این سالها سرطان غوغای زیادی به پا کرده و جان شمار زیادی از مردم جهان را گرفته است. اطلاع از علائم و نشانههای سرطان و مراجعه زودهنگام به پزشک نقش بسیار مؤثری در روند موفقیتآمیز درمان دارد.
طبق آمارهای ارائه شده، در پنج سال اولیه ابتلا به این بیماری، نرخ امید به زندگی در مبتلایان مرحله اول بیماری، بین 45 تا 50 درصد است در حالی که این مقدار در مرحله چهارم سرطان ریه به یک درصد کاهش مییابد. این در حالی است که حدود نیمی از مبتلایان در مراحل پایانی متوجه وجود بیماری میشوند که دیگر زمان برای درمان کافی نیست.
سرطان ریه به ویژه در افراد سیگاری یک بیماری پرخطر به شمار میرود که آنها را تهدید میکند، اما آگاهی از علائم این بیماری به همان اندازه که برای افراد سیگاری اهمیت دارد، برای غیرسیگاریها هم مهم است.
در حال حاضر، 50 درصد افرادی که به سرطان ریه مبتلا میشوند، سیگاریهایی هستند که سالها قبل سیگار میکشیدند و 15 درصد مبتلایان نیز هرگز سیگاری نبودهاند. این بیماری حتی جوانان را نیز ممکن است مبتلا کند.
به طور قطع، هر یک از اعضای خانواده که بیمار میشود، علاوه بر بعد مالی که برای خانواده به بار میآورد، آنها را از نظر روحی نیز تحتتأثیر قرار میدهد، بنابراین به خاطر داشته باشید که با کمی هوشمندی میتوان جلوی خیلی از مشکلات را پیش از وقوع یا بدتر شدن گرفت و روند درمان را راحتتر کرد تا هم هزینهها به حداقل برسد و هم خانواده موقعیت روانی مناسبتری را تجربه کند .
سرفههای مداوم
معمولا وقتی سرفه به سراغ افراد میآید، به نوعی با آن کنار میآیند تا خود به خود برطرف شود. برخی آن را به سرماخوردگی، حساسیت یا خشکی هوا در ماههای زمستان ربط میدهند و همین امر باعث میشود درمان آن را پشت گوش بیندازند. ولی سرفههایی که بیش از چند هفته تداوم داشته باشد، میتواند هشداردهنده باشد.
در این میان، افرادی که به دلیل ابتلا به آسم، آلرژی، بیماری انسدادی مزمن ریوی و رفلاکس معده مدام سرفه میکنند، ممکن است به دلیل وجود سرفههای همیشگی، دیرتر متوجه وجود علائم سرطان ریه شوند. سرفههای خونآلود علامت شایع سرطان ریه است، ولی این مساله بسیار حساس است و گاه تنها مقدار بسیار اندکی خون ممکن است در سرفههای فرد مشاهده شود.
کوتاه بودن تنفس هنگام فعالیت
یکی دیگر از علائمی که باید جدی گرفت، این است که فرد هنگام فعالیت نفس کم میآورد و تنفس فرد کوتاه میشود. اما این حالت، همچنین با بالا رفتن سن و اضافه وزن و چاق شدن نیز ممکن است بروز کند ولی بهتر است گوش به زنگ باشید تا در مواقع لزوم برای بررسیهای بیشتر به پزشک مراجعه کنید. خسته شدن هنگام پیادهروی یا فعالیت جنسی، دشواری در تنفس در هوای مرطوب عواملی هستند که به دنبال مشاهده آن باید با پزشک معالج مشورت کنید.
درد در شانهها، کمر، قفسه سینه و بازو
سرطان ریه روی اعصاب فشار وارد میکند و این باعث درد نواحی شانه، قفسه سینه، کمر و بازوها میشود که حتی پیش از سرفه یا دشواری در تنفس نیز رخ میدهد. اگر چنین دردهایی را در نواحی مذکور بدون هرگونه آسیبی احساس کردید که تداوم داشت، به پزشک مراجعه کنید. بیش از 50 درصد مبتلایان به سرطان ریه در زمان تشخیص از دردهای شانه و قفسه سینه رنج میبرند.
عفونتهایی چون ذاتالریه و التهاب برونشها
معمولا تشخیص سرطان ریه بعد از درمان ذاتالریه یا التهاب برونشها امر غیرمعمولی نیست. اگر توموری در نزدیکی راه هوایی قرار داشته باشد، ممکن است به دلیل انسداد ایجاد شده شما را در معرض انواع عفونتها قرار دهد. عفونتهای مکرر ممکن است به دلیل سیگار کشیدن مداوم یا بیماری انسدادی مزمن ریوی باشد ولی میتواند نشانه اولیه ابتلا به سرطان ریه نیز باشد که باید با آزمایش نسبت به وجود آن مطلع شد.
علائم غیرعادی یا بیماری در فرد
اگر متوجه علائمی در خود میشوید که به نظرتان غیرعادی میآید، بهتر است حتما با یک پزشک مشورت کنید بهویژه اگر سابقه کشیدن سیگار نیز داشته باشید. در این بین، علائم غیرمرتبطی چون درد زانو ممکن است علامت زودهنگامی از سرطان ریه باشد. نشانههای کلی آن عبارتند از: خستگی، کاهش اشتها، کاهش وزن بدون دلیل یا حتی افسردگی.
غربالگری سرطان ریه
در حال حاضر، سرطان ریه عامل اصلی مرگ و میر در زنان و مردان آمریکایی به شمار میرود و از این رو، آگاهی از علائم آغازکننده و هشداردهنده این بیماری از اهمیت بالایی برخوردار است. آمارها نشان میدهد که حدود 25 درصد مبتلایان به سرطان ریه در زمان تشخیص هیچ علامتی از این بیماری نداشتند و پزشکان زمانی موفق به شناسایی آن شدهاند که از قفسه سینه بیمار عکس یا سیتی اسکن گرفتهاند.
با توجه به پیشرفتهای علم پزشکی، تاکنون آزمایش دقیقی برای تشخیص سرطان ریه در مراحل ابتدایی که بهترین زمان برای درمان است، وجود نداشته است. در افراد 55 تا 74 سالهای که در طول 30 سال سیگار کشیدهاند، غربالگری از طریق سیتیاسکن میتواند مرگ و میر ناشی از سرطان ریه را تا 20 درصد کاهش دهد.
این غربالگری علاوه بر این که برای همه افراد میتواند مؤثر باشد، در کسانی که در منازل خود در معرض اشعه رادون قرار دارند یا از نظر ژنتیکی مستعد ابتلا به سرطان ریه هستند نیز میتواند سرطان ریه را در افراد شناسایی کند.