وزیران دفاع ایران و عراق روز یکشنبه اول مرداد تفاهمنامهای را در زمینه افزایش همکاریهای نظامی-دفاعی و آنچه تبادل تجربیات در «مبارزه با تروریسم و افراطگرایی» توصیف شده، به امضا رساندند.
تفاهمنامهای به توصیف خبرگزاری رویترز میتواند نگرانیها را در آمریکا افزایش دهد.
بر پایه گزارش خبرگزاریهای ایران، در یادداشت تفاهمی که به امضای حسین دهقان وزیر دفاع جمهوری اسلامی و عرفان الحیالی، همتای عراقی او، به امضا رسیده بر گسترش همکاریها و تبادل تجربیات در «مبارزه با تروریسم و افراطگرایی»، امنیت مرزها، و پیشتیبانیهای آموزشی، لجیستیکی، فنی و نظامی تأکید شده است.
همچنین به نوشته خبرگزاری تسنیم، با امضای این یادداشت تفاهم بر «آغاز طیف وسیعی از همکاریهای دفاعی-نظامی در حوزههای مختلف» توافق شده است.
عرفان الحیالی که از روز شنبه برای دیدار با مقامهای نظامی و امنیتی ایران به تهران سفر کرده، علاوه بر دیدار با وزیر دفاع ایران، با علی شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران نیز دیدار و گفتوگو داشته است.
روابط ایران و عراق از سال ۲۰۰۳ و سقوط صدام حسین گسترش یافته است. اما آمریکا که ایران را به واسطه رفتارهای بیثباتکنندهاش در منطقه مورد انتقاد قرار میدهد، نسبت به گسترش نفوذ ایران در عراق ابراز نگرانی کرده است.
این انتقادها و ابراز نگرانیها به ویژه از زمان به قدرت رسیدن دونالد ترامپ تشدید شده، و دولت آقای ترامپ در ماههای اخیر با هدف مهار جمهوری اسلامی، سرگرم بازنگری جامع سیاستهای خود در قبال ایران است.
شواهدی که مقامهای آمریکایی در مورد رفتارهای بیثباتکننده و مخرب ایران عنوان میکنند، از جمله شامل «نقش ایران در تشدید درگیریها در سوریه، یمن، عراق و لبنان»، و «حمایت از حملات به اسرائیل» است و آمریکا، ایران را «بزرگترین حامی تروریسم در جهان» میشناسد.
خود آقای ترامپ اخیراً در سخنانی در جمع سران کشورهای اسلامی در عربستان سعودی، با توصیف ایران به عنوان آتشبیار «نزاعهای فرقهای و تروریسم»، تأکید کرده بوده «تا وقتی ایران نخواهد شریکی برای [برقراری] صلح باشد، همه ملل آگاه باید آن را منزوی کنند».
او در این سخنان از جمله ایران را به دلیل «آموزش گروههای مسلح در سوریه، یمن، و عراق» سرزنش کرده بود.
در مورد عراق، مقامهای نظامی آمریکا، ایران به دست داشتن در تشدید خشونتها، از طریق حمایت مالی، آموزشی و تسلیحاتی از گروههای شبهنظامی متهم میکنند، گرچه ایران با رد چنین اتهامی، حضور نیروهای آمریکایی در عراق را زمینهساز خشونتها در این کشور میداند.
چندی پیش هربرت مکمستر، مشاور امنیت ملی دونالد ترامپ، با تأکید بر لزوم «پرده برداشتن از رفتارهای مخرب ایران» گفته بود که جمهوری اسلامی به دنبال «پیاده کردن مدل حزبالله لبنان در منطقه خاورمیانه» است.
او دیدگاه خود در این زمینه را این طور تشریح کرده بود که «ایران خواهان دولتهایی ضعیف در منطقه است که وابسته به حمایتهایش باشند، و [در این راستا] بتواند گروههای شبهنظامی و دیگر گروههای مسلح غیرقانونی را از خارج از این کشورها، در آنجا گسترش دهد».