نفوذ گشت ارشاد به خارج از کشور با "چار تار" و چند تار مو

در حاشیه اجباری بودن حجاب برای عکس یادگاری با اعضای گروه «چارتار» در کنسرت‌های خارج از کشور
 

احمد رأفت - کیهان لندن
 مبارزه با آنچه در جمهوری اسلامی بدحجابی می‌خوانند به آن سوی اقیانوس نیز رسید. در جریان کنسرتی که گروه «چارتار» در کلیگری کانادا برگزار کرد، برگزارکننده کنسرت برای زنانی که قصد داشتند با اعضای این گروه عکس یادگاری بگیرند، شرط به سر کردن حجاب گذاشت! و از آنجایی که احتمال می‌دادند اکثریت مطلق زنان در کنسرت، بی حجاب حضور پیدا کنند، برگزارکننده حتی تعدادی شال هم همرا خود به سالن برده بود!
 
در گذشته اتفاق افتاده بود که برخی هنرمندان و ورزشکاران از گرفتن عکس با زنان بی‌حجاب پرهیز کنند زیرا حال و حوصله پاسخگویی در بازگشت به جمهوری اسلامی را نداشتند، ولی این اولین بار است که حجاب در خارج از مرز‌های ایران را اجباری می‌کنند، آن هم از سوی یک برنامه هنری و یک گروه موسیقی!
 
این واقعه، چون هر اتفاق دیگری، بلافاصله جامعه ایرانیان برون‌مرزی را به دو گروه تقسیم کرد: معترضان و توجیه‌کنندگان. اعتراض‌ها در شبکه‌های اجتماعی گسترده بودند، و همچنین کسانی که وظیفه دفاع و توجیه این رفتار گروه «چارتار» و برگزارکنندگان کنسرت‌شان را به عهده گرفته بودند. واکنش‌ها در حدی بود که ساعاتی بعد گروه «چارتار» خود را مجبور دید بیانیه‌ای در حساب کاربری اینستاگرامش منتشر سازد. در این بیانیه که با غزلی دوپهلو از حافظ آغاز شده آمده است:
 
«دانی که چنگ و عود چه تقریر می‌کنند
پنهان خورید باده که تعزیر می‌کنند
گویند رمز عشق مگویید و مشنوید
مشکل حکایتی‌ست که تقریر می‌کنند
جز قلبِ تیره هیچ نشد حاصل و هنوز
باطل در این خیال که اکسیر می‌کنند
 
گروه هرگز به خودش اجازه اظهار نظر یا دخالت در نوع پوشش افراد را نمی‌دهد.
 
به علت محدودیت‌های قانونی و تعهدی که برای نحوه اجرای گروه‌های موسیقی در خارج از ایران وجود دارد انتخاب ما به رغم تمایل به ثبت یادگاری با مخاطبانمان، صرف نظر کردن از گرفتن عکس بود.
 
کسانی که در عکس‌ها با حجاب در کنار اعضای گروه هستند با درک شرایط موجود انتخاب خودشان را انجام داده‌اند. این پیشنهاد نه از جانب ما، که از جانب دیگر برگزارکنندگان به بانوان عزیز داده شد چرا که ما خود را در جایگاهی نمی‌بینیم که در انتخاب دیگران دخالتی بکنیم.
 
با این وجود به نظر می رسد که تصور اشتباهی از زاویه نگاه گروه به این موضوع پدید آمده که از این بابت متاسفیم.»

 

با این بیانیه که برخلاف آنچه برخی مدعی شده بودند که این خبر شایعه است، شکی در صحت و سقم اجباری بودن حجاب برای عکس گرفتن با اعضای این گروه باقی نمی‌گذارد. البته اعضای گروه که می‌دانند بیشتر هواداران‌شان دل خوشی از حجاب ندارند، شانه از زیر مسئولیت این عمل نادرست خالی کرده و از زبان حافظ به شرایط موجود در ایران اشاره کرده و گناه اجباری کردن حجاب در عکس گرفتن با خودشان را به‌ گردن برگزارکنندگان انداختند.
 
یکی از معترضان به این عمل گروه «چارتار» در فیس‌بوکش می‌نویسد: «گویا تئوری هر کجا به نفعم باشد، مدرن هستم و هر کجا به ضررم باشد، سنتی هستم، هر کجا لازم باشد از امکانات دنیای مدرن استفاده می‌کنم و در کنارش، هر کجا که به ضرر منافعم باشد، حاضرم ارتجاعی‌ترین کارهای ممکن را هم انجام دهم، به روش متداولی میان هنرمندانی که از ایران به خارج سفر می‌کنند تبدیل شده است.»
 
جالب است که برخی از اعتراض‌ها که در صفحه برگزارکنندگان کنسرت‌های اروپایی این گروه نوشته شده بود بلافاصله پاک شدند. ظاهرا نه تنها تبلیغ و تحمیل حجاب اجباری بلکه سانسور و خفه کردن صدای اعتراض را هم برگزارکنندگان این کنسرت با ساز و آواز این گروه به خارج آورده است.
 
کاربر دیگری در شبکه‌های اجتماعی می‌نویسد: «عکس نگرفتن با خانم‌های بی‌حجاب را می‌توان به نوعی توجیه کرد و پذیرفت، ولی اشاعه فرهنگ حجاب با پخش شال و روسری در کنسرت‌ها را نباید و نمی‌توان پذیرفت.»
 
دختر جوانی که در کنسرت کلیگری حضور داشته می‌نویسد: «اگر پوشش ما را قبول ندارید چرا برای ما کنسرت می‌گذارید؟ لابد پول ما خوب است و خود ما بد هستیم!»
 
و اما کسانی هم پذیرفتند برای یک عکس با یک خواننده روسری به سر کنند! بدون شک آزادی پوشش حق مسلم هر انسانی است، ولی در این مورد مشخص کسی که حجاب را تنها برای یک عکس به سر می‌کند، در حقیقت یک پیام را به مخاطب می‌رساند: جمهوری اسلامی نه تنها در ایران بلکه در خارج از ایران هم می‌تواند حجاب را اجباری کند! این رفتار کسانی که بدون اعتقاد به حجاب و تنها برای یک عکس یادگاری که امری پیش پا افتاده است، روسری به سر می‌کنند، از یک سو نشان می‌دهد که در شرایط جدی چگونه می‌توان تن به تحمیل داد، و از سوی دیگر می‌تواند بدعتی شود برای دیگر هنرمندانی که در آینده به خارج سفر می‌کنند تا دامنه اجحاف به حقوق زنان را به خارج از مرزهای جمهوری اسلامی نیز توسعه دهند.
 
اهمیت این موضوع خیلی بیش از چند زن روسری به سر در کنار چند جوان هنرمند است که از زیر بار نقش و مسوولیتت خود در برگزاری کنسرت‌شان شانه خالی می‌کنند. گسترش نفوذ گشت ارشاد به خارج از کشور، زیر پا گذاشتن حقوق زنان در کشورهایی است که از آزادی کامل پوشش برخوردارند. هنرمندانی که نمی‌خواهند یا نمی‌توانند این حق را بپذیرند و به آن احترام بگذارند، دلیلی هم ندارد که برای کنسرت و اجرای برنامه به خارج از کشور سفر کنند! نمی‌توان دولا دولا شترسواری کرد و از آزادی کامل برگزاری کنسرت دور از خشم علم‌الهدی‌ها برخوردار بود، ولی زمانی که به حجاب می‌رسد، تابع قوانین جمهوری اسلامی عمل کرد.