طلا به کمک درمان سرطان می آید!

طلا به عنوان یک فلز گرانبها چشم بسیاری از افراد را به خود خیره می کند و در طول تاریخ، اتفاق های خوب و بدی را برای انسان رقم زده است. اما به تازگی دانشمندان از کاربرد این فلز در حوزه سلامت و پزشکی خبر داده اند: طلا می تواند در درمان سرطان مورد استفاده قرار بگیرد!
 
طلا عنصر شیمیایی ایمنی است که می تواند واکنش های شیمیایی را تسریع بخشد یا تسهیل کند. مطالعه جدید محققان دانشگاه ادینبورگ نشان می دهد که این فلز با ارزش، تأثیر داروهای مورد استفاده در درمان سلول های سرطان ریه را افزایش داده است. آنها با جاگذاری نانوذرات طلا در یک وسیله شیمیایی به این نتیجه رسیدند.
 
دانشمندان دانشگاه ادینبورگ اسکاتلند موفق شدند که داروی شیمی‌درمانی را به طور متمرکز در داخل سلول سرطانی فعال کنند. آنها برای این کار ریزذرات یا نانوذرات طلا را در محفظه‌ای شیمیایی قرار دادند و آن را با موفقیت به داخل سلول‌های سرطانی مغز گورخرماهی رساندند.
 
به این ترتیب شیمی‌درمانی فقط سلول‌های سرطانی را هدف قرار داد، بدون این که به سلول‌های سالم آسیب برساند و ایجاد عوارض جانبی کند.
روش های درمان سرطان عوارضی هم دارند
 یکی از مهم ترین مشکلات در درمان سرطان این است که همراه با سلول‌های سرطانی سلول‌های سالم هم از بین می‌روند. در شیمی‌درمانی، دارو به تمام بدن می‌رسد، در حالی که هدف فقط سلول‌های سرطانی است.
 
در پرتو درمانی می‌توان محل تابش پرتو را محدودتر کرد، اما در هر حال پرتو به برخی سلول‌های سالم هم آسیب می‌رسانند.
 
در جراحی گاهی برداشتن تومور نیازمند قربانی کردن بخشی از بافت سالم اطراف آن است که مثلا در تومورهای مغزی از بین رفتن این بافت‌ها می‌تواند باعث از بین رفتن برخی کارکردهای فرد شود. علاوه بر این جراحی ممکن است تعدادی سلول سرطانی را جا بگذارد. به همین دلیل در بسیاری موارد جراحی با شیمی درمانی یا پرتو درمانی تکمیل می‌شود.
 
این باعث ایجاد عوارض جانبی شدیدی برای بیماران می شود، عوارضی که بخشی از آن محصول از بین رفتن سلول‌های سالم است.
 
بنابراین در سال‌های اخیر روشی که بتواند فقط سلول‌های سرطانی را هدف قرار دهد به یکی از خطوط مقدم تحقیقات سرطان تبدیل شده است.
طلا دارو را به داخل سلول می برد
 طلا عنصری است که به ندرت با مواد دیگر واکنش شیمیایی می‌دهد. به هم دلیل در بدن ایجاد واکنش حساسیتی یا ایمنی نمی‌کند، کوچک است و سمی هم نیست.
 
نانوذرات طلا یکی از بهترین داروبرهایی است که تا به حال شناخته شده است. این ذرات طلا را می‌توان به یک رزم‌ناو تشبیه کرد. وقتی یک رزم‌ناو به جنگ می‌رود، آن را با انواع و اقسام موشک‌های هدایت شونده مجهز می‌کنند. اگر این رزم‌ناو ذره طلا باشد، یعنی اینکه بسیار کوچک (یک صدم اندازه گلبول قرمز) و رادارگریز است و می‌تواند از موانع طبیعی و فیزیولوژیک بدن یا بافت‌های سخت بگذرد.
 
سلول‌های سرطانی، یا همان دشمن، آنتن‌هایی (گیرنده‌هایی) دارند متفاوت با سلول‌های طبیعی، که با آنها رد مواد مورد نظر خود را می‌گیرند. دانشمندان برای مبارزه هوشمند با سلول‌هایی سرطانی از این آنتن‌ها به عنوان نقاط هدف استفاده می‌کنند. به این منظور رزم‌ناو یا همان ریزذرات طلا را با موشک‌هایی که این آنتن‌ها را ردیابی کرده مجهز می‌کنند. به عبارت دیگر مجموعه‌ای از مولکول‌های مختلف روی این ریزذره‌ها سوار می‌شود که هر کدام کارکرد خود را دارد.
 
همچنین این رزم‌ناو تجهیزاتی دارد که بتواند خود را به سلول سرطانی برساند و همراه با سلاح‌هایش از دیواره سلول بگذرد (اندوسیتوز)، یا روی سلول سرطانی را نشانه بگذارند که دیگر سلول‌ها و مولکول‌های بدن بتوانند آن را شناسایی کنند. کوچکی این ذرات به آن‌ها امکان می دهد از سوراخ‌های کوچک دیواره سلول‌های سرطانی بگذرد و وارد آن شود.
 
گاهی می‌توان از این ریزذرات طلا که وارد سلول شده به عنوان ستون پنجم استفاده کرد که موقعیت دشمن (سلول سرطانی) را نشان می‌دهد و بعد با پرتو لیزر به آن حمله کرد. این پرتو لیزر باعث گرم شدن و جوش آمدن آب درون سلول می‌شود و در آن ایجاد حباب می‌کند. حباب‌ها بزرگ شده و می‌ترکند و به سلول سرطانی آسیب می‌زنند. گاهی هم این ذرات و سلاح‌های همراه مانع از تقسیم شدن سلول سرطانی می‌شوند. هنوز به کارهای زیادی نیاز است
با اینکه این کار هنوز روی انسان ها آزمایش نشده است، امید است که چنین وسیله ای بتواند با هدف قرار دادن سلول های بیمار و بدون آسیب رساندن به بافت های سالم، روزی برای کاهش اثرات جانبی درمان های وابسته به شیمی درمانی به کار رود. این وسیله پس از جاگذاری در مغز یک ماهی جواب مثبت داد که نشان می دهد می تواند در موجودات زنده مورد استفاده قرار گیرد.
 
به گفته محققان، آنها در این مطالعه خاصیت های جدیدی از طلا را کشف کرده اند که پیش از این شناخته نشده بود و این یافته ها نشان می دهد که فلز طلا را می توان برای آزادسازی داروها در درون تومورها با ایمنی قابل قبولی مورد استفاده قرار داد، به عبارت دیگر طلا به خوبی و بدون ضرر می‌تواند داروی شیمی درمانی را به داخل سلول سرطانی ببرد.
 
با اینکه هنوز به انجام کارهای بیشتر برای استفاده از طلا و این دستگاه روی بیماران نیاز است، ولی همین مطالعه گام بزرگی رو به جلو است و امید می رود که بتوان روزی دستگاه مشابهی در انسان ها توسط جراحان کار گذاشته شود تا شیمی درمانی را مستقیماً در تومورها فعال کند و اثرهای مضر این نوع درمان در اندام های سالم را کاهش دهد.
 
آنها بر این باور هستند که با رشد و پیشرفت روش های جدید و بهتر پرداختن به داروهای سرطان، مطالعات این چنینی قابلیت بهبود درمان سرطان و کاهش اثرات جانبی را دارد. به ویژه در مورد درمان تومورهای مغزی و دیگر سرطان هایی که فرایند درمان بسیار سخت و پیچیده ای دارند.
 
گفتنی است محققان در گام های بعدی می خواهند به این سؤال ها پاسخ دهند که آیا استفاده از این روش‌ها در انسان بی‌ضرر است یا نه؟ عوارض کوتاه مدت و درازمدت آن چیست؟ و آیا می توان روی آن به عنوان روشی بهتر برای درمان برخی سرطان ها حساب کرد؟