ارتباطی بین فوتبال و زوال عقل هست؟

یوفا به تازگی پروژه‌ای تحقیقاتی را آغاز کرده که ارتباط میان فوتبال بازی کردن و بیماری زوال عقل را بررسی می‌کند.
 
اخیرا نتایج تحقیقی منتشر شد که از رابطه احتمالی میان ضربات مدام سر با آسیب ذهنی بازیکنان فوتبال در دراز مدت خبر می‌داد. این تحقیق روی ۶ بازیکن فوتبال که به دلیل ضربات سرشان معروف هستند انجام شد، بازیکنانی که همگی بعدها به بیماری فراموشی مبتلا شدند.
 
فدراسیون فوتبال انگلستان گفته است که با دقت بیشتر این موضوع را بررسی می‌کند اما هنوز تحقیق رسمی در این باره را آغاز نکرده است.
 
اما اتحادیه فوتبال اروپا، اعلام کرده که این پروژه تحقیقاتی را با هدف به اثبات رساندن خطراتی که بازیکنان جوان در طول مسابقات و تمرین‌ها با آن روبرو هستند، به اجرا در می‌آورد. به گفته یوفا مورد مطالعاتی این تحقیق یکی از باشگاه‌های لیگ برتر خواهد بود.
فدراسیون فوتبال انگلستان چه می‌کند؟
 
فدراسیون فوتبال انگلستان گفته که خودش را نسبت به حمایت از مطالعات مربوط به ضایعات مغزی فوتبالیست‌های بازنشسته متعهد می‌داند. با این حال مقامات فوتبال این کشور به دلیل بی‌میلی برای روبرو شدن با این موضوع بارها مورد انتقاد قرار گرفته‌اند.
 
دکتر "ایان بیسلی"، رئیس کمیته پزشکی این فدراسیون گفته که این سازمان از فیفا خواسته در این رابطه تحقیق کند. او گفته بلافاصله بعد از این که مشخص شد سه نفر از بازیکنان تیم ملی انگلستان در جام جهانی ۱۹۶۶ - مارتین پیترز، نابی استیلز و رایان ویلسن- آلزایمر گرفته‌اند، فدراسیون فوتبال انگلستان از فیفا خواسته تحقیقاتی را در این باره شروع کند.
 
ایان سنت جان که بین سال‌های ۱۹۶۱ تا ۱۹۷۱ در لیورپول بازی می‌کرد، گفته از میان گروه حدود ۱۶ نفری هم‌تیمی‌هایش در آن دوره، ۶ نفر به آلزایمر مبتلا شده‌اند.
 
او به یکی از برنامه‌های تلویزیون بی‌بی‌سی گفت: "من نمی‌فهمم چرا فدراسیون فوتبال و اتحادیه بازیکنان حرفه‌ای این همه مدت موضوع را مخفی نگه داشته‌اند. یکی دو سال پیش در این باره با اتحادیه بازیکنان حرفه‌ای صحبت کردم و این جواب را گرفتم: خب، زنان هم فراموشی می‌گیرند و در نتیجه این یک حادثه ناشی از کار به حساب نمی‌آید. این استدلال واقعا احمقانه نیست؟"
 
جف استل، مهاجم سابق تیم ملی انگلیس و باشگاه وست‌بروم در ۵۹ سالگی در حالی که به بیماری فراموشی زودهنگام مبتلا بود، درگذشت. تحقیقاتی که در سال ۲۰۰۲ در رابطه با مرگ او انجام شد، نشان داد که ضربه زدن مداوم به توپ چرمی سنگین فوتبال در آسیب دیدگی مغری او تأثیر داشته است.
 
دان آستل، دختر جف در مصاحبه با رادیو بی‌بی‌سی گفت: "وقتی تحقیقات پزشکی قانونی انجام شد، مقامات فوتبال سعی کردند واقعیت مرگ پدرم را پوشیده نگه دارند. آن‌ها نمی‌خواستند قبول کنند که فوتبال می‌تواند کشنده باشد و متأسفانه همین‌طور هم هست. فوتبال می‌تواند کشنده باشد. اواخر حتی یادش نمی‌آمد که زمانی فوتبالیست بود. فوتبال همه آنچه به او داده بود را پس گرفت."
به دنبال لیگ ملی فوتبال آمریکایی
یوفا البته اولین سازمانی نیست که چنین پروژه ای را آغاز می‌کند. ورزش‌های دیگر زودتر از آن سراغ مطالعاتی مشابه رفته بودند.
 
لیگ ملی فوتبال آمریکایی (NFL) در ماه سپتامبر اعلام کرد به منظور افزایش ایمنی بازیکنان بودجه ای ۱۰۰ میلیون دلاری برای مطالعات پزشکی و مهندسی در این باره در نظر گرفته است.
 
این سازمان پیش از آن هم یک میلیارد دلار بودجه برای پرداخت خسارت به بازیکنان بازنشسته‌ای که دچار آسیب مغزی شده‌اند، کنار گذاشته بود. این مبلغ در پی شکایت ۵۰۰۰ بازیکن بازنشسته به دادگاه در ماه آوریل در نظر گرفته شد. آ‌ن‌ها ادعا کردند لیگ خطرات ناشی از ضربات مداوم سر را پنهان می‌کند.
 
در بریتانیا هم مطالعاتی در رابطه با تأثیر دراز مدت راگبی بازی کردن بر روی سلامت آغاز شده است. تحقیق در مورد تأثیر ضربات پی در پی بر مغز بخشی از مطالعه است.
 
پیش از آن سازمان راگبی جهانی هم تحقیقاتی در مورد ارتباط میان ضربات پیاپی به مغز و ضایعات مغزی انجام داده و نتایجش را در سال ۲۰۱۵ منتشر کرده بود. هر چند پژوهشگر اصلی پروژه اعتراف کرد رسیدن به یک نتیجه قطعی در این رابطه کار سختی است. او گفت باید تحقیقات بیشتری انجام شود.
علم چه می‌گوید؟
جمعی از پژوهشگران دانشگاه "یو سی ال" (کالج دانشگاهی لندن) و دانشگاه کاردیف روی مغز ۵ فوتبالیست حرفه‌ای بازنشسته و یک فوتبالیست دیگر که تمام دوران بازیش در سطح آماتور بود، تحقیق کرده‌اند. همه آن‌ها به طور متوسط ۲۶ سال فوتبال بازی کرده و هر ۶ نفر در دهه ۶۰ زندگی به بیماری زوال عقل مبتلا شده‌ بودند.
 
در طول این تحقیقات که بعد از مرگ این ۶ نفر انجام شده، دانشمندان در ۴ مورد به نشانه‌هایی از یک ضایعه مزمن مغزی که با از دست دادن حافظه، افسردگی و فراموشی مرتبط است، برخوردند. آسیبی که در ورزشکاران سایر رشته‌های ورزشی که در آن‌ها برخورد وجود دارد هم دیده شده است.
 
با این حال علم هنوز به هیچ نتیجه قطعی در این رابطه نرسیده است. در مغز همه این ۶ نفر نشانه‌های آلزایمر دیده می‌شد و رگ‌های مغز بعضی از آن‌ها هم دچار تغییراتی شده بود که می‌تواند به بیماری فراموشی منتهی شود.
 
پژوهشگران به این نتیجه رسیدند که ترکیبی از عوامل باعث ابتلای این فوتبالیست‌ها به بیماری زوال عقل شده است. هرچند آن‌ها در عین حال اعتراف کردند که تحقیق‌شان نمی‌تواند وجود رابطه بین ابتلا به بیماری فراموشی و ضربات سر مداوم را ثابت کند و رسیدن به نتیجه قطعی به مطالعات گسترده‌تری نیازمند است.
 
فدراسیون فوتبال انگلستان از این تحقیق استقبال کرد و گفت نیاز است تحقیق ویژه‎ای هم در رابطه با این که بازیکنان سابق فوتبال بیشتر از سایرین از ضایعات مغزی رنج می‌برند یا نه، انجام شود.
 
دکتر شارلوت کووی، عضو کمیته پزشکی فدراسیون فوتبال در این باره گفت: " فدراسیون فوتبال مصمم است از این تحقیق حمایت کند و علاوه بر این تلاش می‌کند تا این تحقیقات جامع، مستقل و مستدل باشد. به این ترتیب وقتی نتیجه این تحقیق منتشر شود، همه دست اندرکاران فوتبال می‌توانند از یافته‌هایش خاطرجمع باشند."