جورج بوش: بدون صدام حسین، جهان جای بهتری است

جورج بوش هنگام اعلام پایان موفقیت‌آمیز عملیات نظامی و سقوط حکومت عراق - شعار پشت سر او: ماموریت انجام شد جورج بوش، رئیس جمهوری سابق آمریکا، از حمله نظامی به عراق برای برکناری صدام حسین، رهبر سابق آن کشور دفاع کرده است و مقامات دولت کنونی ایالات متحده نسبت به گزارش اخیر در باره جنگ عراق واکنش نشان داده‌اند.
 
در پی انتشار گزارش هیات تحقیق در مورد عملکرد دولت بریتانیا در حمله نظامی به عراق در سال ٢٠٠٣ میلادی، سخنگوی رئیس جمهوری سابق آمریکا با صدور بیانیه‌ای گفته است که "با وجود معایب اطلاعاتی و سایر اشتباهاتی که پرزیدنت جورج بوش قبلا به وجود آنها اذعان کرده و مسئولیت بروز آنها را پذیرفته، او همچنان معتقد است که بدون وجود صدام حسین در راس قدرت در عراق، تمامی جهان جای بهتری است."
 
در این بیانیه آمده است: "پرزیدنت بوش عمیقا خدمات و فداکاری نظامیان آمریکایی و متحدان این کشور در جنگ علیه تروریسم را ارج می‌گذارد و تاکید دارد که ایالات متحده هرگز متحدی نزدیکتر از بریتانیا تحت رهبری تونی بلر، نخست وزیر، نداشته است."
 
در همانحال، جاش ارنست، سخنگوی کاخ سفید یادآور شده است که "مخالفت پرزیدنت باراک اوباما با جنگ عراق کاملا مشخص و ثبت شده است و رئیس جمهوری در تمامی طول دوره ریاست جمهوری خود درگیر تبعات آن تصمیم خطیر بوده و احتمالا رئیسان جمهوری آینده نیز همین وضعیت را خواهند داشت." آقای ارنست افزوده است: "مهم این است که ایالات متحده از اشتباهات گذشته درس عبرت بیاموزد."
 
جان کربی، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا، در نشست خبری خود در پاسخ به سئوالی در مورد انتشار گزارش هیات تحقیق گفته است که موضوع این گزارش به نقش بریتانیا در جنگ ارتباط دارد و بررسی آن در حوزه اختیارات مقامات آن کشور است. آقای کربی افزوده است: "در حال حاضر، توجه ما بر دوره گذار در سوریه، تلاش برای شکست داعش درعراق و سوریه و کمک به حیدر عبادی، نخست وزیر عراق برای انجام آن دسته اصلاحات لازم سیاسی و اقتصادی متمرکز است که آقای عبادی می‌داند برای کشورش ضرورت دارد." آقای کربی گفته است که در حال حاضر، تمامی توجه جان کری، وزیر خارجه آمریکا هم متوجه همین موضوعات است "و ما به بازگشایی پرونده تصمیمات منجر به جنگ عراق در سال ٢٠٠٣ علاقه‌ای نداریم."
  بوش:ایالات متحده هرگز متحدی نزدیکتر از بریتانیا تحت رهبری تونی بلر، نخست وزیر، نداشته است اشتون کارتر، وزیر دفاع آمریکا، از اظهار نظر در مورد گزارش هیات تحقیق خودداری ورزیده است.
 
روز گذشته هیات تحقیق پیرامون عملکرد بریتانیا در جنگ عراق به ریاست سر جان چیلکات پس از هفت سال از آغاز این تحقیقات، گزارش خود را در شش هزار صفحه، شامل اسناد و مدارک مختلف، اظهارنظر کارشناسان و تجزبه و تحلیل یافته‌های خودمنتشر کرد. اگرچه موضوع این گزارش، بررسی روند تصمیم‌گیری دولت وقت بریتانیا برای مشارکت در حمله نظامی به عراق و تبعات آن بوده، اما به دلیل نقش دولت وقت آمریکا در زمینه‌سازی و آغاز این جنگ و ارتباط نزدیک رهبران دو کشور، موقعیت آمریکا و نام آقای بوش در این گزارش مطرح شده است.
 
این گزارش، ضمن اعلام اینکه دولت وقت بریتانیا در تصمیم به پیوستن به ایالات متحده در حمله نظامی به عراق، به تقلب و دروغگویی متوسل نشد، تاکید داشته است که این تصمیم شتابزده و براساس داده‌های اطلاعاتی ناقص و مبانی حقوقی نامطمئن و بدون آمادگی و برنامه‌ریزی لازم اتخاذ و اجرا شد. به ویژه، این نظر مورد تاکید قرار گرفته است که نه آمریکا و نه بریتانیا برای اداره امور، حفظ امنیت داخلی و حراست از مرزهای عراق بعد از شکست نظامی آن کشور پیش‌بینی‌های لازم به عمل نیاورده بودند و برنامه‌های واقعگرایانه نداشتند و وقوع هرج و مرج و ناامنی پس از سقوط حکومت صدام حسین ناشی از این کوتاهی بوده است.
  سخنگوی اوباما مخالفت او با جنگ عراق را یادآور شده و از تبعات کنونی و آتی آن سخن گفته است کوتاه مدتی پس از شکست صدام حسین هم برخی از ناظران این نظر را مطرح کردند که دقت و کارآیی قابل توجه طرح‌های عملیات نظامی و اشغال سریع خاک عراق با فقدان برنامه و سازماندهی مشخصی برای اداره امور یک کشور تحت اشغال تناسبی نداشته است. به گفته آنان، بروز هرج و مرج، که با غارت اموال ادارات دولتی عراق آغاز شد و بعدا به تشکیل گروه‌های شبه نظامی، بروز اختلافات فرقه‌ای و قدرت‌گیری اسلام‌گرایان افراطی منجر گردید ناشی از انهدام ساختار تشکیلاتی حکومت عراق، از جمله نهادهای نظامی و امنیتی بود بی آنکه جایگزینی برای آنها پیش‌بینی شده باشد.
 
در واکنش به انتشار گزارش چیلکات، تونی بلر، نخست وزیر زمان جنگ بریتانیا گفت که همچنان معتقد است که سقوط صدام حسین برای حفظ امنیت و صلح جهان ضرورت داشت. آقای بلر در یک نشست خبری دو ساعته، در حالیکه گاه به شدت متاثر به نظر می‌رسید، از تصمیم به ورود به جنگ علیه حکومت صدام حسین دفاع کرد و ضمن قبول اینکه اشتباهاتی در این زمینه روی داده و او مسئولیت این اشتباهات را می‌پذیرد، نتیجه‌گیری این گزارش را در چند مورد مردود دانست.
 
او گفت که نظر هیات تحقیق در این مورد که عملیات نظامی تنها راه برخورد با مساله عراق نبود، اینکه اقدام آمریکا و بریتانیا باعث تضعیف سازمان ملل شد، اینکه بروز شورش و ناامنی پس از جنگ قابل پیش بینی و پیشگیری بود و اینکه نهادهای نظامی و اطلاعاتی مستوجب سرزنش هستند کاملا نادرست است. وی همچنین گفت که بدون توسل به جنگ، سقوط صدام حسین امکان نداشت.
 
در همانحال، جرمی کوربین، رهبر کنونی حزب کارگر - حزب آقای بلر - که در زمان مذاکرات و رای‌گیری پارلمان بریتانیا درباره ورود به جنگ عراق، از جمله مخالفان این اقدام بود، نتیجه‌گیری این گزارش در مورد اشتباه‌آمیز بودن جنگ عراق را مورد تایید قرار داد و از "عراقی‌ها، نظامیان بریتانیایی و میلیون‌ها شهروند بریتانیایی که احساس می‌کنند چگونگی تصمیم‌گیری برای ورود به جنگ، دموکراسی ما را مخدوش کرد" عذرخواهی کرد.
  مردم عراق هنوز گرفتار فرقه‌گرایی، خشونت و ناامنی هستند سفارت روسیه در لندن نیز از نتیجه‌گیری گزارش هیات تحقیق استقبال کرده و یادآور شده است که آن کشور، به عنوان یک عضو دایم شورای امنیت سازمان ملل، با حمله نظامی به عراق مخالف بود. کارکنان سفارتخانه در توئیتر خود نوشتند: "تسلیحات کشتار جمعی در عراق به دست نیامد، و این جنگی غیرعادلانه و بسیار خطرناک بود."
 
در ایران، برخی رسانه‌های خبری بر اشتباه بودن حمله نظامی به عراق، که به سقوط صدام حسین منجر شد، تاکید نهاده‌اند. در این گزارش‌ها به خصوص تجمع‌ تظاهرکنندگان ضد جنگ همزمان با انتشار گزارش اشاره شده که برخی از آنان پلاکاردهایی حاوی درخواست مجازات تونی بلر را همراه داشتند.
 
با حمله نظامی آمریکا و بریتانیا به عراق و سقوط حکومت صدام حسین، اکثریت شیعیان آن کشور، که بسیاری از تشکیلات سیاسی و مذهبی آنها روابط نزدیکی با جمهوری اسلامی داشتند، قدرت را در دست گرفتند. گفته شده است که برخی سیاست‌های دولت عراق در این مدت، به خصوص فساد گسترده، سیاست تبعیض‌آمیز علیه اقلیت عرب سنی و ارتباط برخی گروه‌های شبه نظامی شیعه با دولت، این کشور را گرفتار تنش فرقه‌ای کرد و زمینه مساعدی را برای قدرت‌گیری افراطگرایان سنی، از جمله گروه دولت اسلامی فراهم آورد.
 
عملیات گروه‌های شبه نظامی پس از سقوط حکومت صدام حسین نه تنها عامل بخش عمده تلفات و خسارات نیروهای ائتلاف بود، بلکه به کشته شدن ده‌ها هزار شهروند عراقی و بروز ناامنی و درگیری داخلی در آن کشور منجر شد که هنوز هم پایان نیافته است.