رئیس دیوان محاسبات: نبود شفافیت٬ سیاه‌چاله بودجه ایران است

عادل آذر:‌ از هر ۱۰۰ تومان {پولی هزینه شده در امور عمرانی}٬ ۵۲ تومان به خروجی تبدیل می‌شود و ۴۸ تومان دیگر حیف می‌شود.
 رئیس دیوان محاسبات می‌گوبد برخلاف ایران٬ در هیچ جای دنیا میزان بدهی‌ دولت٬ «محرمانه» نیست٬ تراز بودجه کشور در سال ۹۵ ٬ به ۶۱ هزار منفی رسیده و «بی‌انضباطی و فقدان شفافیت»٬ «سیاه‌چاله‌های» بودجه ایران است.
 
به گزارش خبرگزاری تسنیم، عادل آذر روز دوشنبه ۲۲ آبان با اعلام این موضوع در جلسه علنی مجلس شورای اسلامی یکی از «شاخصه‌های کلیدی» بودجه را «تراز عملیاتی» آن عنوان کرد و گفت: «در سال ۹۰، این تراز ۲۸ هزار و در سال ۹۵، ۶۱ هزار منفی بوده است که نشان می‌دهد باید از دارایی‌ها و منابع کشور که نفت و شرکت‌ها هستند بفروشیم تا پول مورد نیاز تامین شود».
 
به گفته وی، «دارایی‌های سرمایه‌ای ما توسط فروش اوراق مشارکت تامین می‌شود و زمانی که سررسید بازپرداخت اوراق مشارکت سرمی‌رسد، دوباره با اوراق مشارکت اصل و سود پول پاس می‌شود و پولی برای آن پرداخت نمی‌شود».
 
رئیس دیوان محاسبات ایران در ادامه از نمایندگان مجلس به این ‌دلیل که «بدون دقت نظر و تحلیل»٬ درخواست‌های بودجه‌ای دولت را تصویب می‌کنند٬ انتقاد کرد.
 
وی خطاب به نمایندگان مجلس گفت که «شما در بودجه سال ۹۶ اجازه داده‌اید پنج هزار میلیارد تومان اوراق بهادار با سررسید پنج ساله برای بازپرداخت اصل و سود اوراق‌های سررسید شده پرداخت شود».
 
آقای آذر افزود که نمایندگان همچنین اجازه داده‌اند «سه میلیارد دلار اوراق مالی ارزی ریالی بهوزارت نفت برای پرداخت اصل و سود اوراق سررسید شده پرداخت شود که این کار، آینده‌فروشی است».
 
به گفته این مقام مسئول٬ «بی‌انضباطی و عدم شفافیت و انحراف در هدف» در بودجه ایران دیده می‌شود که «سیاه‌چاله‌های» بودجه ایران هستند.
 
عادل آذر اضافه کرد: این بی‌هدفی به صورتی است که «اعتبارات ردیف‌های متفرقه٬ ۳۹ درصد بودجه عمومی را دربرمی‌گیرد و این اعتبارات هر ساله تکرار می‌شود و این اعتبارات هدف مشخصی ندارد».
 
وی همچنین از اینکه بودجه‌های اختصاص یافته به استان‌ها از سوی خود آنها هزینه نمی‌شود انتقاد کرد و افزود: «در سال ۹۰ در استانی شش برابر بودجه تخصیص یافته خرج کرده‌ایم. در سال ۹۴ در استان دیگری هشت برابر بودجه تخصیص یافته خرج کرده ایم اما یک هشتم آن پول توسط خود استان‌ها هزینه شده است».
 
رئیس دیوان محاسبات کشور از «درآمد اختصاصی» نیز به عنوان یکی از «مفسده‌های جدی بودجه» در ایران نام برد و آن را «یکی از مراکز پرداخت‌های غیرمتعارف» نامید.
 
به گفته وی٬ در قانون بودجه ایران «۲۷ طرح عمرانی داریم که ۴۱ سال به بالا عمر دارند، همچنین ۷۵۵ پروژه عمرانی داریم که سال پایانی برای آنها ذکر نشده است».
 
رئیس دیوان محاسبات کشور با انتقاد از آنچه «حیف و میل بودجه در نظر گرفته شده برای امور عمرانی»‌نامید، اضافه کرد که «از هر ۱۰۰ تومان {پول هزینه شده در امور عمرانی کشور}٬ ۵۲ تومان به خروجی تبدیل می‌شود و ۴۸ تومان دیگر حیف می‌شود».
 
آقای آذر این پدیده را نشانه «عدم کارایی‌» دانست و افزود که «اگر برنامه‌ریزی دقیقی برای بودجه وجود داشته باشد خروجی پول‌های هزینه شده در کارهای عمرانی بهبود خواهد یافت. در کشورهای پیشرفته این خروجی ۹۷ تومان است».
 
این مقام مسئول همچنین یکی از «گرفتاری‌‌ها» با دولت را «محرمانه» بودن بدهی‌های دولت اعلام کرد و افزود:‌ «وقتی از دولت سوال می‌کنیم که میزان این بدهی‌ها چقدر است، اعلام می‌کنند که محرمانه است. هیچ جای دنیا این بدهی‌ها محرمانه نیست و در سایت مشخصی اعلام می‌شود».
 
رئیس دیوان محاسبات کشور درباره راه‌های رفع این مشکلات گفت یکی از راه‌حل‌ها، «پیوست عملکرد اجرای نظام بودجه» از سوی دولت٬ هنگام ارائه برنامه بودجه به مجلس است.
 
عادل آذر افزود که این موضوع موجب می‌شود دیوان محاسبات بتواند «دولت را حساب‌رسی عملکرد» کند و ببیند که چه میزان از وعده‌ها و خواسته‌ها را عملیاتی کرده است.
 
وی در ادامه٬ خواستار «اجماع» میان دولت و مجلس برای تحقق این موضوع شد و گفت که این «مدل پاسخگویی، شفافیت را افزایش خواهد داد.»
 
پیشتر نیز کارشناسان٬ بارها از مشکلات «ساختاری» نظام بودجه در ایران انتقاد کرده و هشدار داده بودند در صورت رفع نشدن این مشکلات٬ اداره کشور «مختل» خواهد شد.
 
وب‌سایت «اقتصاد گردان» در این زمینه نوشته بود علاوه بر مشخص نبودن «اهداف» طراحی و تنظیم بودجه که بررسی آثار و نتایج قوانین بودجه را «عملا» غیرممکن می‌کند٬ «نمایندگان مجلس نیز صلاحیت کافی در رسیدگی به بودجه را ندارند و به همین خاطر برخورد سلیقه‌ای، تصویب بودجه‌ای نامناسب برای کشور را تشدید می‌کند.»