میگرن یک سردرد ضربان دار و دردناک است که معمولاً در یکطرف سر بروز پیدا میکند. ترکیبات یا شرایطی خاص مانند محیط، استرس، هورمونها و بسیاری از دیگر عوامل آغازگر این سردرد هستند. معمولاً در زنان دیده میشود (حدود 75 درصد) و ممکن است بر توانایی فرد در انجام کارهای روزانه تأثیر بگذارد.
علائم میگرن
دردهای ضربهای معمولاً در یک سمت سر. این درد ممکن است به چشم، پیشانی یا شقیقه فرد سرایت کند و سبب بروز تهوع، استفراغ، مشکلات بینایی و حساسیت به نور در فرد شود.
میگرن با "اورا" (اختلال حسی بینایی)
برخی میگرنها با اورا آغاز میشوند و فرد حدود یک ساعت قبل از شروع درد، تغییراتی در بینایی (نقاط، خطوط مواج، تاری) تجربه میکند. حدود بیست درصد از افراد مبتلا در این دسته قرار دارند.
علائم هشداردهنده میگرن
حدود 25 درصد از مبتلایان یک "فاز مقدماتی" تجربه میکنند. این فاز حدود 24 ساعت قبل از سردرد آغاز میشود و در فرد تغییرات خلقوخوی (افسردگی، هیجان، تحریکپذیری) و احساس بو یا مزههای عجیب ایجاد میشود.
علت میگرن چیست؟
علل عصبی میگرن هنوز نامعلوم است. اما تصور میشود ترکیبی از نشتهای رگهای خونی و مواد شیمیایی مغز با سلولهای مغزی درگیر شده و سبب بروز میگرن میشوند.
محرکها:
چراغهای چشمکزن یکی از شایعترین عوامل محرک چراغهای چشمکزن است.
اضطراب و استرس گرسنگی و کمبود خواب
تغییرات هورمونی میگرن در بسیاری از زنان با چرخه قاعدگی مرتبط است. تصور میشود افزایش و کاهش سطح هورمونها عامل میگرن باشد.
غذاهای سردرد آور
بااینکه مطالعات نشان داده هر غذایی ممکن است سبب شروع درد میگرن شود، اما تأثیر برخی غذاها بیشتر است. مانند شراب قرمز، پنیر، شکلات، سس سویا، گوشت فرآوری شده و غیره.
تیرامین
تیرامین تولیدشده از اسیدآمینه تیروزین سبب انقباض و انبساط رگهای خونی میشود.
کافئین: مفید یا مضر؟
کافئین موجود در قهوه همراه با مصرف دارو، به تسکین میگرن کمک میکند. اما زمانی که سطح کافئین بدن کاهش یابد، احتمال بروز سردرد وجود دارد. پس میتوان گفت کافئین بهنوعی هم خوب است و هم بد.
تشخیص میگرن
میگرن معمولاً بر اساس علائم و پیشینه فرد تشخیص داده میشود. اما اکثر پزشکان CT یا MRI مغزی نیز انجام میدهند تا مطمئن شوند علل دیگری در سردرد دخیل نیست.
درمان:
داروهای غیر نسخهای
انواع مختلفی از داروهای غیر نسخهای برای سردرد وجود دارد. مانند آسپرین، ناپروکسن سدیم، ایبوپروفن و استامینوفن. استفاده بیشازحد از این داروها سبب حاد شدن میگرن میشود.
تریپتان ها
تریپتان ها (سوماتریپتان، ناراتریپتان، مگزالت، زولمیتریپتان، ریزاتریپتان) رایجترین داروهای تجویزی برای میگرن هستند. اما افراد مبتلا به فشارخون، بیماریهای قلبی، افراد باسابقه سکته مغزی و کسانی که داروهای خاص مصرف میکنند، نمیتوانند از تریپتان ها استفاده کنند. برخی افراد با عوارض جانبی مانند تهوع، سرگیجه، درد قفسه سینه و اختلال در حس لامسه روبرو میشوند.
ارگوتامین ها
ارگوتامین ها نیز در درمان میگرن به کار میروند، اما بهاندازه تریپتان ها مؤثر نیستند. عوارض جانبی این دارو شامل تهوع، سرگیجه، درد عضلانی است و با برخی داروهای دیگر تداخل دارد.
آیا درمان شما مؤثر است؟
گاهی اوقات درمانهای اولیه میگرن جواب نمیدهد. در این صورت بهتر است برای تغییر درمان با پزشک خود مشورت کنید. پیشنهاد میشود برای نتایج بهتر در اوایل بروز درد (دو ساعت اول) درمان انجام شود.
محدودیتهای استفاده از دارو
برخی از سردردهای حاد به دلیل استفاده بیشازحد از دارو است. از داروهای تجویزی میگرن بیش از دو بار در هفته استفاده نکنید. مصرف دارو حتماً باید تحت نظر پزشک باشد. مخدرها آخرین راه حل برای میگرن هستند.
داروهای پیشگیری
اگر میگرن شما مکرر و حاد است، ممکن است داروهایی برای جلوگیری از سردرد تجویز شود. مانند تیمولول، والپروئکس سدیم، پروپرانولول و توپیرامات.
درمانهای جایگزین
بیوفیدبک در این روش محرکهای میگرن مانند استرس و تنشهای عضلانی کاهش داده میشوند.
طب سوزنی
بااینکه طب سوزنی کاملاً اثبات نشده است، اما این روش درمان چینی برای کاهش یا از بین رفتن درد به بسیاری از بیماران کمک میکند. ازآنجاکه نتایج در افراد مختلف بسیار متفاوت است، اکثر پزشکان این درمان را توصیه نمیکنند.
مزایای پیر شدن
اوج شدت و دفعات حملات میگرن بین سنین 20 تا 60 سالگی رخ میدهد. پس از 60 سالگی، شدت و دفعات حملات کم میشود و در برخی موارد کاملاً از بین میرود.