این روزها خوراکیهای پذیرایی تا حدی متفاوت از گذشته است و پاستیل و شیرینیهای بزرگ لذیذ و انواع آجیلها جای خوراکی های قدیمی را گرفته اند. در این مطلب می خواهیم در مورد تفاوت پذیرایی و درست و غلط بودن عادتهای رایج در این ایام بدانیم.
ایام عید که فرا میرسد روزها به دید و بازدید میگذرد. همه لباسهای نو و تمیز به تن میکنند و راهی منزل دوستان و آشنایان میشوند. در گذشته بزرگترها به کوچکترها عیدی و تخممرغ رنگی میدادند و عموماً شیرینی و تنقلاتی مانند کشمش، مویز و نقل به مهمانها تعارف میکردند؛ اما این روزها خوراکیهای پذیرایی تا حدی متفاوت از گذشته است. پاستیل، شیرینیهای بزرگ لذیذ و انواع آجیلها جای خوراکی های قدیمی را گرفته اند. خانمها اکثراً میگویند که در رژیم هستند و باید مراقب تناسب اندامشان باشند. خیلیها هم از بالا رفتن قند و چربی خونشان میترسند اما در مقابل میزبانی که مرتب تعارف میکند چه میتوان کرد؟
آیین پذیرایی در عید و تفاوت های آن با گذشته
در قدیم محلهها کوچکتر بود و افراد نزدیک هم زندگی میکردند. هنگام دید و بازدید عید وقتی خانه یک نفر میرفتند جمع میشدند و از همانجا به خانه دیگری میرفتند اما امروزه نوع دید و بازدیدها تغییر کرده است. افراد روز معینی را مشخص میکنند و در خانه میمانند تا مهمانها برسند. برخی از دید و بازدیدها هم به صورت رستورانی درآمده است. یعنی میزبان یک روز تعطیل همه را به رستوران دعوت میکند. در گذشته پذیرایی ناهار و شام در ایام نوروز جایگاهی نداشته اما امروز به دلیل کوچکتر شدن خانهها و جوابگو نبودن فضای خانه برای مهمان زیاد، این عادت مرسوم شده است.
تفاوت عمده دیگر در میزان سفرهاست. در گذشته سفرهای نوروزی به حدی که امروزه دیده میشود، نبود و بسیاری افراد در حال حاضر در طول نوروز در سفر هستند بنابراین دید و بازدید به بعد از عید موکول میشود.
در مورد نحوه پذیرایی باید گفت در حال حاضر عادتهای پذیرایی، تفاوت چندانی با گذشته ندارد. از قدیمالایام ایرانیها از مهمان خود با چای، شیرینی و میوه پذیرایی میکردهاند و هنوز هم همینطور است. البته شیرینیها قبلاً بیشتر سنتی و شامل پشمک، باقلوا، قطاب و... بود. سایز شیرینیها هم کوچکتر از اندازه شیرینیهای امروزی بود. انواع نان نخودچی، شیرینیهای گردویی، نانهای برنجی، شیرینیهای زنجبیلی و... تعارف میشد که مهمان حتی اگر چند شیرینی میخورد، حجم بالایی از این نوع خوراکی را دریافت نمیکرد. امروزه برخلاف گذشته شیرینیهای بزرگ تعارف میشود که کار نادرستی است. در واقع، مصرف چند شیرینی بزرگ در منازل مختلف باعث افزایش کالری مصرفی و اضافه وزن میشود.
شیرینیهای مناسب برای پذیرایی در عید شیرینیهای سنتی یا شیرینیهای کوچک و خشک بهترین انتخاب هستند. برخی از افراد شیرینیهای تر میخرند که ماندگاری زیادی ندارد. جای این شیرینیها یخچال است. در ایام نوروز گاهی شیرینی صبح تا شب یا در اثر غفلت شبانهروز بیرون از یخچال قرار میگیرد که اگر ماندگاری پایینی داشته باشد، فاسد خواهد شد.
کدام میوه ها در عید ارجحیت دارند؟ از میان میوهها توصیه میشود بیشتر میوههایی را مصرف کنید که ویتامین آنها در کبد ذخیره میشود. ویتامین A از ویتامینهایی است که در کبد ذخیره میشود و تا چند ماه نیاز فرد را برطرف میکند. پیشساز این ویتامین در سیب و پرتقال وجود دارد. مزیت خیار هم کمکالری بودن آن است و خوبی آن این است که میتوانید در هر منزلی که برای عیددیدنی میروید، مصرف کنید تا هم پذیرایی شده باشید و هم کالری بالایی دریافت نکرده باشید. بنابراین اگر محدودیت مصرف میوه دارید یعنی یا وزنتان زیاد است یا قند خونتان بالاست و بیش از 4-3 عدد میوه در روز نمیتوانید بخورید، در یکی، دو مهمانی با خیار از خودتان پذیرایی کنید.
در مورد موز هم باید گفت که یک موز 2 سهم میوه است و به نسبت سایر میوهها ویتامین A و C موز کمتر است و در عوض قند بالایی دارد و بیشتر سیرکننده است. اگر فردی طعم موز را میپسندد مصرف آن ایرادی ندارد اما به هر حال کالری بالایی دارد.
و اما آجیل ها تخمه کدوی ریز یکی از بهترین گزینه هاست؛ زیرا زمان زیادی طول میکشد تا فرد نیم سیر از آن را بشکند. خوبی این دانهها این است که فرد هم پذیرایی میشود هم کالری کمتری دریافت میکند. مسلماً بادام، پسته، فندق، بادامزمینی و... راحتتر خورده میشوند و میزان مصرف در همان زمان بیشتر است.
در بین مغزها هم در درجه اول گردو چون سرشار از اسید چرب امگا 3 است. البته معمولاً در آجیل نوروزی گردو استفاده نمیشود. بقیه مغزها نیز حاوی اسیدهای چرب هستند و میتوان به تعادل آنها را مصرف کرد.
خوبی آجیل این است که بعد از مصرف افراد میلی به خوردن غذا ندارند و کمتر برنج میخورند. 30 عدد پسته 120 کالری دارد، سیرکننده و شبیه یک وعده غذایی است. بنابراین اگر با خوردن آجیل بشقاب غذای شما کوچکتر شود، عادت خوبی است.
میوههای خشک برای پذیرایی! میوههایی که درسته خشک میشوند برای پذیرایی مناسبند اما میوههای ورقه شده خیر! میوههایی که درسته خشک میشوند تا حدود زیادی خواصشان حفظ میشود اما میوههایی که به شکل ورقه خشک میشوند، ویتامین زیادی ندارند. از این میوهها به جای چیپس و پفک میتوان استفاده کرد. آلو، برگهها، توت، انجیر و... بهترین میوههای خشک هستند.
عید و شکلات مصرف روزی 10 گرم شکلات تلخ یا دو حبه به دلیل داشتن ترکیبهای پلیفنول توصیه میشود. قطعاً از میان شکلاتها، انواع مغزدارشان بهترین است. میزان کالری شکلات تلخ با شیری یا قنددار یکی است و رژیمی محسوب نمیشود؛ اما خواص بیشتری دارد.
از میان نوشیدنیها هنوز هم چای بهترین است چای نوشیدنی مرسوم پذیرایی در عید است. چای ترکیبهای تئین و کافئین و آنتیاکسیدانهای بسیار خوبی دارد و بهترین نوشیدنی برای پذیرایی است. البته از دیدگاه تغذیه، آب خوردن بهتر از چای است چون مجبور نیستید همراه آن خوراکی شیرینی بخورید.
بهترین زمان برای عیددیدنی عصر، بهترین زمان عیددیدنی است. بعد از شام نیز فرصت مناسبی است. معمولاً افراد صبحها عیددیدنی نمیروند اما به هر حال اگر صاحبخانه اعلام آمادگی کند ساعت 12-10:30 ساعت مفیدی است که میتوان از آن استفاده کرد.