محققان در برزیل یک کارآزمایی بالینی انجام دادهاند و برای پانسمان سوختگی شدید از روشی نامتعارف استفاده کردهاند، پوست ماهی تیلاپیا.
در کشورهای غربی از پوست منجمد خوک یا بافتهای انسانی یا محصولات مصنوعی برای پوشاندن سوختگیهای شدید استفاده میشود اما اینها در برزیل در دسترس نیستند بنابراین باید برای پوشاندن سوختگی از گازهای استریل استفاده میشود.
این گازها ممکن است به زخم بچسبند و تعویض پانسمان را تبدیل به کاری بسیار دردناک کنند. علاوه بر این تعویض پانسمان، اگر گاز به زخم چسبیده باشد، ممکن است باعت کنده شدن بافتهای تازه روییده از سطح زخم شود. از این رو پژوهشگران برزیلی به چیزی روی آوردهاند که در برزیل زیاد یافت میشود و بسیار ارزان است، ماهی تیلاپیا، ماهی که این روزها تقاضا برای آن رو به افزایش است و حتی در بازار ایران هم جای خود را باز کرده است.
محققان دانشگاه فدرال سیارا در شمال برزیل، دریافتند که پوست تیلاپیا مرطوب و حاوی کلاژن و مقاومتش در برابر عوامل بیماریزا مثل پوست انسان است.
آنها با استفاده از پوست تیلاپیا برای درمان سوختگی، مدت زمان ترمیم زخم را چند روز کاهش دادند. بعلاوه پوست تیلاپیا باعث کاهش درد بیماران و کاهش مصرف مسکن شد. پوست ماهی تیلاپیا معمولا خورده نمیشود و دور ریخته میشود. این پوست را تکنیسنهای دانشگاه سیارا با مواد مختلف ضد عفونی کرده و بعد آن را به سائوپائولو میفرستند تا با تابش پرتو ویروسهای آن کشته شوند.
پس از این مراحل پوست بستهبندی و در یخچال نگهداری می شود. این پوست را که دیگر بوی ماهی هم نمیدهد میتوان تا دو سال نگهداری کرد.
در حالی گازهای استریل را برای پوشاندن سوختگی باید مرتب عوض کرد تیلاپیا چنین نیست.
محققان برزیلی پوست تیلاپیا را برای ۵۶ بیمار دچار سوختگی درجه دو و سه استفاده کردهاند، پوست تیلاپیا را روی سوختگی گذاشته و بعد روی آن را پانسمان میکنند بدون استفاده از کرم یا داروی دیگری. بعد از ده روز پانسمان را بر میدارند و پوست ماهی که خشک شده براحتی از زخم جدا میشود. مححقان برزیلی می گویند استفاده از پوست تیلاپیا که در واقع جز ضایعات حوضچههای پرورش ماهی است ۷۵ درصد از درمانهای رایج ارزانتر است و نیازی به کرم سولفادیازین هم نیست که معمولا در برزیل برای پوشاندن سوختگی استفاده می شود.
این محققان امیدوارند پوست تیلاپیا در سطح صنعتی و وسیع برای درمان سوختگی تولید و در اختیار مراکز درمانی قرار گیرد.