فواید و مضرات آدامس

هزاران سال است که انسان ها آدامس می جوند. آدامس های اولیه از صمغ درختانی مثل صنوبر تهیه می شدند، اما آدامس های مدرن امروزه از لاستیک مصنوعی ساخته می شوند. در این مقاله به بررسی فواید و مضرات آدامس می پردازیم.

آدامس چیست؟
آدامس از لاستیک مصنوعی و نرمی برای جویدن و نه بلعیدن، ساخته شده است. دستورالعمل ساخت آدامس برندهای مختلف با هم متفاوت است اما چیزی که به عنوان مواد تشکیل دهنده پایه در همه ی انواع آدامس مشترک است عبارت است از:
* صمغ: صمغ ها موادی غیر قابل هضم اند و به آدامس کیفیت لاستیکی برای جویدن می دهند.
* رزین: معمولاً رزین برای انسجام بافت آدامس اضافه می شود.
* مواد پر کننده: مواد پر کننده ای مثل کلسیم کربنات یا تالک به آدامس اضافه می شود تا بافت آدامس قوام بگیرد.
* نرم کننده: این مواد برای حفظ رطوبت و جلوگیری از سفت شدن آدامس به کار می روند. بدین منظور از وکس هایی مثل پارافین یا روغن های گیاهی استفاده می شود.
* نگهدارنده: برای افزایش مدت نگهداری به آدامس اضافه می شوند.
* شیرین کننده: برای طعم شیرین آدامس ها از نیشکر یا چغندر قند یا شربت ذرت استفاده می شود. آدامس های بدون شکر حاوی قندهای الکلی مثل زایلیتول یا شیرین کننده های مصنوعی مثل آسپارتام هستند.
* طعم دهنده: برای عطر و طعم های متنوع آدامس، از انواع طبیعی یا مصنوعی طعم دهنده ها استفاده می شود.
آدامس جویدن
هرچند که دستور تهیه محصولات هر برندی جزو اسرار تولیدکننده است اما شرکت های تولیدکننده باید در جدولی لیست محتویات محصولشان را در مقایسه با مقادیر استاندارد ذکر کنند.
آیا جویدن آدامس ضرری دارد؟
به طور کلی به نظر می رسد آدامس ضرری نداشته باشد اما با این حال برخی مواد تشکیل دهنده در بعضی از برندهای آدامس از نظر سلامت هنوز مورد بحث هستند، هر چند که مقادیر جزئی از این مواد در فرمولاسیون مورد مصرف قرار می گیرند. این مواد شامل:
 
BHT: (هیدروکسی تولوئن بوتیلات)

این آنتی اکسیدان به عنوان یک ماده نگهدارنده به غذاهای فرآوری شده اضافه می شود و مانع از اکسید شدن و فساد چربی ها می شود. بی عارضه بودن استفاده از این ماده هنوز مورد بحث است چرا که در برخی از مطالعات حیوانی دوزهای بالای این ماده باعث سرطان شده اما اثرش بر انسان به طور دقیق شناخته شده نیست.
 
دی اکسید تیتانیوم:
 
این افزودنی به منظور سفید بودن و داشتن سطح صاف به آدامس افزوده می شود. در برخی مطالعات حیوانی مقادیر بالای این ماده باعث آسیب به اعصاب موش ها شده با این حال اثرش بر انسان دقیقاً شناخته شده نیست. در حال حاضر مقدار استفاده از این ماده در مواد غذایی تا حد ایمن اندازه گیری می شود اما برای اینکه حد ایمن این ماده مشخص تر شود، مطالعات بیشتری لازم است.
 
آسپارتام:
 
در مواد غذایی فاقد شکر، آسپارتام به عنوان شیرین کننده مصنوعی به کار می رود. استفاده از آسپارتام در بین محققان بسیار مورد بحث است چرا که می تواند منجر به طیف وسیعی از مشکلات مثل سردرد، چاقی یا سرطان شود. (اگر چه هنوز به صورت قطعی ثابت نشده است.)

کاهش استرس و تقویت حافظه با جویدن آدامس
طبق تحقیقات اخیر، جویدن آدامس حین انجام کار سبب بهبود عملکرد مغز از لحاظ هوشیاری، حافظه، درک و تصمیم گیری می شود.
اینکه جویدن آدامس چگونه می تواند باعث افزایش حافظه شود، به طور کامل شناخته شده نیست اما طبق یک تئوری، این ارتقای حافظه به دلیل افزایش خون رسانی به مغز طی جویدن آدامس حاصل می شود. هم چنین مطالعات نشان داده اند که در افراد با شغل های پراسترس، جویدن آدامس می تواند استرس را کاهش دهد و احساس هوشیاری را ارتقا بخشد. شاید این موضوع با کاهش سطح هورمون های استرس مانند کورتیزول همراه باشد.
آیا جویدن آدامس برای کاهش وزن مناسب است؟
 
آدامس ها معمولاً شیرین و کم کالری هستند، به همین دلیل به شما کمک می کنند کالری کمتری مصرف کنید. هم چنین باعث کاهش اشتها و حس گرسنگی و در نتیجه مانع پرخوری شما در میان وعده ها می شود و همه این ها منجر به کاهش وزن شما می گردند.
طبق تحقیقات اندکی در این زمینه، جویدن آدامس باعث بالا رفتن 19 درصدی میزان سوخت و ساز بدن می شود. اما مطالعات در این حوزه کافی نیست.
آیا جویدن آدامس به سلامت دندان ها آسیب نمی رساند؟
آدامس های فاقد شکر می توانند مانع از پوسیدگی دندان ها شوند چرا که شکر با افزایش تعداد باکتری های دهان باعث پوسیدگی بیشتر دندان ها می شود. آدامس های شیرین شده با قند الکلی مثل زایلیتول با مهار 75 درصدی رشد باکتری های مضر در پیشگیری از پوسیدگی دندان ها از انواع دیگر موثرترند.
بعلاوه جویدن آدامس بعد از غذا باعث افزایش جریان بزاق می شود و به حذف شکر و باقی مانده ی غذاها که در رشد باکتری های مضر دهان موثرند، کمک می کند.
دیگر فواید سلامت بخش آدامس
آدامس های حاوی نیکوتین به ترک سیگار کمک می کنند.
طبق مطالعات اخیر، جویدن آدامس بعد از جراحی های دستگاه گوارش، سرعت بهبود را بالا می برند.
آیا جویدن آدامس عارضه ای ندارد؟
 
همان طور که جویدن آدامس فواید زیادی دارد، افراط در مصرف آن هم می تواند عوارضی به دنبال داشته باشد:
 
* آدامس های بدون شکر حاوی قندهای الکلی مثل زایلیتول هستند. مصرف مکرر این قند به دلیل اثرات ملینی آن بخصوص در افرادی که سابقه سندروم روده تحریک پذیر دارند، می تواند علت ناراحتی های گوارشی و اسهال باشد.
* آدامس های حاوی شکر باعث رشد باکتری های مضر دهان می شود که عامل ایجاد پلاک روی دندان نیز همین عامل است و در طول زمان منجر به پوسیدگی دندان می شود.
 
* از طرفی خوردن زیاد شکر هم با تعداد زیادی از شاخص های سلامت مثل چاقی، مقاومت به انسولین و دیابت در ارتباط است.
* علت بعضی از مشکلات فک، می تواند زیاد جویدن آدامس باشد. هرچند این موضوع نادر است ولی مطالعات اخیر بین اختلال گیجگاهی فکی با مصرف زیاد آدامس ارتباط قائل شده اند. این اختلال گیجگاهی فکی ایجاد شده می تواند با درد همراه باشد.
آیا سردرد با جویدن آدامس ارتباطی دارد؟
مطالعات اخیر بین آدامس جویدن و ابتلا به سردرد و میگرن و یا عود این بیماری ها رابطه پیدا کرده اند و بهتر است مصرف آدامس در افراد مبتلا به میگرن کاهش یابد.
چه نوع آدامسی بهتر است؟
اگر دوست دارید آدامس بجوید نوع بدون شکر با قند الکلی زایلیتول را انتخاب کنید.
تنها افرادی که دارای سندروم روده تحریک پذیر هستند برای پیشگیری از بروز علائم گوارشی بهتر است به جای آدامس حاوی زایلیتول از آدامس های با شیرین کننده های کم کالری مثل استویا استفاده کنند.
اگر دچار آلرژی یا حساسیت غذایی خاصی هستید قبل از مصرف هر ماده غذایی بهتر است برچسب اطلاعات آن ماده را مطالعه کنید تا مطمئن شوید حاوی موادی آلرژن برای شما نباشد.