استفاده از قرصهای ضدبارداری ازجمله معمولترین راهها برای جلوگیری از بارداری محسوب میشود. اما عدهای بر این باورند که مصرف این قرصها خیلی هم بیضرر نیست و میتواند مشکلاتی را برای زنان ایجاد کند.
به طور کلی، دو نوع قرص ضدبارداری وجود دارد که هردوی آنها حاوی انواع مصنوعی از هورمونهای استروژن و پروژسترون هستند. البته قرصهای ضدبارداری در مواردی غیر از جلوگیری از بارداری نیز مورد استفاده قرار میگیرند که از این میان میتوان به تنظیم نامنظمیهای قاعدگی، خونریزیهای شدید، دردهای قاعدگی، آندرومتریوز، اختلالات پیش از قاعدگی، آکنه، ریزش مو، رشد موهای زائد، کیستهای تخمدان و سینه و بیماریهای التهابی لگن اشاره کرد. این قرصها همچنین برای جلوگیری از ابتلا به سرطانهای تخمدان و آندومتر تجویز میشوند.
افسردگی
تحقیقات اخیر حاکی از آن است که قرصهای ضدبارداری با بروز افسردگی ارتباط دارند. سازمان بهداشت جهانی اعلام کرده است که بیش از 100 میلیون زن در دنیا از این قرصها استفاده میکنند. به گزارش «BBC»، از زمان عرضه قرصهای ضدبارداری در دهه 1960 میلادی، برخی عوارض آنها نیز مشخص شد اما دانشمندان به تازگی اعلام کردهاند که مصرف این قرصها میتواند باعث بروز افسردگی شود. محققان دانمارکی اطلاعات پزشکی بیش از یک میلیون زن 15 تا 34 سال را که هیچ سابقه افسردگی نداشتند، مورد مطالعه قرار دادند. آنها دریافتند در زنانی که از این قرصها استفاده میکنند احتمال ابتلا به افسردگی تا بیش از 70درصد بیشتر میشود.
لختههای خونی
عوارض جانبی مصرف قرصهای ضدبارداری تنها به بروز افسردگی محدود نمیشود و ایجاد لختههای خونی از جدیترین عوارض آنها به شمار میرود که در موارد حاد میتواند مهلک و مرگبار باشد. این عوارض زمانی مشکلساز میشوند که در صورت بروز، نادیده گرفته شوند.
در انگلیس طبق سنت قدیمی که وجود دارد، نوعی تر س از مصرف قرصهای ضدبارداری وجود دارد. از اوایل دهه 1960، به زوجها هشدار داده شده که استفاده از این قرصها ممکن است منجر به ترومبوز یا ایجاد لختههای خونی شود. در سال 1995 کنفرانسی خبری در انگلیس تشکیل شد که در آن بحث بر سر قرصهای ضدبارداری و خطرات آن بود. محققان در این کنفرانس متذکر شدند که این قرصها احتمال بروز ترومبوز یا لختههای خونی را تا دو برابر افزایش میدهند. همین امر باعث کاهش چشمگیر مصرف قرصهای ضدبارداری در انگلیس شد که پیامدهای فراوانی داشت. با این روند، در سال 1996، 12 هزار و 400 مورد تولد بیشتر و 13 هزار و 600 سقط جنین در این کشور به ثبت رسید.
به تازگی در سایت گاردین، ویدئویی منتشر شده است که بیانگر خبر مرگ زنی جوان به دنبال استفاده ترکیبی از محصولات ضدبارداری هورمونی ازقبیل قرص، چسب و حلقه بوده است. بررسیها نشان میدهد در هر 10 هزار مورد، 5 تا 12 مورد لخته خون بروز میکند اما در همه موارد منجر به مرگ نمیشود. در حقیقت، تنها یک درصد زنانی که بر اثر مصرف قرصهای ضدبارداری دچار لختههای خون میشوند، جان خود را از دست میدهند. آمارها نشان میدهند حدود 3 تا 10 زن از هر یک میلیون زنی که دچار لختههای خونی ناشی از مصرف محصولات هورمونی و ترکیبی ضد بارداری میشوند، میمیرند. اما در صورت مصرف نکردن قرصهای ضدبارداری و سن باروری در زنان، سالانه تنها دو نفر از هر 10 هزار زن کشته میشوند. اما در مقابل، قطع مصرف این قرصها احتمال باروری را افزایش میدهد.
حالتتهوع
برخی زنان به دنبال مصرف قرصهای ضدبارداری دچار حالتتهوع خفیف میشوند. مصرف آن به همراه غذا یا هنگام خواب احتمال بروز این حالت را کاهش میدهد.
سردرد
هورمونهای جنسی در بروز سردرد و میگرن موثرند. قرصهای مختلف با توجه به میزان متفاوتی از هورمونهایی که دارند، در شدت بروز سردردها اثرگذار هستند. بنابراین با مصرف قرصهای ضعیفتر، احتمال سردرد کاهش مییابد. البته این عارضه به مرور و در گذر زمان از بین میرود و کاهش مییابد.
اضافهوزن
مصرف قرصهای ضدبارداری ارتباط مستقیمی با چاقی و اضافهوزن ندارد اما بعضی زنان اعلام کردهاند که بعد از مصرف آن، در قسمتهایی از بدن دچار چاقی شدهاند. به طور کلی، سلولهای چربی تحتتأثیر هورمون استروژن این قرصها قرار میگیرند و باعث بزرگتر شدن آنها میشود.