۱۰ دانستنی درباره هپاتیت

هپاتیت B درمان قطعی ندارد، اما واکسن موثری دارد که آن را کنترل می‌کند. توصیه می شود افرادی که رفتارهای پرخطر دارند واکسن هپاتیت نوع B را دریافت کنند. خوشبختانه با برنامه های جدی که وزارت بهداشت در طی ۲۰ سال اخیر در کشور ایجاد کرده شیوع هپاتیت B به شدت کاهش یافته است.
 
1- هپاتیت به معنای التهاب و ورم کبدی است که اصطلاحا به آن یرقان نیز می‌‌گویند. عوامل متعددی ممکن است موجب التهاب کبد شوند، اما ویروس‌ها شایع‌ترین عامل ایجادکننده بیماری هپاتیت هستند.
 
2- تا کنون حداقل شش نوع ویروس مسئول بروز انواع مختلف هپاتیت شناسایی شده‌اند که در میان آنها هپاتیت ویروسی مزمن «B» و «C» از بیماری‌‌های شایع دنیا هستند و از اهمیت زیادی برخوردارند، زیرا این دو نوع هپاتیت مزمن شده و باعث نارسایی کبد و سیروز کبدی می‌‌شوند.
 
3- هپاتیت ویروسی از طریق خوراکی و از راه تماس با فرد آلوده منتقل می شود. هپاتیتی که از راه خوراکی منتقل می شود هپاتیت A  و E  است که خوشبختانه نوع E در کشور ریشه‌کن شده و در گذشته این نوع هپاتیت به صورت اپیدمی اتفاق می افتاد که از طریق آب آلوده به افراد منتقل می شد.
 
4- هپاتیت A همچنان از مشکلات کشور است. افراد جوانی که در کودکی این زردی را نگرفته اند در سنین بزرگسالی دچار فرم شدید این بیماری می شوند. خصوصا مسافران کشورهای همسایه مانند عراق و سوریه مستعد این بیماری می شوند. زیرا هپاتیت نوع A در کشورهای همسایه شیوع زیادی دارد، اما  در ایران به دلیل سطح بهداشت بالاتر و آب آشامیدنی سالم شیوع کمی دارد. به همین دلیل رعایت بهداشت، استفاده از آب آشامیدنی سالم و شستشوی دست ها با صابون به مسافران کشورهای همجوار توصیه می شود.
 
5- هپاتیت B درمان قطعی ندارد، اما واکسن موثری دارد که آن را کنترل می‌کند. توصیه می شود افرادی که رفتارهای پرخطر دارند واکسن هپاتیت نوع B را دریافت کنند. خوشبختانه با برنامه های جدی که وزارت بهداشت در طی ۲۰ سال اخیر در کشور ایجاد کرده شیوع هپاتیت B به شدت کاهش یافته است.
 
6- بیشترین روش انتقال هپاتیت B در ایران از طریق مادر به نوزاد است. خوشبختانه از سال 1373 که ما واکسن این هپاتیت را تزریق کردیم، دیگر مشکلی برای نوزادان وجود ندارد. درحال‌حاضر به‌جز دو استان سیستان‌و‌بلوچستان و گلستان، شیوع بیماری در کشور به زیر دو درصد رسیده است.
 
7- هپاتیت C نیز در گذشته در ایران بیشتر از طریق خون و تزریق خون منتقل می‌‌شد که از سال ٧٥ با بررسی خون‌‌ها، دیگر خطر انتقال از این راه کاهش یافته است. لازم به ذکر است افرادی که قبل از سال ١٣٧٥ خون دریافت کرده‌اند، در معرض هپاتیت «C» قرار دارند.
 
افراد معتاد، حتی آنهایی که سابقه یک‌بار تزریق غیرایمن دارند و افرادی که زندانی هستند یا سابقه زندان دارند، در معرض خطر هپاتیت «C» قرار دارند. همچنین آرایشگرها، آنها که خالکوبی، تاتو و حجامت غیربهداشتی انجام می‌دهند و افرادی که با خون سروکار دارند نیز در معرض خطر هستند. قمه‌زنی در ماه محرم نیز یکی دیگر از راه‌های انتقال هپاتیت «B» و «C» در ایران است.

8- گفتنی است هپاتیت «C» از طریق دست‌دادن و بوسیدن فرد آلوده، آشپزی‌کردن و در یک مکان غذاخوردن، انجام معاشرت معمول در محل کار و منزل، درآغوش‌گرفتن مبتلایان، از راه هوا یا شناکردن در یک استخر منتقل نمی‌شود.
 
همچنین ممکن است بحث خطر انتقال در تماس‌‌های جنسی سبب نگرانی شود و بر نحوه زندگی و معاشرت و روابط جنسی تأثیر بگذارد، اما باید گفت که خطر ابتلا بسیار ضعیف است و انتقال آن به دنبال تماس جنسی شایع نیست؛ آمارهای موجود خطر کمتر از پنج درصد را نشان می‌‌دهد.
 
9- توصیه می‌شود افرادی که در خانواده‌شان یک نفر مبتلا به هپاتیت «B» دارند، آرایشگرها، شاغلان حرفه پزشکی، افرادی که در امور بازیافت زباله و پسماند شهری فعالیت می‌کنند، آتش‌نشان‌ها و پلیس حتما واکسن هپاتیت «B» دریافت کنند.
 
واکسن هپاتیت «B» در دوره‌های شش‌ماهه و یک‌ماهه تزریق می‌شود. البته واکسن دوره یک‌ماهه از اهمیت زیادی برخوردار است و واکسن شش‌ماهه یادآور است. اگر کسی سه دوز واکسن بزند، خیلی مؤثر است. افرادی که شرایط گفته‌شده را ندارند و یک‌بار واکسن زده‌اند، به تکرار واکسن نیاز ندارند و لازم نیست آنتی‌بادی‌شان چک شود.
 
10- از معضلات موجود در حوزه هپاتیت می‌توان به دو مورد اشاره کرد: اول اینکه نزدیک به ۷۰ درصد از مبتلایان به هپاتیت «B» و «C» در کشور تاکنون شناسایی نشده‌اند. بنابراین باید از طریق رسانه‌ها به مردم آموزش دهیم و این آگاهی را ایجاد کنیم که می‌توان با هپاتیت زندگی کرد، کار کرد و ازدواج کرد، به شرطی که ابتدا با آن آشنا شده و در ادامه کنترل و درمانش کنیم.
 
معضل دوم هم پایین‌بودن سطح اقتصادی در بعضی از مبتلایان به این بیماری است. ما از دولت، وزارت بهداشت و بیمه‌ها می‌خواهیم همان‌طور که درباره افراد معتاد و زندانیان مبتلا به هپاتیت به صورت جدی پیگیری کردند، از بیماران هپاتیت کم‌بضاعت هم حمایت بیشتری انجام دهند.