«نزدیک شدن» ترک‌خوردگی زمین به تخت جمشید در پی حفر بی‌رویه چاه

ترک خوردن زمین‌های نزدیک به تخت جمشید یک عضو شورای فنی پایگاه میراث جهانی تخت جمشید با اعلام این‌که هم‌اینک در زمین‌های اطراف تخت جمشید بیش از ۱۰ برابر آنچه مجاز است چاه حفر شده از بروز فروچاله‌ها و هم‌چنین رسیدن تَرک‌خوردگی‌های زمین به فاصله ۲۰۰ متری تخت جمشید خبر داد.
 
به گزارش روز یک‌شنبه ۱۰ مرداد خبرگزاری ایسنا، کوروش محمدخانی در این باره افزود که فروچاله‌هایی که در پی حفر این چاه‌ها به‌وجود می‌آید می‌توانند در آینده‌ای نزدیک برای مجموعه جهانی تخت جمشید، نقش رستم و برخی روستاهای مجاور این یادمان‌های تاریخی آسیب‌های غیرقابل جبرانی به همراه داشته باشند.
 
وی گفت که «به مرور و با حفر چاه‌های متعدد به خصوص برای سیراب شدن زمین‌های کشاورزی مردم و حتی گذران امور روزمره، سفره‌های زیرزمینی و لایه‌های زمین در نزدیکی تخت جمشید خشک شده و این لایه‌ها به مرور به تَرک‌های عمیق تبدیل شوند، شکاف‌هایی که امروز در حال تبدیل به بحرانی هستند که اگر تا چند سال آینده همچنان به آن‌ها بی‌توجهی شود، فاجعه‌آفرین خواهند شد.»
 
به گفته این باستان‌شناس «در حال حاضر بیشترین تَرَک‌ها در مقابل چادرهای شاهی مجموعه پردیس تخت جمشید در فاصله ۲۰۰ متری تختگاه تخت جمشید به سمت غرب وجود دارند.»
 
این عضو شورای فنی پایگاه میراث جهانی تخت جمشید با اشاره به «آغاز شکستگی لایه‌های زمین در این منطقه از حدود هفت سال پیش» توضیح داد که «نخست یک شکستگی یک متری در دل زمین ایجاد شد که پس از بررسی‌های زیاد در طول چند سال، شورای فنی پایگاه میراث جهانی تخت جمشید اعلام کرد که اجازه حفر چاه در زمین‌های اطراف تخت جمشید داده نمی‌شود.»
 
کوروش محمدخانی افزود که «پس از پایان بررسی‌ها از اوایل سال ۹۳ قطعی شد که دیگر اجازه حفر چاه در زمین‌های اطراف تخت جمشید و به خصوص در اطراف دشت مرودشت صادر نشود، اما متأسفانه در حال حاضر این مجوز ازسوی سازمان آب استان استان صادر می‌شود.»
 
او با اشاره به وجود حدود ۳۵۰۰ حلقه چاه در این منطقه اضافه کرد: «این در حالی است که فقط ۲۰۰ تا ۳۰۰ حلقه چاه مجوز دارند.»
 
محمدعلی نجفی، رئیس سازمان میراث فرهنگی و گردشگری ایران، در آذرماه ۹۲ هشدار داده‌بود که بخشی از نشانه‌های تاریخ و تمدن ایران در معرض تخریب و تعدی قرار دارد.
 
مهم‌ترین اماکن تاریخی ایران طی سال‌های اخیر دچار آسیب‌هایی جدی شده‌اند که در اثر عوامل طبیعی یا دستبردها رخ داده است، از جمله گسترش ترک‌ها در سنگ‌ها و ستون‌های مجموعه تخت جمشید که قدمتی حدود دو هزار و ۵۰۰ سال دارد و از شهرتی جهانی برخوردار است.
 
نقش برجسته «بهرام دوم»، پادشاه حکومت ساسانیان در ایران باستان، نیز مورد دیگری است که دو سال قبل به انگیزه سرقت خسارت‌های بسیار دید و جز آن می‌توان از آرامگاه کوروش، بنیانگذار سلسله باستانی هخامنشی، در پاسارگارد نام برد که در معرض رطوبت شدید و گلسنگ‌هایی قرار دارد که سنگ را تخریب می‌کند.
استان فارس «هر سال ۵۶ سانتیمتر فرومی‌رود»
 روز یک‌شنبه روزنامه ایران نیز با انتشار مطلبی نوشت که رشد ۱۲ برابری تخلیه آب‌های زیرزمینی در ۵۰ سال گذشته استان فارس را به نقطه‌ای رسانده‌است که برابر گزارش‌های موجود این استان «سالانه ۵۶ سانتیمتر فرومی‌رود.»
 
این گزارش می‌نویسد که به دلیل برداشت بی‌رویه از آب‌های زیرزمینی، «اکنون دو سال است که استان فارس رکورددار بیشترین میزان فرونشست زمین نه فقط در ایران بلکه در جهان است و به گفته معاون سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی منطقه جنوب کشور در حال حاضر ۷۰ درصد از دشت‌های فارس در معرض فرونشست است.»
 
شیرین ابوالقاسمی، مدیر طرح بین‌المللی حفاظت از تنوع زیستی زاگرس مرکزی، با اشاره به نابودی همه ۱۶ دریاچه استان فارس، در گفت‌وگو با روزنامه ایران می‌گوید که «کشت غلط و پرآب» برنج در استان فارس از عوامل مؤثر در خشک شدن دریاچه‌های بختگان و پریشان در سال‌های گذشته بوده و شدت خشکیدگی با تداوم این نوع کشت در استان فارس «روز به روز تشدید می‌شود.»
 
او می‌افزاید: «برای همین وزارت جهاد کشاورزی در شرایطی که می‌بایست چند سال پیش از این مانع کشت برنج در مناطق خشک می‌شد تازه دو سال قبل، ممنوعیت کشت برنج را در این استان با صدور بخشنامه‌ای اعلام کرده اما هیچ اقدامی برای اجرایی کردن بخشنامه انجام نشده و کشاورزان تا جایی که توانستند برنج کاشتند و مانع جدی هم از سوی وزارتخانه برای اقدام آنان صورت نگرفت».
 
شیرین ابوالقاسمی تأکید می‌کند: «وضعیت در سرشاخه‌های رودخانه کر و حتی بالادست سد درودزن به قدری بحرانی است که اگر اقدام جدی انجام نشود شاهد وخیم شدن وضعیت منابع آب در این حوضه در سال‌های پیش رو خواهیم بود. جنگل اگر بسوزد یا تالاب اگر خشک شود شاید بتوان امید داشت که روزی اینها احیا شوند اما فروچاله‌ها و نشست زمین دیگر قابل جبران نیست.»