ابراز تردید وزارت خارجه ایران درباره «جدیت» آمریکا در اجرای «کامل» برجام

پرچم ایران و آمریکا در وین وزارت خارجه ایران در پنجمین گزارش خود از اجرای توافق اتمی وین اعلام کرد که مواضع مقام‌های دولت دونالد ترامپ «تردیدهایی را در مورد جدیت» آمریکا «در ایفای کامل و با حسن نیت تعهداتش» دراین توافق، ایجاد کرده است.
 
به گزارش خبرگزاری دولتی ایرنا، وزارت خارجه در این گزارش که روز یکشنبه،۲۷ فروردین، منتشر شده، اعلام کرد که موضع رسمی مقام‌های دولت جدید آمریکا «بررسی و ارزیابی» توافق اتمی وین است، اما آنان در طول دوره ارزیابی، به تعهدات این کشور پایبند خواهند بود.
 
دراین گزارش درعین حال اعلام شده که «تکرار اظهارات و مواضع ضد برجامی» مقامات آمریکایی «تردیدهایی را در مورد جدیت این کشور در ایفای کامل و با حسن نیت تعهداتش ایجاد» کرده است.
 
وزارت خارجه ایران تاکید کرد که به همه کشورهای گروه ۱+۵ اعلام کرده، توافق اتمی وین، نه یک توافق بین ایران و آمریکا بلکه سندی «چندجانبه» و مورد تایید شورای امنیت سازمان ملل است.
 
وزارت خارجه ایران روز سه‌شنبه، ۲۸ دی ۹۵، در چهارمین گزارش سه‌ماهه خود از اجرای توافق اتمی وین اعلام کرده بود که سخنان دونالد ترامپ ،رئیس جمهوری آمریکا، باعث «نوعی بلاتکلیفی و نگرانی در مورد آینده برجام در میان تعدادی از شرکت‌های خارجی» شده و آنان منتظر «راهبرد دولت جدید آمریکا» هستند.
 
مقام‌های دولت دونالد ترامپ از جمله رکس تیلرسون، وزیر خارجه، از«بازبینی کامل» توافق اتمی وین سخن گفته‌اند اما مقام‌های ایرانی تاکید کرده‌اند که از نظر تهران توافق اتمی وین «تمام شده است» و ایران با دولت آمریکا درباره این توافق وارد مذاکره سیاسی جدید نخواهد شد.
 
فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، نیز بر پایبندی این اتحادیه به توافق هسته‌ای تاکید کرده است.
 
دونالد ترامپ، رئیس جمهوری‌ آمریکا، در فروردین ماه امسال در دیدار با حیدر العبادی، نخست‌وزیر عراق گفت که هیچ‌کس نمی‌داند که چرا باراک اوباما توافق هسته‌ای با ایران را امضا کرد.
 
رئیس جمهور آمریکا از برجام به‌ عنوان «بدترین» توافقی یاد کرده که تا به حال دیده و پیشتر در مبارزه‌های انتخاباتی خود وعده داده بود از این توافق کنار بکشد.
 
با این حال علی‌رغم این مواضع هنوز اقدام مشخصی برای کنار گذاشتن این توافق از سوی دولت آمریکا دیده نشده است.
 
دولت ترامپ در ماه مارس اعلام کرد، که مجوز فروش هواپیماهای مسافربری به ایران را صادر خواهد کرد.
 «افراد و بنگاه‌های داخلی و خارجی که از تحریم‌ها منفعت می‌بردند»
 وزارت خارجه ایران در گزارش خود به «چالش‌ها و موانع غیربرجامی» در مسیر اجرای توافق اتمی وین نیز اشاره کرده که از جمله آنها تحریم‌های اولیه آمریکا، تحریم‌ها و محدودیت‌های غیرهسته‌ای، محدودیت‌های گروه ویژه اقدام مالی (FATF) و «فضای ایران‌هراسی» است.
 
در این گزارش همچنین از افراد و بنگاه‌های داخلی و خارجی که از تحریم‌های غرب علیه ایران « منفعت می‌بردند»، به عنوان یکی دیگر از«چالش‌ها و موانع غیربرجامی» نام برده شده است.
 
وزارت خارجه ایران در گزارش دوم خود از اجرای توافق اتمی وین نیز با اشاره به موانع داخلی اجرای این توافق اعلام کرده بود «برخی دلالان که از شرایط تحریم سود کلانی عایدشان» شده است، «از هر فرصتی جهت تخریب و نابودسازی شرایط پسابرجام، با استفاده و حتی دامن زدن به فضاسازی‌های سیاسی داخلی» استفاده می‌کنند.
 
پیش از این مقام‌های دولت حسن روحانی از برخی از مخالفان توافق اتمی وین با عنوان «کاسبان تحریم» نام برده‌اند.
 
با وجود تأیید رسمی برجام از سوی آیت‌الله علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، او و نزدیکانش همچنان از این توافق انتقاد می‌کنند.
 آزاد شدن ۲۵ میلیارد و ۷۰۰ میلیون دلار از دارایی‌های ایران
 وزارت خارجه ایران در گزارش خود همچنین به آثار رفع تحریم‌های غرب نیز اشاره و اعلام کرده که از تاریخ اجرای توافق اتمی وین، شبکه بانکی کشور ۷۰۴ رابطه کارگزاری با ۲۴۹ بانک دنیا ایجاد کرده است.
 
براساس این گزارش، در این مدت بیش از ۹۹ هزار اعتبار اسنادی گشوده شده و بیش از ۸۰ هزار حواله ارزی صادر شده که ارزش این خدمات تجاری بیش از ۳۸ میلیارد دلار بوده است.
 
به گفته وزارت خارجه ایران، در سه ماه اخیر ۹ میلیارد و ۳۰۰ میلون دلار از منابع مسدود شده ایران در کشورهای دیگر آزاد شده که مجموع دارایی‌های آزاد شده، پس از توافق اتمی وین به ۲۵ میلیارد و ۷۰۰ میلیون دلار رسیده است.
 
در این گزارش همچنین به دیگر اثرات رفع تحریم‌های غرب از جمله افزایش صادرات نفت و تحویل هواپیماهای ایرباس وبوئینگ به ایران اشاره شده است.
 
عباس عراقچی، معاون وزیر خارجه ایران، روز ۲۶ دی ۹۵، سالروز اجرای توافق اتمی وین، گفته بود که همه موانع موجود بر سر اجرای این توافق برداشته شده و سه حوزه کلیدیِ انرژی، حمل‌ونقل و بانکی «به حالت عادی بازگشته است».
 
با این حال ولی‌الله سیف، رئیس بانک مرکزی ایران، روز شنبه ۲۴ مهر ۹۵، اعلام کرده بود که نمی‌توان شرایط فعلی را «به عنوان عادی‌سازی روابط بانکی تلقی کرد» و «شرایط موجود نسبت به انتظاراتی که قبل از برجام وجود داشت، رضایت‌بخش نیست».
 
در همین حال علی آهنی، سفیر ایران در فرانسه، در بهمن ماه سال گذشته گفته بود که «احتیاط و نگرانی» بانک‌های بزرگ فرانسه از مجازات‌های احتمالی آمریکا مانع توسعه روابط اقتصادی دو کشور است.
 
در همان ماه بانک سلطنتی اسکاتلند اعلام کرد که فشارهای دولت بریتانیا را که سهامدار عمده این بانک است برای تشویق معامله با ایران نپذیرفته است، چون معامله با آن کشور را هنوز پر مخاطره می‌داند.
 امضای قرارداد مشاوره‌ بازطراحی راکتور آب سنگین اراک با چین
 درگزارش وزارت خارجه ایران همچنین به اقدامات سه ماهه اخیر برای اجرای توافق اتمی وین اشاره شده که «شروع گازدهی به سانتریفیوژ ‌آی آر ۸»،«خرید حدود ۱۳۷ تن کیک زرد از روسیه»،«بازگردانده شدن بخشی از اورانیوم غنی‌شده ۲۰ درصدی که در روسیه به امانت گذاشته شده بود، برای استفاده در رآکتور تحقیقاتی تهران» از جمله آنها است.
 
در این گزارش همچنین اعلام شده که ایران و چین روز ۲۴ فروردین قرارداد مشاوره‌ بازطراحی راکتور آب سنگین اراک را در پکن امضا کردند و مذاکره بر سر تعیین نوع سوخت این راکتور با طرف چینی ادامه دارد.
 
سازمان انرژی اتمی ایران روز شنبه نهم بهمن ۹۵، خبر داده بود که در اقدامی «در چارچوب توافق هسته‌ای وین» آزمایش سانتریفیوژهای «‌آی آر ۸» را با تزریق گاز «اورانیوم هگزافلوراید» یا «یو اف ۶» آغاز کرده است.
 
توقف غنی‌سازی در سایت فردو و تبدیل آن به مرکز تحقیقاتی، بازطراحی بین‌المللی رآکتور آب سنگین اراک، کاهش ذخیره اورانیوم و نظارت مرتب آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز از موارد مورد تفاهم طرف‌های مذاکره بود.
 
گزارش وزارت خارجه ایران به مجلس، بر اساس مصوبه مجلس ایران درباره توافق اتمی وین ارسال شده است.
 
بر اساس مصوبه مجلس ایران، وزارت خارجه موظف شده که هر سه ماه یک بار روند اجرای توافق اتمی وین را به کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس گزارش دهد.