از موضوعات دیگر پرداخته است.متن کامل این گفتگو را در زیر بخوانید: ستاره درخشش: آقای دلرحیم از گفتگوی شما با صدای آمریکا ممنونم ماکان دلرحیم: از دعوت شما متشکرم.
 
درخشش: مى بینیم که جامعه ایرانی-آمریکایی به شما براى مقام مهمی که در دولت پرزیدنت ترامپ دارید، واقعا افتخار می کند. شما ده ساله بودید که از ایران خارج شدید. از دوره قبل چیزى بخاطر دارید؟ دلرحیم: بله. کاملا یادم میاید. ده سالم بود. انقلاب را خوب بخاطر دارم. آتش زدنهاى شبانه را. راه رفتن با پدرم در خیابان ها وتماشاى تظاهرات. همه را بخاطر دارم.
 
درخشش: ایران قبل از انقلاب را چطور؟ چه چیزى بیاد مى آورید؟ دلرحیم: کشوری زیبا. کشوری که امیدوارم بتوانم از آن دیدن کنم.بخصوص حالا که خودم هم فرزند دارم. امیدوارم تا فرصت دیدن دوباره ایران را پیدا کنم، بخاطر فرهنگش، به خاطر خونگرمی اش. بعضی اوقات در سفرهای کاری به خاورمیانه، در کشورهایی نظیر مصر، اردن، یا امارات، خونگرمی ایران قبل از انقلاب را حس می کنم.
 
درخشش: خانواده شما که به آمریکا مهاجرت کرد احتمالا درباره تبعید شاه فقید، و روی کار آمدن حکومت اسلامی هم صحبت می کرد. از این گفتگوها یا بحث ها در خانواده تان چیزى بیاد مى اورید؟ دلرحیم: به گونه اى مبهم. به یاد دارم باور عمومی بر این بود که اوضاع در زمان شاه بهتر بوده است. خوب هم من کم سن بودم، و هم گفتگوها درباره مسائل عمیقى ماننداوضاع حقوق بشر و این نوع موضوعات نبود. به هر صورت فکر می کنم مردم آزادی های بیشتری داشتند. امکانات آموزشی، اشتغال و سفر و مبادلات با کشورهای اروپایی نظیر آلمان و فرانسه، و یا آمریکا،بیشتر بود. بنابراین بیشتر راجع به این مسائل صحبت می کردیم تا درباره سیاست های شاه.
 
درخشش:درباره حال صحبت کنیم. مطمئنم وقایع این روزها در ایران را از نزدیک دنبال می کنید. اعتراض های گسترده مردمی ،که پرزیدنت ترامپ قویا از آن حمایت کرده است.در این مورد چی فکر می کنید؟ فکر می کنید چه اتفاقی افتاده و به کجا کشیده خواهد شد؟ دلرحیم: بنظر میاید آنچه رخ داده ناشی از سیر تکاملی و طبیعی مردمی باشد که آزادى ندارند و از حقوقی که دیگران بطور طبیعی از آن ها برخوردارند محرومند. برپایه قانون اساسی آمریکا،که من امکان مطالعه و یادگیری آن را داشتم، ما در اینجا از این حقوق برخورداریم. به نظر من مردم ایران مردمی هوشمند، با احساس و از نظر درک وفهم بسیار کنجکاوند. به اندازه مردمان دیگر نقاط جهان. بنا به تجربه ای که دارم، آزادی خواست مردم ایران است. بعد از چهل سال سرکوب دولتی، و مانند همان خیزشى که هفت هشت سال پیش سرکوب شد.
 
مشاهده چنین وضع مردم، ناراحت کننده است.امیدواریم پایان خوشى داشته باشد.. کسی نمی داند چی پیش خواهد آمد..
 
درخشش: گفته مى شود که دامنه و جغرافیاى این تظاهرات با آنچه در سال ۲۰۰۹ رخ داد فرق می کند و به همین خاطر نظرات متفاوتی درباره آن موجود است. دلرحیم: فکر می کنم واکنش دولت آمریکا اینبار متفاوت بوده، که می تواند ناشی از تکنولوژی، توسعه و دسترسی به اطلاعات باشد. این برای کسی که بخواهد روزی بازگردد و درباره فرهنگ و تاریخش تجربه اندوزی کند، بدون شک روزهای پر هیجانی است..
 
درخشش: شما در آمریکا نماینده جامعه امریکاییان ایرانی تبار یهودی هستید. جامعه اى شجاع، موفق و مورد احترام. ممکن است درباره سهم این جامعه ایرانی -آمریکایی صحبت کنید، که البته بیشتر اغلب مقیم لس آنجلس هستند اما در دیگر نقاط آمریکا هم سکونت دارند و داستان زندگی شان سرشار از موفقیت است. دلرحیم: حتما. البته این تنها مختص جامعه یهودیان ایرانی-آمریکایی نیست، و گستره وسیعى دارد. گرچه بعضیها از اینکه خود من یهودی هستم، و ایرانى تعجب مى کنند چون نمى دانند که یهودیان ایرانى هم در ایران هستند، حتى در حال حاضر. اما گذشته از این بطور گسترده تر درباره جامعه ایرانى امریکایى، بعضی از دانشمندان و مدیران فن آوری موفق در اینجا ایرانی اند.
 
هربار که مطلبی در اینباره می خوانم احساس غرور مى کنم. یکى ازدوستان نزدیکم یک مهاجر ایرانى است، که یهودی هم نیست، اما مخترع پالس آکسیمِتِر و صاحب یک شرکت خیلی بزرگ در کالیفرنیاست.
 
پی‌یر امیدیار، بنیانگذار «ای بِی» یک ایرانی است. مدیرعامل اوبر هم یک مهاجر ایرانى است. یا مدیر ارشد تکنولوژی گوگل و افراد دیگری که در خارج از ایران موفق بوده اند. این افراد اگر می توانستند آزادانه به ایران بروند یا در آنجا زندگی کنند به مثابه گنجینه ای برای کشور و مردم ایران محسوب مى شدند. جامعه یهودیان هم همینطور. به موفقیتهاى آنها هم افتخار می کنم. من فکر می کنم بطور کلی مردم ایران مردمى متعهدبه تحصیل و کارآمد هستند، فرق نمى کند که چه باور مذهبى داشته باشند، مذاهبى که زمانی، و قبل از روی کار آمدن حکومت کنونی در ایران، آزاد بود.
 
درخشش: به تحصیل اشاره کردید،و به قانون اساسی امریکا. چرا رشته حقوق را برای تحصیل انتخاب کردید؟ دلرحیم: من حقوق خواندم چون واقعا به تجارت و بازرگانی علاقه داشتم. من اول حقوق مالکیت معنوی خواندم و وکیل دعاوی حق امتیاز در حوزه تکنولوژی زیستی شدم. به تحصیل علوم هم پرداختم که برایم بسیار هیجان انگیز بود. اوایل دهه ۱۹۹۰ تکنولوژی زیستی شاهد یک تحول واقعا دوران ساز ، یک انقلاب در عرصه ژنتیک و زیست شناسی مولکولی بود.
 
من از این تحول به هیجان آمدم و پی بردم که مالکیت معنوی و نوآوری ها نقش بزرگی در این تحول داشته اند. شاید روحیه کارفرمایی در نیاکان ایرانی من نیز یک عامل بوده باشد. اما این حوزه ای بود که وارد آن شدم و چون پیشتر علوم خوانده بودم، و نه تاریخ و ادبیات ، رفتن به دانشکده حقوق، که رشته ای جدید بود، یادگرفتن، مطالعه و خواندن پرونده های (حقوقی) را ایجاب می کرد. ساختار قانون اساسی واقعا برایم جالب و هیجان انگیز بود . وقتی در کمیته قضایی سنا کار می کردم عمدتا با مسائل مربوط به قانون اساسی سرو کار داشتم، و احتمالا در آنجا بود که به تاریخ، ساختار و چگونگی کارکرد دولت در ایالات متحده آمریکا بیشتر علاقمند شدم .
 
درخشش: در یکی از مصاحبه هایتان اشاره کرده اید که با اورِن هَچ، سناتور جمهوریخواه ایالت یوتا کار کرده اید که سابقه حرفه ایش مورد ستایش عمیق پرزیدنت ترامپ قرار دارد. از او چه آموختید؟دلرحیم: یکی از بزرگترین افتخارات من همکاری با سناتور هچ است. من در اوایل سال ۲۰۰۰ در سمت رئیس مشاوران و رئیس دفتر او وقتی ریاست کمیته قضایی سنا را برعهده داشت برای اندکی بیش از پنج سال خدمت کردم. مرد بزرگ و درستی است. همانطور که دیوید اکسل راد، از مشاوران پرزیدنت اوباما اخیرا در مطلبی که توسط سی ان ان پوشش داده شد، نوشت، او مرد بزرگی است که دست مردم را می گیرد و در لحظات سخت بی آنکه بیانیه ای منتشر کند و بخواهد از موقعیت به نفع خودش استفاده کند، به مردم دلگرمی می دهد. من از او عشق به سیاست و خدمت به مردم را آموختم. او خود را خدمتگزار مردم می پنداشت نه برعکس.
 
درخشش: بنا به گزارشها، شما در حال حاضر عالى ترین مقام را بعنوان یک ایرانی- آمریکایی در دولت پرزیدنت ترامپ دارید. اما بعضی ها شاید ندانند که در دولت های پرزیدنت کلینتون و پرزیدنت جرج دبلیو بوش هم خدمت کرده اید.. دلرحیم: درست است. من در دوره ریاست جمهوری پرزیدنت کلینتون در دفتر نمایندگی تجارت ماموریت بین سازمانی داشتم. در سنین ۲۰ سالگی، خوب طبیعتا در سطحی پائین تر به تدوین توافق سازمان تجارت جهانی کمک می کردم. کارم روی فصل مربوط به مالکیت معنوی بود. یکی از نخستین تجربه های من در این زمینه سیاسی نبود بلکه تا حد زیادی سیاستگذاری بود، و من خودم را بیشتر یک تکنوکرات حوزه سیاستگذاری می بینم تا یک کارگزار سیاسی. بعد، در دولت پرزیدنت بوش، پس از خدمت در سنا، وارد بخش اجرای قانون ضد تراست شدم ،یا قائم مقام امور بین المللی و پژوهشی ضد تراست بودم. سال بعد برگشتم ودوره بعدی خدمتم را آغاز کردم.
 
درخشش: شما برخی ندانند که شما در بخش خصوصی هم کار کرده اید از جملهبرای شرکت های عظیم بین المللى اینترنتی نظیر گوگل. در گوگل اغلب به یک فضای باز کاری برای فعالیت نیاز است. اما در ایران و چین تلاش برای ایجاد یک فضاى بسته اینترنتى داخلی می شود. این مسئله بریا شما نگران کننده نیست؟ دلرحیم: بنظرم هر کشوری که تلاش کند دسترسی مردم به فن آوری هایی را محدود کند که سبب پیشرفت مردم بشود، نهایتا نتیجهای معکوس می بیند. حتا اگر در این تلاش موفق باشد.. این رفتار آنها باعث تاسف است.
 
به نظرم یکی از بزرگترین موفقیت های آمریکاناشی از آزادی هایی است که برای ابتکار و اختراع و تجارت وجود دارد، ضمن آزادی اندیشه و امکان بیان آن، که در متمم اول قانون اساسی تضمین شده است. به گمان من مردم ایران این تحول و تغییر را مطالبه می کنند تا بتوانند دیدگاه هایشان راصرفنظر از اینکه چه باشد ابراز کنند..
 
درخشش: درباره سپاه پاسداران هم پرسشی را می خواهم مطرح کنم.سپاه کنترل بخش های کلیدی از اقتصاد ایران را دردست دارد و برخی آنرا به یک ملک و قلمروی مصنوعی انحصاری تشبیه می کنند. این به اقتصاد ایران که از یکى از علایم وخامت وضعیت آن تظاهرات اخیر است، صدمه مى زند؟ دلرحیم: این به حوزه امور ضد تراست که من در آن فعالیت دارم، مربوط نمی شود اما خوب دیدگاه شخصی من این است که واقعا جای تاسف است چون اقتصاد ایران را برای رشد در قرن بیست و یکم محدود می کند. کشوری که نه تنها از نظر منابع عقلانی می تواند یکی از برترین کشورهای جهان باشد، بلکه کشوری که اگر بگذارند، ظرفیت آن را دارد که از برترینها در حوزه های اختراع، تولید در زمینههای پزشکی و فن آوری و نرم افزار، ابزار و سایل پزشکی و صنعت باشد. هرگاه محدودیت هایی در این زمینه ها ایجاد می شود ، مطمئنا برای عده ای که از این راه سود می برند خوب است اما هزینه اش رامردم ایران می پردازند و به قیمت نقض حقوق آنها تمام می شود.
 
درخشش: خیلی ممنونم از وقتی که برای گفتگو با صدای آمریکا گذاشتید دلرحیم: من هم خیلی تشکر می کنم.