بانک‌های هلند و بازجویی از مشتریان ایرانی

رادیو زمانه : ابتدا مطلع شدیم که یک بانک هلندی از مشتریان ایرانی خود راجع به مراودات‌شان با ایران بازخواست می‌کند. بعد فهمیدیم موضوع محدود به یک بانک نیست، هر چند گویا رویه بانک‌های مختلف با هم فرق می‌کند.
 
ما بیشتر به اسم یک بانک برخوردیم: “رابو بانک” که بزرگترین بانک هلند است. این بانک مشتریان ایرانی‌اش را مورد بازخواست قرار می دهد و از آنها راجع به سفرشان به ایران و مبلغ پولی که با خود می‌برند و نحوه خرج کردن آن می پرسد. گروهی از ایرانیان که به شدت از این پرسش ها شگفت زده شده و از چنین دخالت مستقیمی در زندگی خصوصی‌شان خشمگین شده‌اند، واکنش هایی نشان داده‌اند. برخی بلافاصله حساب خود را بسته و به بانک های دیگر مراجعه کرده‌اند، برخی از دادن پاسخ خودداری کرده‌اند و برخی ضمن اعتراض و ابراز ناراحتی از این پرسش ها، به آنها پاسخ داده‌اند.
 
ابتدا به نظر می رسید که بانک با کنترل حساب‌های مشتریان ایرانی و پی بردن به پرداخت بهای بلیط “ایران ایر”، به رفت و آمد عده‌ای به ایران پی برده و آنان را بازخواست می‌کند. اما چندی پس از آن روشن شد که این تماس ها شامل کسانی هم می‌شود که به ایران سفر نمی کنند. فقط داشتن نام ایرانی و متولد بودن در ایران کافی است که در لیست بازخواست قرار بگیرند.
نتیجه تحقیق از بانک
تماس های مکرر ایرانیان هلند با “زمانه” و مطرح کردن این مسئله، ما را برآن داشت که گزارشی دراین باره تهیه کنیم.
 
تماس های پی درپی با بانک و خواستن توضیح از مسئولین، نتیجه ای جز ارجاع دادن به این و آن و سردرگمی نداشت. هیچ مسئولی از روابط عمومی و یا بخش های دیگر بانک حاضر به مصاحبه و توضیح نشد.
 
ولی چند از تن از کارکنان بانک − که خواهان مخفی ماندن نام و سمت شان شده‌اند − تا اندازه ای دلیل این اقدام “رابو بانک” را توضیح دادند. این کارکنان می گویند کار آنها طبق قانون است و دستور از مدیریت بانک دارند که حساب شهروندان دارای تابعیت پنج کشور را که شامل تحریم های جهانی هستند کنترل کنند تا مبادا از طریق آنها تحریم ها دور زده شوند. به این ترتیب بانک می خواهد از “کارهای خلاف از جمله کمک به تروریسم و پولشویی” جلوگیری کند. کشورهای سودان، سوریه، کره شمالی، کوبا و ایران شامل این حکم می شوند.
 
درپاسخ به این پرسش که چرا تا چندی پیش که تحریم های جهانی برعلیه ایران جاری بود، چنین کاری صورت نگرفته و چرا تازه بانک این کار را شروع کرده است، جواب این بود که تا ماه فوریه 2016 که تحریم های گسترده جهانی از طرف سازمان ملل و اتحادیه اروپا و همچنین دولت آمریکا بطور خاص درجریان بود، رابو بانک هم مانند دیگر بانک ها هیچ نوع همکاری‌ای با بانک های ایرانی نداشته است. ولی پس از این تاریخ گرچه هنوز رابطه مستقیمی با هیچ بانک ایرانی نداشته ولی ارتباطاتی از طریق بانک های واسط برقرار شده است.
 
یکی از کارمندانی که ما با او صحبت کردیم می‌گوید: «درنظر داشته باشید که این ارتباطات شامل تحریم های سازمان ملل و اتحادیه اروپاست و نه تحریم هایی که از جانب  OFAC اعمال شده است. OFAC “دفترکنترل دارایی‌های خارجیِ” خزانه داری  کشور آمریکاست که سالیان درازی است ایران را در لیست سیاه خود قرار داده که شامل تحریم سیستم بانکی ایران و بسیاری از شرکت ها و افراد دارای تابعیت ایرانی است. رابوبانک به دلیل همکاری نزدیک و گسترده با بانک های آمریکایی و بخاطر ترس از جریمه های سنگین آمریکا ناچار است نقل و انتقالات بانکی مشتریان کشورهایی را که شامل این تحریم ها می شوند زیرنظر داشته باشد.»
 
بر این قرار «رابوبانک با هدف اجرای قوانین تحریم های وضع شده، اقدام به وضع مقررات داخلی کرده که کارکرد مشتریان این پنج کشور را به طور جداگانه مورد بررسی قرار می دهد. به همین دلیل بانک با مشتریان دارای تابعیت این کشورها تماس گرفته و جویای اطلاعات از نحوه ارتباطات مالی آنها با این کشورهاست. طبق این مقررات، با سودان شمالی، سوریه و کره شمالی هیچ نوع نقل و انتقالی مستقیم یا غیرمستقیم نباید صورت گیرد. درمورد ایران و کوبا، هرنوع ارتباطی، چه مستقیم چه غیرمستقیم، بایستی پیشاپیش با بانک درمیان گذاشته شده و کسب اجازه شود. اطلاعاتی که بانک می خواهد بداند، شامل اینهاست: هدف از فرستادن پول، میزان مبلغ، طرف ذینفع، فرستنده و مسیر انتقال پول. با کنترل این اطلاعات و تطبیق آن با شرایط تحریم ها بانک تصمیم می گیرد که این انتقال صورت بگیرد یا نگیرد.»
دخالت در حریم خصوصی افراد
در صحبت‌هایی که ما با چند تن از کارکنان رابوبانک داشتیم، آنان اذعان داشتند که این نوع بازخواست‌ها دخالت در حریم خصوصی افراد است ولی اولویت را به «اجرای قانون» و دستور مافوق می دهند.
 
نکته مورد توجه این است که سقفی برای تراکنش‌های بانکی تعیین نکرده‌اند و به این جهت کنترلی که گویا قرار بوده است در مورد مبلغ‌های درشت مشکوک صورت گیرد در عمل فشار خود را متوجه مشتریان عادی کرده است.
 
ناراحت‌کننده و سؤال‌برانگیز این است که رابوبانک می خواهد بداند کسی که برای گذراندن تعطیلات به کشورش می رود پولش را چگونه خرج می کند. درحالی که هر شهروندی چه با ریشه هلندی و یا غیرهلندی، هزینه های مشخصی برای سفر خود دارد؛ آنان می‌خواهند تمام جزئیات پولی را که مسافران به همراه خود می برند بدانند، و اینکه چه مقدار با خود برمی گردانند نیز به ناگهان برای بانک اهمیت پیدا کرده است.
لزوم مقاومت شهروندی
در مورد کنترل بر حساب‌های بانکی ایرانیان ساکن هلند در دور اخیر فرضیه دیگری هم وجود دارد. می‌گوییم فرضیه چون هیچ اظهار نظر رسمی‌ای در این باره وجود ندارد. گفته می‌شود هلند و بلژیک طرحی را برای ارائه به اتحادیه اروپا آماده کرده‌اند که مطابق با آن پناهندگی کسانی که به موطن خود رفت و آمد می‌کنند باید لغو شود، چون طبق تعریف پناهنده کسی است که جانش در کشور اصلی خودش در خطر باشد. طبق این طرح در هلند بانک‌ها را موظف کرده‌اند در مورد تراکنش‌های پولی ایرانیان پناهنده کنترل داشته باشند تا از این طریق پی ببرند که آیا آنان به ایران رفت و آمد دارند یا نه. در این مورد ما از تماس‌‌هایی که با روابط عمومی بانک‌ها داشتیم چیزی نشنیدیم. اما دلیلی هم برای تکذیب آن پیدا نکرده‌ایم.
 
حتا اگر این فرض هم درست باشد، این گونه اِعمال کنترل خلاف اصول حفاظت از اطلاعات شهروندان است. بانک همواره طبق دستور معینی از طرف یک دستگاه قضایی مجاز است در موارد معینی اطلاعات خود را به ارگان‌های دیگر بدهد. مظنون قلمداد کردن کل یک گروه از شهروندان به دلیل زادگاه آنان یا کارهای خلاف برخی از آنان نقض حقوق بشری و شهروندی است.
 
مبارزه با تروریسم یا پولشویی نبابد توجیه‌گر زیر پا گذاشتن حقوق شهروندی باشد. این نکته را نیز باید افزود که این حق شهروندان است که هرگاه با دخالت یک ارگان در حریم خصوصی خود مواجه شدند، اعتراض کنند، آن هم با صدای بلند.
+70
رأی دهید
-10

  • قدیمی ترین ها
  • جدیدترین ها
  • بهترین ها
  • بدترین ها
  • دیدگاه خوانندگان
    ۶۲
    فرهاد امیرپور - خارکوف، اوکراین
    تو مسائل داخلی کشورهای دیگه دخالت کردن مثه این میمونه که شما برات مهمون بیاد بعد بشما بگه از خونم خوشت نمیاد میتونی بری!
    17
    9
    ‌سه شنبه ۳ اسفند ۱۳۹۵ - ۱۲:۴۹
    پاسخ شما چیست؟
    0%
    ارسال پاسخ
    ۶۲
    فرهاد امیرپور - خارکوف، اوکراین
    "گر" اگر طبیب بودی !سر خود دوا نمودی.
    10
    11
    ‌سه شنبه ۳ اسفند ۱۳۹۵ - ۱۳:۰۳
    پاسخ شما چیست؟
    0%
    ارسال پاسخ
    ۱۰۷
    Nakamichi - لندن، انگلستان

    بانک اصلا چطور میتونه بفهمه کسی رفته ایران یا نه.اکثرا بلیط ایران ایر رو بصورت نقد و cash میخرن چون از طریق سایتهای خرید بلیط نمیشه. و اصلا کسی نمیتونه تو ایران از کارت بانکی خارجی استفاده کنه و نقد پول میبرند. پس بانک تو حالت عادی نه میتونه بفهمه و نه کاری نمیتونه بکنه. از اونطرف هم بانک نمیتونه بفهمه کسی که تابعیت و پاسپورت هلند داره آیا تابعیت ایرانی هم داره و پاسپورت ایرانی داره یا نه.(هیچکس نمیتونه بفهمه نه فقط بانک جز دولت ایران). مگه اینکه کسی با پاسپورت ایرانی (مثلا دانشجو )حساب باز کرده باشه.جز این هیچ راهی نداره. از طرف دیگه هم کسی که تابعیت کشوری رو گرفت دیگه پناهنده حساب نمیشه و هیچکس نمیتونه تابعیتش رو حذف کنه حالا میخواد بره ایران یا کره مریخ دیگه تعریف پناهنده در موردش صدق نمیکنه که کسی بخواد اقامتش رو لغو کنه.
    10
    34
    ‌سه شنبه ۳ اسفند ۱۳۹۵ - ۱۳:۳۵
    پاسخ شما چیست؟
    0%
    ارسال پاسخ
    ۴۴
    CanIR1393 - کانادا، کانادا
    من متولد کانادا هستم.به تازگی تو کانادا یکی از شعبه های رویال بنک دو بار اعصاب منو خورد کردند و فکر می کردند من تازه اومدم کانادا . یه بار داشتم دلار آمریکا واریز می کردم و وقتی برگشتم به بانک یدونه زن دیونه داد زد اون پول ها رو از کجا آوردی من گفتم پول خودم به تو چی . یه بار هم وقت قبلی داشتم و قرار بود یه حساب باز کنم و یه زن 20 دقیقه قبل از وقت مقرر با من حرف زد و تو بانک شروع کرد به داد زدند و چرت تو پرت می گفت. داستانش مفصل هستش. ولی فکر کنم رائیس اون شعبه اسرائیلی هستش و فکر می کنه من از ده اومدم. منم به مرکزشون زنگ زدم و رفتار اونا رو گفتم و گفتم بی خود نیست این شعبتون همیشه خلوت هستش. من تا بحال هیچ مشکلی تو کانادا اصلا نداشتم. متاصفانه وقتی ایرانی های تازه وارد میان کانادا یا کشورهای دیگه اونیکی ایرانی های بانک های خوب رو بهشون نشون نمیدن و قوانین رو به هم وطناشون یاد نمیدن و وقتی اون بانک ها کارهای خلاف قانون می کنند ایرانی های کانادا فکر می کنند اون بانک ها یا اون شعبه ها خدا هستند و نمی تونند بانکشون رو عوض کنند. اخبار نادرست مابین ایرانی ها خیلی زیاده
    5
    23
    ‌سه شنبه ۳ اسفند ۱۳۹۵ - ۱۸:۲۴
    پاسخ شما چیست؟
    0%
    ارسال پاسخ
    ۳۴
    Tombehtar - نیورک، ایالات متحده امریکا
    این بانکها حق دارند چون بسیاری از این افراد از مزدوران رژیم تروریستی شیعه هستند که به راحتی در حال سف کردن به ایران هستند و احتمالا مشغول پول شویی و انتقال اطلاعات به این رژیم شیعه تروریستی هستند چون رژیم تروریستی شیعه حاکم بر ایران برای پیشبرد اهداف جنایتکارانه و تروریستیش به هیچ اصولی پایبند نیست و از تمامی راهها و شرایط برای رسیدن به اهدافش استفاده میکند، دولتهای غربی هنوز متوجه حیله گری، دورویی، دروغگویی وغیره و غیره این رژیم نیستند.
    21
    5
    ‌سه شنبه ۳ اسفند ۱۳۹۵ - ۲۰:۰۳
    پاسخ شما چیست؟
    0%
    ارسال پاسخ
    ۶۲
    فرهاد امیرپور - خارکوف، اوکراین
    [::CanIR1393 - کانادا، کانادا::]. دوست عزیز اولا اجازه بدهید بی رو در واسی بگویم که شما افغانی هستید و فارسی نوشتن ر ا بلد نیستید ،دوما اگر آنجا بهتون خوش نمیگذره لطفا برگردید همانجایی که از آنجا خارج شده اید.
    20
    7
    ‌سه شنبه ۳ اسفند ۱۳۹۵ - ۲۰:۱۵
    پاسخ شما چیست؟
    0%
    ارسال پاسخ
    ۴۴
    CanIR1393 - کانادا، کانادا
    [::فرهاد امیرپور - خارکوف، اوکراین::]. ..منافق کی گفته من افغانی هستم تا یه نفر می خواد به ایرانی ها کمک کنه صداتون در میاد. چرا رفتی اوکراین رفتی با ... ؟؟؟؟؟؟؟؟ ...که تا بحال کانادا نرفتی از وضع اونجا خبر نداری . تو دانشگاه های کانادا ایرانی ها کلی تحت فشار هستند و بانک هاش هم حساب ایرانی ها رو مسدود می کنند. یه سرچت تو گوگل بکن بعد دهنتو باز کن.. از قضا .. مثل تو افغانی ها رو پرو کردن و تو کانادا جرعت می کنند به ایرانی ها توهین کنند. یخورده ... برو دنبال درس و مشق.
    2
    2
    ‌پنجشنبه ۵ اسفند ۱۳۹۵ - ۱۱:۵۱
    پاسخ شما چیست؟
    0%
    ارسال پاسخ
    ۴۴
    CanIR1393 - کانادا، کانادا
    [::فرهاد امیرپور - خارکوف، اوکراین::]. برو تو کانادا پیدات نشه بچه اینجا پلیس های کانادا از همون گیت ورودی فرودگاه دنبال بچه هایی مثل تو هستند ... همون بهتر تو یه کشور جهان سوم که بدتر از ایران هستش . از خود فریبیت معلومه که چه جور آدمی هستی.
    2
    2
    ‌پنجشنبه ۵ اسفند ۱۳۹۵ - ۱۲:۰۴
    پاسخ شما چیست؟
    0%
    ارسال پاسخ
    ۴۴
    CanIR1393 - کانادا، کانادا
    [::فرهاد امیرپور - خارکوف، اوکراین::]. ..منافق کی گفته من افغانی هستم تا یه نفر می خواد به ایرانی ها کمک کنه صداتون در میاد. چرا رفتی اوکراین رفتی با .. ...که تا بحال کانادا نرفتی از وضع اونجا خبر نداری . تو دانشگاه های کانادا ایرانی ها کلی تحت فشار هستند و بانک هاش هم حساب ایرانی ها رو مسدود می کنند. یه سرچت تو گوگل بکن بعد دهنتو باز کن. ... مثل تو افغانی ها رو پرو کردن و تو کانادا جرعت می کنند به ایرانی ها توهین کنند. برو دنبال درس و مشق.
    2
    1
    ‌پنجشنبه ۵ اسفند ۱۳۹۵ - ۲۰:۳۰
    پاسخ شما چیست؟
    0%
    ارسال پاسخ
    ۴۴
    CanIR1393 - کانادا، کانادا
    [::Nakamichi - لندن، انگلستان::]. من هلند رو نمی دونم ولی تو کانادا وقتی دنبال کار میری همیشه روی فرم می پرسن متولد کدام شهر و کشور هستی؟ تو بانک هم وقتی حساب باز می کنی اینطوری هستش. از قیافه و اسم هم می تونن بفهمن. من که خودم متولد کانادا هستم. و در مورد هلند فکر کنم یه کارمند یهودی این کارها و شروع کرده.
    1
    0
    جمعه ۲۵ اسفند ۱۳۹۶ - ۱۱:۵۱
    پاسخ شما چیست؟
    0%
    ارسال پاسخ
    نظر شما چیست؟
    جهت درج دیدگاه خود می بایست در سایت عضو شده و لوگین نمایید.