دفـاع برای اثبات بی‌گناهی

 «دفاع» انگیزه‌ای است که بسیاری از متهمان زمانی که در جایگاه متهم در دادگاه کیفری قرار می‌گیرند بیان می‌کنند، اما این‌که آیا واقعا علت قتل دفاع از خود بوده و متهمان ناخواسته دست به جنایت زده‌اند، موضوع اصلی این پرونده‌هاست.
 
بی‌شک متهمان برای رهایی از قصاص چنین ادعایی را بیان می‌کنند و به همین دلیل تمیز و تشخیص این امر مهم به عهده قضات است. در میان این پرونده‌ها متهمانی هستند که به‌راستی به خاطر دفاع از خود دست به قتل زده‌اند.
 
گزارشی را که می‌خوانید چند مورد از جنایت‌هایی است که متهمان آن تنها به خاطر دفاع از خود دست به قتل زده و با اثبات آن در دادگاه موفق شدند از اتهام قتل عمد رهایی یابند.
 قتل پسر دکه‌دار
 اگر خواننده صفحات حوادث هم نباشید بی‌شک ماجرای جنایت دختر 14 ساله را شنیده‌اید. راضیه دختر نوجوانی که 16 اسفند 80 ناخواسته دستش به خون پسر دکه‌داری آلوده شد.
 
آن شب دختر نوجوان برای خرید کیک به دکه روزنامه‌فروشی رفت. ساعت 12 و 30 دقیقه نیمه‌شب را نشان می‌داد، راضیه به سمت پیشخوان دکه رفت و تانکری که در خیابان قرار داشت، دید مادر و برادر راضیه را که همراه او بودند مسدود کرد و آنها از اتفاقاتی که در مقابل دکه روزنامه‌فروشی رخ داد بی‌خبر ماندند.
 
آن شب پسر دکه‌دار، حرف‌های نامناسبی را به زبان آورد و راضیه در واکنش به این حرف‌ها هر آنچه روی دکه بود را به هم ریخت و این حرکت دختر شروع یک درگیری بود. پسر جوان قصد داشت با زور راضیه را به داخل دکه ببرد، اما دختر نوجوان مقاومت کرد. در این گیر و دار چادر راضیه از سرش کشیده می‎شود و مهاجم در حالی که موهای او را در دست داشته با مشت دست چپ به پهلوی چپ راضیه می‎کوبید.
 
راضیه برای رها کردن خود دست به کار می‌شود برای پیدا کردن وسیله‌ای تا با کمک آن از دست پسر دکه‌دار نجات یابد که در تاریکی شبانه تکه شیشه‌ای را لمس می‌کند و ضرباتی بی‌هدف به پسر جوان می‌زند. در همین حین ماموران گشت پلیس وارد عمل شده و پسر جوان به بیمارستان منتقل شده و راضیه بازداشت می‌شود.
 
پزشکی قانونی علت مرگ را اصابت جسم نوک تیز و برنده به گردن قربانی عنوان کرد و دختر نوجوان هم اعتراف کرد که ضربه‌ای به گردن او زده است. بنابراین مشخص بود که راضیه عامل قتل است و اما دختر نوجوان مدعی بود که در دفاع از خود دست به چنین کاری زده است درحالی که زمان درگیری هیچ شاهدی در محل حضور نداشت.
 
راضیه زمانی که مقابل قاضی شعبه 2106 مجتمع قضایی اطفال به خاطر سن پایین خود قرار گرفت، گفت: اگر به داخل دکه رفته بودم چه کسی جواب می‎داد؟ اگر رفته بودم، من هم می‌شدم مانند همه دخترانی که به جرم ولگردی دستگیر و 20 روز بازداشت شده و آزاد می‌شوند. صحبت‌های دختر نوجوان و دفاعیات وکیل او باعث شد تا او از قصاص رهایی یابد.
 قتل ناخواسته پدرخوانده
شامگاه 11 آذر 94 نیز جنایتی رخ داد که عامل این جنایت مدت‌ها بعد در دادگاه کیفری استان تهران توانست رضایت مادر مقتول را کسب کند. به دنبال مرگ مرد جوانی در خانه‌ای در خیابان 178 تهرانپارس، پای پلیس و بازپرس جنایی پایتخت به آن خانه باز شد. تیم جنایی به محض حضور در خانه با دختری روبه‌رو شدند که خودش را دختر خوانده قربانی معرفی کرد و مدعی بود پدر خوانده‌اش دست به خودکشی زده است.
 
اما ادعای دختر جوان در همان تحقیقات اولیه مشخص شد که دروغین بوده و قربانی به قتل رسیده است.
 
متهم جوان که دستش را رو شده می‌دید به جنایت اعتراف کرد و گفت: من نذر کرده بودم شله‌زرد بپزم، مادرم و همسر صیغه‌ای او آنجا آمده بودند. سهراب-مقتول- با ما دعوا کرد و به من حمله ور شد و می‌گفت من شیطان هستم. برای ترساندن او، چاقویی را از آشپزخانه برداشتم که سهراب چاقو را از من گرفت و در این درگیری پایش لیز خورد و زمین افتاد و چاقو به بدنش اصابت کرده و منجر به مرگش شد. قصد قتل نداشتم و چاقو را تنها برای ترساندن او برداشته بودم، اما در درگیر با او چاقو به شوهر مادرم برخورد کرد و او به قتل رسید. او در ادامه مدعی شد که در دفاع از خود مرتکب قتل شده است.
 
دختر جوان که جنایتی مرتکب شده بود به زندان رفت و با تکمیل تحقیقات در شعبه دوم دادگاه کیفری استان تهران پای میزمحاکمه رفت. دختر جوان وقتی مقابل قضات دادگاه کیفری قرار گرفت که مادر مقتول به حرمت محرم از خون پسرش گذشت.
 پایپ و جنایت نیمه شب
 نرگس یکی دیگر از متهمانی است که زمانی که پای میز محاکمه رفت با دفاع از خود و ارائه مدارک موفق شد حکم قصاص خود را بشکند و تنها به خاطر قتل غیر عمد محاکمه شود. این جنایت بامداد 24 فروردین سال گذشته رخ داد. او قصد ازدواج با پسر مورد علاقه‌اش را داشت که در خانه‌اش در خیابان اشرفی اصفهانی در یک درگیری که با پسر جوان داشت، چاقویی به گردن او زد و به این ترتیب جنایتی رقم خورد.
 
نرگس در بازجویی‌ها انگیزه درگیری‌اش را اعتیاد پسر جوان به شیشه اعلام کرد و گفت؛ قصد بیرون کردن او را از خانه‌اش داشت که با هم درگیر شدند و پایان این دعوای شوم چیزی جز مرگ او نبود.
 
اعترافات زن 32 ساله به قتل، بازسازی صحنه جنایت و تحقیقات ماموران پلیس و بازپرس پرونده حکایت از آن داشت که زن جوان عامل قتل پسر جوان بوده و به همین دلیل او در شعبه دهم دادگاه کیفری یک استان تهران پای میز محاکمه رفت.
 
نرگس که با درخواست قصاص خانواده مقتول مواجه شده بود زمانی که در جایگاه ویژه متهمان قرار گرفت در دفاع از خود گفت: بعد از مرگ همسرم به تهران آمدم و یک خانه اجاره کردم، چهارسال بود که با پسر جوان آشنا شده بودم. او مواد مخدر را ترک واز من خواستگاری کرده بود و خانواده‌‌هایمان هم از این ماجرا مطلع بودند. آن شب مقتول به دیدنم آمد و من هم برایش شام آوردم بعد از خوردن شام گفت که می‌خواهد به خانه دوستش برود. به همین خاطر یک پایپ و یک چاقو را روی جا کفشی گذاشت و گفت چون نیمه شب است می‌ترسد پلیس به او مشکوک شود به همین دلیل پایپ و چاقو را همراه خودش نبرد. با دیدن پایپ شوکه شدم و به او اعتراض کردم، اما گفت پایپ متعلق به دوستش است، او از خانه بیرون رفت و ساعت 2 نیمه شب به خانه بازگشت. او حال طبیعی نداشت و من متوجه شدم شیشه مصرف کرده است. از او خواستم تا خانه را ترک کند، اما چاقو را از روی جاکفشی برداشت و مرا تهدید کرد. من او را هل دادم و چاقو را از دستش گرفتم، او دوباره موهای مرا گرفت. در را باز کردم که از خانه بیرون برود که نمی‌دانم چطور چاقو به گردن او برخورد کرده بود. فورا با اورژانس تماس گرفتم ولی بی‌فایده بود. صحبت‌های زن جوان که به پایان رسید قضات دادگاه کیفری تنفس اعلام کردند. سپس رئیس دادگاه اعلام کرد با توجه به دفاعیات متهم و همچنین آثار بریدگی سطحی روی جسد عنوان اتهامی نرگس از قتل عمد به شبه عمد تبدیل می‌شود.
 قتل در خانه شیشه‌ای
 یکی از زنانی که موفق شد با اثبات دفاع مشروع از چوبه دار رهایی یابد، دختری 17 ساله بود که دست به جنایت زده بود. او از دوران نوجوانی به دام اعتیاد افتاد، دختر نوجوان هرگز تصور نمی‌کرد که اعتیاد مواد روزی به یک جنایت ختم شود.
 
مرداد 93 مرد 30 ساله‌ای در یکی از بیمارستان‌های پایتخت به قتل رسید. آثار چاقو روی بدن مرد جوان حکایت از جنایت داشت و عامل قتل دختری 17 ساله شناسایی شد. متهم خیلی زود به دام افتاد و در تحقیقات عنوان کرد: «من از زمان راهنمایی به شیشه معتاد شدم و مقتول هم فروشنده مواد بود. روز حادثه برای کشیدن شیشه به خانه دوستم رفته بودم که ناگهان مقتول وارد شد و به سمتم حمله کرد. او قصد آزار و اذیتم را داشت که من هم با یک چاقوی کوچک، ضربه‌ای به ساعدش زدم سپس با اورژانس تماس گرفتم و وی به بیمارستان منتقل شد. من قصد قتل نداشتم. مقتول می‌خواست به من تجاوز کند.»
 
پرونده متهم نوجوان با تکمیل تحقیقات و بازسازی صحنه جنایت به شعبه چهارم دادگاه کیفری استان تهران رفت. باتوجه به اظهارات متهم قضات دادگاه کیفری استان به شور نشسته و متهم از اتهام قتل به خاطر دفاع از خود تبرئه شد. به این ترتیب در پایان این جلسه، متهم به جرم قتل شبه‌ عمد محکوم شد.