راهنمای غذایی در مبتلایان به روماتیسم مفصلی
+14
رأی دهید
-0
برخی مکمل های غذایی مانند سلنیم، امگا 3 و ویتامین D برای افراد مبتلا به روماتیسم مفصلی مناسب می باشد.روماتیسم مفصلی یا آرتریت روماتوئید یک بیماری خود ایمنی و مزمن است. که با حمله سیستم ایمنی بدن به مفاصل و تخریب بافت مفصلی و غضروف ها بروز می کند. مواد آزاد شده توسط سیستم ایمنی بدن باعث ایجاد علائمی چون درد، التهاب، تورم، سفتی و ... می شود. این بیماری در سنین میانسالی و در بین زنان شایع تر می باشد.
برای درمان بیماری علاوه بر مصرف داروها، انجام فعالیت بدنی و رژیم غذایی مناسب به بیمار کمک می کند تا بیماری خود را کنترل و از شدت علائم و درد موجود بکاهد. در این مقاله شما را با کلیات رژیم غذایی و مکمل های مورد نیاز در این افراد آشنا می کنیم. در مقاله بعد 13 ماده غذایی مفید در بهبود علائم و نشانه های این بیماری را برایتان معرفی خواهیم کرد.
آیا غذاها می توانند التهاب ایجاد کنند؟
با وجود اینکه برای بیماری آرتریت روماتوئید (روماتیسم مفصلی) درمان قطعی وجود ندارد. اما با خوردن برخی از غذاها می توان علائم آن را کاهش داد. در عین حال برخی مواد غذایی باعث تشدید التهاب و علائم ناشی از بیماری روماتیسم مفصلی می شوند. مواد غذایی چون همبرگر، مرغ و گوشت سرخ شده یا کباب شده در دمای بالا باعث افزایش محصولات نهایی گلیکاسیون پیشرفته (AGEs) می شوند. این محصولات باعث افزایش التهاب در بدن می گردند. اگرچه ارتباط مستقیمی بین (AGEs) و آرتریت ثابت نشده است. اما مقادیر فراوانی از (AGEs) در خون افراد دارای التهاب یافت شده است.
از دیگر مواد غذایی تشدید کننده التهاب، افزایش نسبت اسیدهای چرب امگا 6 به اسیدهای چرب امگا 3 می باشد. اسیدهای چرب امگا 6 در روغن ذرت، گلرنگ، آفتابگردان و سویا به فراوانی وجود دارد. در حقیقت مصرف مقادیر بیشتری امگا 6 به نسبت امگا 3 احتمال ابتلا به التهاب مفاصل و چاقی را افزایش می دهد. مثلاً مصرف بیشتر غذاهای سرخ شده و میان وعده های بی ارزشی چون چیپس، پفک، اسنک و ... و در عوض مصرف مقدار کمی ماهی در طول هفته باعث افزایش نسبت اسیدهای چرب امگا 6 به اسیدهای چرب امگا 3 در بدن می شود.
نیاز افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید به برخی از مواد مغذی، بعد از یائسگی یا در هنگام درمان بیمار با استروئیدها افزایش می یابد. بیشترین کمبود مواد مغذی در این افراد در زمینه اسیدفولیک، کلسیم، منیزیم، سلنیم، روی و ویتامین های C، D ,B6 ,B12, E مشاهده شده است.
توصیه های کلی در رژیم غذایی افراد مبتلا به روماتیسم مفصلی
1. در رژیم غذایی افراد مبتلا به روماتیسم مفصلی بهتر است دو سوم رژیم غذایی از میوه ها و سبزیجات تازه و غلات کامل باشد.
2. همچنین بهتر است، یک سوم باقیمانده از رژیم غذایی این افراد را لبنیات کم چرب و منابع پروتئینی بدون چربی مانند گوشت های بدون چربی یا حبوبات تشکیل دهد.
3. مصرف مقادیر فراوانی فیبر در رژیم غذایی این افراد توصیه می شود. زیرا فیبر باعث کاهش سطح پروتئین واکنشگر C که یکی از نشانگرهای التهاب است، می شود. برای این منظور مصرف سبزیجات خام، مصرف میوه ها با پوست، افزایش مصرف حبوبات و مغزهای روغنی و نیز مصرف نان های سبوس دار توصیه می شود.
مکمل های مورد نیاز برای افراد مبتلا به روماتیسم مفصلی سلنیم سلنیم نوعی آنتی اکسیدان است و باعث کاهش التهاب می شود. محققان دریافته اند که در بدن بیماران مبتلا به آرتریت روماتوئید، سلنیوم کمتری وجود دارد. سلنیم در غلات کامل، بادام برزیلی، تخمه آفتابگردان، سیر، جگر و جانوران دریایی مانند میگو، خاویار، ماهی و ... به فراوانی یافت می شود.
اما مصرف سلنیم به صورت مکمل احتمال ابتلا به دیابت را افزایش می دهد. در نتیجه قبل از مصرف مکمل سلنیم حتماً با پزشک خود در این رابطه صحبت کنید.
ویتامین D
ویتامین D و کلسیم که برای پیشگیری از استئوپروز تجویز می شود به کاهش ریسک آرتریت روماتوئید در زنان مسن کمک می کند. زیرا ویتامین D علاوه بر استحکام استخوان، باعث تنظیم سیستم ایمنی نیز می گردد. بهترین منابع ویتامین D عبارتند از تخم مرغ، مواد غذایی غنی شده با ویتامین D و روغن ماهی.
اسیدهای چرب امگا 3
اسیدهای چرب امگا 3 که در روغن ماهی به فراوانی یافت می شوند، یکی از مواد غذایی ضد التهاب می باشند. اسیدهای چرب امگا 3 باعث تسکین مفاصل متورم می شوند. در نتیجه باعث می شود که این افراد نیاز کمتری به داروهای مسکن پیدا کنند. برخی از بیماران مقادیر بسیار بیشتری از امگا 3 مصرف می کنند، خیلی بیشتر از آنچه پزشک برایشان تجویز نموده است. لازم به ذکر است که مصرف مقادیر زیادی از امگا 3 با برخی داروها بالأخص داروهای کاهنده فشارخون تداخل دارد.
اسیدهای چرب امگا 3
اسیدهای چرب امگا 3 که در روغن ماهی به فراوانی یافت می شوند، یکی از مواد غذایی ضد التهاب می باشند. اسیدهای چرب امگا 3 باعث تسکین مفاصل متورم می شوند. در نتیجه باعث می شود که این افراد نیاز کمتری به داروهای مسکن پیدا کنند. برخی از بیماران مقادیر بسیار بیشتری از امگا 3 مصرف می کنند، خیلی بیشتر از آنچه پزشک برایشان تجویز نموده است. لازم به ذکر است که مصرف مقادیر زیادی از امگا 3 با برخی داروها بالأخص داروهای کاهنده فشارخون تداخل دارد.
13 ماده غذایی که برای بیماران مبتلا به روماتیسم مفصلی مناسب و مفید است
1. روغن زیتون فوق بکر
روغن زیتون فوق بکر باعث کاهش التهاب در بدن می شود. و از همان مکانیسمی پیروی می کند که داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن و آسپرین عمل می کنند.
1. روغن زیتون فوق بکر
روغن زیتون فوق بکر باعث کاهش التهاب در بدن می شود. و از همان مکانیسمی پیروی می کند که داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن و آسپرین عمل می کنند.زیرا روغن زیتون فوق بکر دارای ترکیبی به نام اولئوکانتال است، که آنزیم های ایجادکننده التهاب را بلوکه می کند. پیشنهاد می شود به جای سایر روغن ها در طول روز به میزان 3 و نیم قاشق غذاخوری روغن زیتون به غذای خود بیفزایید. که حدود 400 کالری می شود. در این صورت می توانید یک قرص ایبوپروفن 200 میلی گرمی را حذف کنید.
2. روغن گردو
اسیدهای چرب امگا 3 ضد التهاب بسیار قوی می باشند، که در روغن سویا و روغن گردو به فراوانی یافت می شوند و علاوه بر ضد التهاب بودن به کاهش بیماری های قلبی عروقی، دیابت و ... کمک می کنند. روغن گردو 10 برابر روغن زیتون امگا 3 دارد.
روغن گردو
3. ماهیماهی آب های سرد مانند هرینگ، ماکرل، سالمون و تن سرشار از اسیدهای چرب امگا 3 هستند. اسیدهای چرب امگا 3 به علت اثرات ضد التهابی باعث تسکین دردهای مفصلی در افراد مبتلا به روماتیسم مفصلی می شوند. در نتیجه مصرف روزانه و هفتگی منابع امگا 3 برای این افراد توصیه می شود. برای همین منظور به افراد مبتلا به روماتیسم مفصلی 3-4 اونس (حدود 90-120 گرم) ماهی 2 بار در هفته توصیه می شود.
4. گیلاسمطالعات نشان می دهد مصرف گیلاس باعث کاهش حملات نقرس می شود و علائم ناشی از آرتریت روماتوئید، مانند التهاب، درد، ورم و ... را کاهش می دهد. زیرا آنتوسیانین موجود در گیلاس اثرات ضد التهابی دارد. آنتوسیانین در سایر سبزیجات و میوه های قرمز و بنفش مانند تمشک، آلبالو، بلوبری، زغال اخته، انگور قرمز، انگور سیاه، لبو، پوست بادمجان و ... نیز وجود دارد.
5. لبنیاتلبنیات کم چرب مانند شیر، پنیر، ماست، کشک و ... سرشار از ویتامین D و کلسیم هستند و هر دو برای استحکام استخوان ها ضروری می باشند. ویتامین D برای جذب کلسیم لازم است و سیستم ایمنی را بهبود می بخشد. اگر لبنیات به شما نمی سازد سایر منابع سرشار از کلسیم مانند سبزیجات برگ سبز را به فراوانی مصرف نمایید.
6. بروکلی
2. روغن گردو
اسیدهای چرب امگا 3 ضد التهاب بسیار قوی می باشند، که در روغن سویا و روغن گردو به فراوانی یافت می شوند و علاوه بر ضد التهاب بودن به کاهش بیماری های قلبی عروقی، دیابت و ... کمک می کنند. روغن گردو 10 برابر روغن زیتون امگا 3 دارد.روغن گردو
3. ماهیماهی آب های سرد مانند هرینگ، ماکرل، سالمون و تن سرشار از اسیدهای چرب امگا 3 هستند. اسیدهای چرب امگا 3 به علت اثرات ضد التهابی باعث تسکین دردهای مفصلی در افراد مبتلا به روماتیسم مفصلی می شوند. در نتیجه مصرف روزانه و هفتگی منابع امگا 3 برای این افراد توصیه می شود. برای همین منظور به افراد مبتلا به روماتیسم مفصلی 3-4 اونس (حدود 90-120 گرم) ماهی 2 بار در هفته توصیه می شود.
4. گیلاسمطالعات نشان می دهد مصرف گیلاس باعث کاهش حملات نقرس می شود و علائم ناشی از آرتریت روماتوئید، مانند التهاب، درد، ورم و ... را کاهش می دهد. زیرا آنتوسیانین موجود در گیلاس اثرات ضد التهابی دارد. آنتوسیانین در سایر سبزیجات و میوه های قرمز و بنفش مانند تمشک، آلبالو، بلوبری، زغال اخته، انگور قرمز، انگور سیاه، لبو، پوست بادمجان و ... نیز وجود دارد.
5. لبنیاتلبنیات کم چرب مانند شیر، پنیر، ماست، کشک و ... سرشار از ویتامین D و کلسیم هستند و هر دو برای استحکام استخوان ها ضروری می باشند. ویتامین D برای جذب کلسیم لازم است و سیستم ایمنی را بهبود می بخشد. اگر لبنیات به شما نمی سازد سایر منابع سرشار از کلسیم مانند سبزیجات برگ سبز را به فراوانی مصرف نمایید.
6. بروکلی
بروکلی سرشار از ویتامین های K و C و ترکیبی به نام سولفورافان است که روند ایجاد استئوآرتریت و آرتریت روماتوئید را کند می کند و از بروز علائم آن پیشگیری می نماید. همچنین بروکلی دارای کلسیم است که برای ساخت و استحکام استخوان لازم می باشد.
بروکلی
7. چای سبزچای سبز سرشار از پلی فنل ها و آنتی اکسیدان است، التهاب را کاهش می دهد و تخریب غضروف را کند می کند. ترکیبی به نام اپی گالوکاتچین 3 گالات (EGCG) در چای سبز وجود دارد و از تولید مولکول هایی که باعث تخریب مفاصل (در بیماران مبتلا به آرتریت روماتوئید) می شوند، جلوگیری می کند.
8. مرکباتتحقیقات نشان می دهد مصرف روزانه مقادیر مناسبی از منابع ویتامین C مانند مرکبات (پرتقال، لیمو، نارنج، نارنگی، گریپ فروت و ....) از آرتریت های التهابی پیشگیری می کند و باعث بهبود عملکرد مفاصل می شود.
9. غلات کاملغلات کامل باعث کاهش سطح پروتئین واکنشگر C در خون می شود. این پروتئین، نشانگر التهاب های مرتبط با بیماری قلبی، دیابت و آرتریت روماتوئید است و در صورت مبتلا شدن فرد به هر یک از این بیماری ها این پروتئین در خون افزایش می یابد. مصرف غلات کامل (مانند نان سبوس دار، برنج قهوه ای و ...) باعث کاهش التهاب و در نتیجه کاهش این پروتئین در خون می شود.
10. حبوبات
بروکلی
7. چای سبزچای سبز سرشار از پلی فنل ها و آنتی اکسیدان است، التهاب را کاهش می دهد و تخریب غضروف را کند می کند. ترکیبی به نام اپی گالوکاتچین 3 گالات (EGCG) در چای سبز وجود دارد و از تولید مولکول هایی که باعث تخریب مفاصل (در بیماران مبتلا به آرتریت روماتوئید) می شوند، جلوگیری می کند.
8. مرکباتتحقیقات نشان می دهد مصرف روزانه مقادیر مناسبی از منابع ویتامین C مانند مرکبات (پرتقال، لیمو، نارنج، نارنگی، گریپ فروت و ....) از آرتریت های التهابی پیشگیری می کند و باعث بهبود عملکرد مفاصل می شود.
9. غلات کاملغلات کامل باعث کاهش سطح پروتئین واکنشگر C در خون می شود. این پروتئین، نشانگر التهاب های مرتبط با بیماری قلبی، دیابت و آرتریت روماتوئید است و در صورت مبتلا شدن فرد به هر یک از این بیماری ها این پروتئین در خون افزایش می یابد. مصرف غلات کامل (مانند نان سبوس دار، برنج قهوه ای و ...) باعث کاهش التهاب و در نتیجه کاهش این پروتئین در خون می شود.
10. حبوبات
حبوبات سرشار از فیبر هستند و باعث کاهش پروتئین واکنشگر C می شوند. همچنین حبوبات دارای منابع پروتئین برای سلامت ماهیچه ها می باشند. حبوبات سرشار از اسیدفولیک، منیزیم، آهن، روی، پتاسیم و ... هستند و برای سیستم قلبی عروقی و سیستم ایمنی مفید می باشند. مصرف حداقل دو الی سه بار در هفته از انواع حبوبات مانند لوبیا قرمز، لوبیا چشم بلبلی، لوبیاچیتی، لوبیا سفید، عدس، لپه، ماش، نخود و ... توصیه می شود.
حبوبات
11. سیرمطالعات متعدد نشان می دهد، افرادی که به طور منظم از خانواده آلیوم مانند سیر، پیاز، پیازچه، تره فرنگی و... استفاده می کنند، کمتر دچار استئوآرتریت می شوند. دی آلیل دی سولفین که در سیر یافت می شود، آنزیم های آسیب زننده به غضروف را محدود می کند و علائم آرتریت روماتوئید را بهبود می بخشد.
12. مغزهامغزها و دانه های روغنی سرشار از پروتئین، فیبر، کلسیم، منیزیم، روی، ویتامین E و آلفالینولنیک اسید هستند که همگی برای ساخته شدن مفاصل و استخوان ها ضروری می باشند. مصرف انواع مغزها و دانه های روغنی (گردو، پسته، بادام، فندق، دانه کاج، تخمه آفتابگردان، تخمه کدو، تخمه هندوانه، کنجد، شاهدانه و ...) به صورت خام و غیر بوداده 4-5 بار در هفته توصیه می شود.
13. سویاسویا به علت دار بودن مقادیر فراوانی اسیدهای چرب امگا 3 برای افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید مناسب می باشد. سویا یک منبع پروتئینی کم چرب و پرفیبر است؛ که علاوه بر تأمین انواع اسیدهای آمینه مورد نیاز بدن، چربی کمی دارد و به عنوان یک پروتئین گیاهی پر ارزش شناخته می شود.
حبوبات
11. سیرمطالعات متعدد نشان می دهد، افرادی که به طور منظم از خانواده آلیوم مانند سیر، پیاز، پیازچه، تره فرنگی و... استفاده می کنند، کمتر دچار استئوآرتریت می شوند. دی آلیل دی سولفین که در سیر یافت می شود، آنزیم های آسیب زننده به غضروف را محدود می کند و علائم آرتریت روماتوئید را بهبود می بخشد.
12. مغزهامغزها و دانه های روغنی سرشار از پروتئین، فیبر، کلسیم، منیزیم، روی، ویتامین E و آلفالینولنیک اسید هستند که همگی برای ساخته شدن مفاصل و استخوان ها ضروری می باشند. مصرف انواع مغزها و دانه های روغنی (گردو، پسته، بادام، فندق، دانه کاج، تخمه آفتابگردان، تخمه کدو، تخمه هندوانه، کنجد، شاهدانه و ...) به صورت خام و غیر بوداده 4-5 بار در هفته توصیه می شود.
13. سویاسویا به علت دار بودن مقادیر فراوانی اسیدهای چرب امگا 3 برای افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید مناسب می باشد. سویا یک منبع پروتئینی کم چرب و پرفیبر است؛ که علاوه بر تأمین انواع اسیدهای آمینه مورد نیاز بدن، چربی کمی دارد و به عنوان یک پروتئین گیاهی پر ارزش شناخته می شود.