قهر احمدی‌نژاد با انتخابات؛ طرفدارانش چه خواهند کرد؟

بیانیه مشترک محمود احمدی نژاد و حمید بقایی، به عنوان اولین موضع گیری پس از رد صلاحیت آنها از سوی شورای نگهبان، احتمالا در تعارض با سخنان تهدیدآمیز قبلی آقای احمدی نژاد قلمداد خواهد شد که گفته بود در صورت رد صلاحیت بیکار نخواهد نشست و این انتظار را به وجود آورده بود که ممکن است در صورتی که رد صلاحیت شود، حداقل به برخی افشاگری ها دست بزند.
 
البته، او چهار سال قبل هم برای کاستن از احتمال رد صلاحیت اسفندیار رحیم مشایی، سخنان مشابهی گفته بود اما بعد از رد صلاحیت آقای رحیم مشایی، به سادگی به رای شورای نگهبان گردن گذاشت و سکوت پیشه کرد.
 
جدا از این نکته، بیانیه مشترک آقای احمدی نژاد و حمید بقایی در ذات خود لحنی اعتراضی دارد و از جهات دیگری قابل توجه است.
 
کافی است این بیانیه را با بیانیه ها و سخنان شمار دیگری از داوطلبان نامزدی مقایسه کرد که نزدیک به جناح اصلاحی- اعتدالی یا اصولگرا بوده اند و صلاحیتشان رد شده است. تقریبا همه آنان بر تمکین خود از رای شورای نگهبان تاکید کرده و در عین حال، با اعلام حمایت از یکی از نامزدهای موجود، مردم را به شرکت گسترده در انتخابات و دادن رای به نامزد مورد نظر تشویق کرده‌اند.
 
محمود احمدی نژاد و حمید بقایی اما در بیانیه خود هیچ اشاره ای به رد صلاحیتشان نکرده و برخلاف رویه رایج، نه از شورای نگهبان نامی برده اند و نه از رهبر جمهوری اسلامی.
 
آنها همچنین با مخاطب قرار دادن "ملت ایران"، به طور تلویحی در مقام قهر و یا تحریم انتخابات قرار گرفته اند و با تاکید بر اینکه از هیچ یک از نامزدهای موجود حمایت نکرده و نخواهند کرد، دلیلی برای شرکت هواداران خود در انتخابات ندیده اند و از آنان نخواسته اند که به طور گسترده در انتخابات شرکت کنند؛ امری که در فضای سیاسی ایران می تواند به منزله تحریم قلمداد شود ولی بیانش از سوی کسی مانند محمود احمدی نژاد، ممکن است بیشتر نشانه ای از قهر او تصور شود.
 
اگر طرفداران محمود احمدی نژاد، که نمی توان با قطعیت از شمار آنها سخن گفت، توصیه او را بپذیرند، شاید ابراهیم رئیسی بیش از دیگر نامزدهای ریاست جمهوری ضرر کند زیرا بدنه اصلی ستاد انتخاباتی او را کسانی تشکیل داده اند که در دولت های نهم و دهم، یار و همراه نزدیک آقای احمدی نژاد بوده اند.
 
ممکن است آقای رئیسی، گذشته از نزدیکی های فکری و سیاسی، با امید بهره گرفتن از پایگاه اجتماعی یا شعارهای محمود احمدی نژاد، ستاد انتخاباتی خود را در اختیار کسانی مثل علی نیکزاد، صولت مرتضوی، فرهاد رهبر و مسعود میرکاظمی قرار داده باشد.
 
به عنوان مثال، طرفداران آقای احمدی نژاد، پروژه مسکن مهر را یکی از اقدامات بزرگ و مثبت او می دانند که به ویژه به سود اقشار فرو دست جامعه بود. علی نیکزاد، وزیر مسکن و سپس راه و شهرسازی، نقشی جدی در این پروژه داشت. بنابراین، انتصاب آقای نیکزاد به عنوان رئیس ستاد انتخابات ابراهیم رئیسی، در کنار حضور پررنگ چهره‌های دیگری که عمده ترین مناصبشان را در دولت محمود احمدی نژاد داشته اند، می تواند طرفداران محمود احمدی نژاد را، فارغ از تعداد و شمارشان، جذب آقای رئیسی کند.
 
بیانیه محمود احمدی نژاد، می تواند پاسخ مستقیمی به این اقدام ابراهیم رئیسی باشد و تلاشی برای جلوگیری از بهره برداری از آرایی که آقای احمدی نژاد فکر می کند متعلق به او هستند و حالا که مانع حضور او در انتخابات شده اند، دلیلی ندارد که این آرا به حساب کسی دیگر ریخته شود.
 
اما عدم توصیه به شرکت در انتخابات از سوی کسی مثل محمود احمدی نژاد تا چه اندازه موثر و تعیین کننده خواهد بود؟
 
به دشواری می توان به چنین سوالی جواب داد، زیرا نه او حزب و تشکیلات منسجم با میزان مشخصی عضو دارد، نه نظرسنجی های مستقلی انجام می گیرد که نشان دهد چهره ای سیاسی مثل او چقدر طرفدار یا محبوبیت دارد و نه او یا نزدیکانش در انتخابات قبلی و فعلی اجازه حضور در رقابت های انتخاباتی را یافته اند.
 
آمار رسمی اعلام شده در جمهوری اسلامی این است که محمود احمدی نژاد در سال 1388، 63 درصد آرا را به خود اختصاص داد. اما نه آن آمار هرگز از سوی معترضان به انتخابات 88 پذیرفته شد و نه امروز حتی متحدان پیشین آقای احمدی نژاد برای او چنین ارج و قربی قائل هستند.
تحلیل‌های دیگر آقای احمدی‌نژاد ابتدا گفته بود که از حمید بقایی حمایت می‌کند اما ناگهان خودش هم همراه آقای بقایی در انتخابات ثبت نام کرد برخی نظرسنجی های چند هفته گذشته حکایت از آن داشتند که محمود احمدی نژاد به رغم همه انتقادهایی که به او می شود، هنوز در میان رقبای حسن روحانی بالاترین رای را دارد؛ اما مشکل اینجاست که اولا نمی توان از درستی چنین نظرسنجی هایی مطمئن بود و ثانیا، نمی توان اطمینان داشت که این آرا به طور ثابت متعلق به یک چهره (در اینجا محمود احمدی نژاد) هستند و با غیاب او، به سبد نامزد دیگری سرازیر نمی شوند.
 
با این همه، به نظر می رسد که دست‌کم خود آقای احمدی نژاد و همراهانش، آنقدر اطمینان دارند که با خطاب قرار دادن "ملت ایران" با اشاراتی صریح از مردم بخواهند در انتخاباتی که او در آن از کسی حمایت نمی کند، شرکت نکنند.
 
اما وقتی رد صلاحیت کسی که دو دوره رییس جمهوری بوده و نظرش "نزدیک‌ترین نظر به رهبر" بوده، چنین آرام و بی تلاطم صورت می گیرد، نه باید امید چندانی به برآورده شدن این توقع او داشت که اعلام صریح عدم حمایتش از نامزدها تاثیری بر روند انتخابات بگذارد؛ و نه باید تعجب کرد که در روزها و هفته های مانده تا انتخابات، او بار دیگر تغییر موضع دهد و خواستار مشارکت همگان حتی به سود یک نامزد مشخص شود.